Brak ukończenia szkoły ponadpodstawowej – co dalej?
Artykuł zgodny ze stanem prawnym na dzień: 2025-04-09
Nie każda droga życiowa przebiega zgodnie z utartym schematem – szkoła, studia, praca. Różne sytuacje mogą sprawić, że edukacja na poziomie ponadpodstawowym nie została ukończona, ale to nie oznacza, że przyszłość jest zagrożona. Istnieją kroki, które mogą pomóc w zdobyciu zatrudnienia, rozwoju i osiągnięciu sukcesu. Oto kilka możliwości, które warto rozważyć.
Poniżej przedstawiamy 6 kroków, które warto rozważyć, gdy ma się ukończoną jedynie szkołę podstawową.
1. Powrót do edukacji – czy to dobre rozwiązanie?
Choć szkoła nie zawsze jest łatwym miejscem, zdobycie wykształcenia może otworzyć wiele drzwi. Jeśli myśl o nadrobieniu braków edukacyjnych wydaje się interesująca, istnieje kilka opcji:
- Szkoła dla dorosłych – w wielu miastach działają licea i technika dla dorosłych, które oferują naukę w trybie zaocznym lub wieczorowym.
- Egzamin eksternistyczny – jest alternatywą dla osób, które nie chcą wracać do szkoły, ale chcą uzyskać świadectwo jej ukończenia.
- Kursy zawodowe – umożliwiają zdobycie konkretnej specjalizacji bez konieczności kończenia szkoły ogólnokształcącej.
2. Możliwości zatrudnienia bez ukończenia szkoły
Brak ukończonej szkoły nie wyklucza znalezienia pracy. Istnieje wiele zawodów, które nie wymagają matury ani technikum, np.:
- Gastronomia – kelner, pomoc kuchenna, dostawca jedzenia.
- Handel i sprzedaż – kasjer, magazynier, przedstawiciel handlowy.
- Prace fizyczne – budownictwo, sprzątanie, produkcja.
Dodatkowe umiejętności zwiększają jednak szanse na lepsze stanowisko i wyższe zarobki, dlatego warto inwestować w rozwój.
3. Kursy i szkolenia – zdobywanie praktycznych umiejętności
Lepsze zatrudnienie jest możliwe dzięki kursom zawodowym. Niektóre zawody można opanować w kilka miesięcy, a nawet tygodni. Warto rozważyć:
- Kursy spawalnicze – spawacze są poszukiwani i dobrze opłacani.
- Kursy na wózki widłowe – szybkie szkolenie umożliwia pracę w logistyce.
- Kursy kosmetyczne lub fryzjerskie – pozwalają zdobyć fach i otworzyć własną działalność.
- Prawo jazdy kategorii C+E – kierowcy ciężarówek mogą liczyć na wysokie wynagrodzenie.
4. Staże i programy dla młodych
Brak doświadczenia zawodowego nie musi być przeszkodą. Warto skorzystać z dostępnych programów wsparcia:
- Urząd Pracy – oferuje staże, szkolenia i dofinansowania.
- Programy unijne – umożliwiają skorzystanie z finansowania kursów zawodowych.
- Wolontariat – pomaga zdobyć doświadczenie i często prowadzi do stałego zatrudnienia.
5. Własna działalność – czy warto?
Jeśli pojawia się pomysł na biznes, warto spróbować. Niektóre branże nie wymagają dużych inwestycji, np.:
- Usługi remontowe.
- Handel internetowy.
- Usługi transportowe – np. praca jako kierowca Ubera lub kurier.
6. Motywacja i rozwój osobisty
Najważniejsze jest, aby nie poddawać się i stale się rozwijać. Warto poszukiwać inspiracji w różnych źródłach, korzystać z materiałów edukacyjnych i otaczać się ludźmi, którzy mogą wspierać rozwój. Brak szkoły to nie koniec możliwości – sukces jest osiągalny dzięki konsekwentnemu dążeniu do celu.
Brak ukończenia szkoły ponadpodstawowej nie zamyka drogi do lepszej przyszłości. Istnieje wiele opcji – od powrotu do edukacji, przez kursy zawodowe, aż po podjęcie pracy czy rozpoczęcie własnego biznesu. Kluczem do sukcesu jest determinacja i chęć rozwoju.
Katarzyna Tymińska (Zielona Linia 19524, Centrum Informacyjne Służb Zatrudnienia)
Źródło:
Uwaga! Wszystkie treści i materiały zamieszczane na portalu zielonalinia.gov.pl,opracowywane przez grupę redakcyjną, mają charakter informacyjny. Redakcja portalu dokłada wszelkich starań, aby informacje w nim zawarte były rzetelne i wiarygodne. Nie stanowią one wiążącej interpretacji przepisów prawnych.
Zobacz podobne artykuły:

Praca zdalna – czy naprawdę jest tak produktywna? Praca zdalna stała się normą dla wielu osób, zwłaszcza w dobie cyfryzacji i pandemii COVID-19. Sporo firm zdecydowało się na wprowadzenie elastycznych form pracy, a dla niektórych to rozwiązanie stało się na tyle wygodne, że wprowadzono tę formę zatrudnienia na stałe. Jednak jednym z najczęstszych pytań, które pojawiają się w kontekście pracy zdalnej jest kwestia, czy naprawdę jest ona tak samo produktywna, jak tradycyjna praca w biurze? Czy brak bezpośredniego nadzoru, mniej formalne spotkania oraz wygodne środowisko domowe sprzyjają lepszym wynikom, czy wręcz przeciwnie – stwarzają warunki do rozproszenia i mniejszej efektywności?

Prawo jazdy na rynku pracy – wymóg czy przeżytek? 22 września, jak co roku, obchodzony jest dzień bez samochodu. To dobry moment, aby zastanowić się, czy na współczesnym rynku pracy posiadanie prawa jazdy można utożsamiać z warunkiem znalezienia dobrej pracy. A może jest to już przeżytek?

Co sprawia, że pracownicy myślą o zmianie pracy? Praca w jednej firmie przez całe życie, czyli model kariery zawodowej często spotykany w latach minionych, odchodzi do lamusa. Zwłaszcza młodsze pokolenie pracowników woli szukać, zmieniać, zdobywać doświadczenie i nie przywiązywać się do jednego miejsca zatrudnienia. Kto częściej, kobiety czy mężczyźni, myśli o zmianie pracodawcy? Jakie są powody chęci odejścia z pracy?

Praca a stres. Jak to wygląda w Polsce? Rywalizacja, ambicja, pieniądze, awans, pochwały, nagany, presja, kontrola, wymagania, balans między życiem prywatnym a zawodowym sprawiają, że praca jest miejscem szczególnie narażonym na stres. Jak widzą to Polacy? Odpowiedź przynoszą wyniki badania „Globalny Barometr Talentów 2025”.

Rynek pracy - czego nie zastąpi AI Zmiany, które wywołuje na rynku pracy sztuczna inteligencja (AI) budzą zarówno nadzieje, jak i obawy. Które umiejętności pracowników wydają się obecnie nie do zastąpienia przez nowoczesne rozwiązania? Czy powinniśmy bać się sztucznej inteligencji, że „zabierze” nam pracę? Jak pozostać konkurencyjnym na rynku pracy? Oto co twierdzą polscy przedsiębiorcy i ekspert zajmujący się problematyką AI.

Oczekiwania młodych pracowników w różnych regionach Polski Nie od dziś wiadomo, że polski rynek pracy różni się pod względem regionów kraju. W niektórych zarabia się więcej, w innych mniej. Różne są koszty życia i stopa bezrobocia. Jak pod względem regionów Polski kształtują się oczekiwania młodych pracowników, z pokolenia Z? Odpowiedź przynosi badanie Work War Z.

Czy Polacy są zadowoleni z pracy? Czy Polacy są zestresowani w pracy? Czy planują zmianę pracodawcy? Czy czują satysfakcję z aktualnego miejsca pracy? Jak postrzegają balans między pracą a życiem prywatnym? Przedstawiamy wnioski, które płyną z „Barometru Talentów 2025”.

Motywacja, mikro-zmiany i rozwój zespołu W świecie krótkich deadline’ów, rosnących oczekiwań i nieustannych zmian, motywacja pracowników staje się jednym z kluczowych czynników sukcesu każdej organizacji. Ale czy da się ją zbudować w sposób trwały, bez ciągłego sięgania po zewnętrzne motywatory, jak premie, benefity czy akcje integracyjne? Coraz więcej badań i doświadczeń z obszaru HR pokazuje, że skuteczna motywacja to nie wielkie hasła, ale mikro-zmiany, codzienna uważność lidera i psychologia, która działa w rytmie pracy zespołu.