Praca zdalna – zmiany w Kodeksie pracy - Rynek pracy w prawie

Nowe przepisy rozdziału IIc Kodeksu pracy zastąpią dotychczasowe uregulowania obejmujące telepracę oraz pracę zdalną ujętą w art. 3 specustawy „covidowej”, która dawała możliwość polecenia pracownikowi, w celu przeciwdziałania Covid-19, wykonywanie pracy poza stałym miejscem pełnienia obowiązków służbowych.

Nowa definicja pracy zdalnej

Zgodnie z brzmieniem art. 67(18) Kodeksu pracy praca zdalna to praca „wykonywana całkowicie lub częściowo w miejscu wskazanym przez pracownika i każdorazowo uzgodnionym z pracodawcą, w tym pod adresem zamieszkania pracownika, w szczególności z wykorzystaniem środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość”.

Uzgodnienia dotyczące wykonywania pracy zdalnej mogą być dokonane przy zawieraniu umowy o pracę lub w trakcie zatrudnienia, np. w formie aneksu.

Rodzaje pracy zdalnej

Kodeks pracy wprowadza trzy rodzaje pracy zdalnej:

• praca zdalna całkowita – praca wykonywana wyłącznie w trybie zdalnym (100% czasu pracy zdalnie),
• praca zdalna częściowa, tzw. hybrydowa – praca wykonywana częściowo w zakładzie pracy, a częściowo w formie pracy zdalnej,
• praca zdalna okazjonalna – wykonywana każdorazowo na wniosek pracownika złożony w formie pisemnej lub elektronicznej, w wymiarze maksymalnie 24 dni w roku kalendarzowym.

Czytaj także: Co może się zmienić w umowie zlecenia w 2023 roku?

Obowiązki pracodawcy

Przepisy dotyczące pracy zdalnej nakładają na pracodawców nowe obowiązki. Należą do nich:

• wprowadzenie regulaminu pracy zdalnej,
• zmiany w umowach o pracę,
• konsultacje ze związkami zawodowymi lub przedstawicielami pracowników,
• konieczność określenia procedur ochrony danych osobowych,
• ustalenie zasad pokrycia kosztów wykonywania pracy zdalnej przez pracownika,
• ustalenie zasad BHP w pracy zdalnej,
• ustalenie zasad sposobów kontroli pracy zdalnej.

Pracodawca zobowiązany jest do uwzględnienia wniosku pracownika o pracę zdalną, jeżeli jest on:

• pracownikiem, o którym mowa w art. 142(1) § 1 pkt 2 i 3 KP,
• pracownicą w ciąży,
• pracownikiem wychowującym dziecko do ukończenia przez nie 4. roku życia,
• pracownikiem sprawującym opiekę nad członkiem najbliższej rodziny lub inną osobą pozostającą we wspólnym gospodarstwie domowym, posiadającą orzeczenie o niepełnosprawności albo orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności.

Pracodawca może odmówić wykonywania pracy zdalnej w wyżej wymienionych przypadkach, tylko w sytuacji gdy wykonywanie pracy zdalnej nie jest możliwe ze względu na organizację pracy lub rodzaj pracy wykonywanej przez pracownika.

Obowiązki pracownika

Obowiązki spoczywające na pracowniku to przede wszystkim konieczność dostosowania swojego zdalnego stanowiska pracy do wymogów określonych w zasadach BHP8, co będzie musiał potwierdzić w składanym pracodawcy oświadczeniu. Ponadto pracownik ma obowiązek każdorazowo uzgodnić z pracodawcą miejsce wykonywania pracy.

Czytaj także: 5 zmian w Kodeksie pracy w 2023 roku [INFOGRAFIKA]

Zwrot kosztów pracy zdalnej

W przypadku wykonywania pracy zdalnej (całkowitej lub hybrydowej) pracodawca jest zobowiązany:

• zapewnić pracownikowi materiały i narzędzia pracy, w tym urządzenia techniczne, niezbędne do wykonywania pracy zdalnej,
• zapewnić pracownikowi instalację, serwis, konserwację narzędzi pracy, w tym urządzeń technicznych, niezbędnych do wykonywania pracy zdalnej lub pokryć niezbędne koszty związane z instalacją, serwisem, eksploatacją i konserwacją narzędzi pracy, w tym urządzeń technicznych, niezbędnych do wykonywania pracy zdalnej, a także pokryć koszty energii elektrycznej oraz usług telekomunikacyjnych niezbędnych do wykonywania pracy zdalnej,
• pokryć inne koszty niż koszty określone powyżej bezpośrednio związane z wykonywaniem pracy zdalnej, jeżeli zwrot takich kosztów został określony w porozumieniu ze związkami zawodowymi w regulaminie, w poleceniu wykonywania pracy zdalnej albo w porozumieniu z pracownikiem,
• zapewnić pracownikowi wykonującemu pracę zdalną szkolenia i pomoc techniczną niezbędne do wykonywania tej pracy.

W przypadku kiedy pracownik korzysta z własnych materiałów i narzędzi pracy, to ma prawo do ekwiwalentu pieniężnego w wysokości ustalonej z pracodawcą. Ekwiwalent można zastąpić ryczałtem dziennym lub miesięcznym.

Szczegółowych informacji w tym zakresie udziela Państwowa Inspekcja Pracy.

Katarzyna Sędziak (Zielona Linia 19524, Centrum Informacyjne Służb Zatrudnienia)

Źródło:

Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy.