Nie ze wszystkich uprawnień rodzicielskich skorzysta jednocześnie matka i ojciec
Artykuł zgodny ze stanem prawnym na dzień: 2024-03-27
Kodeks pracy przewiduje liczne uprawnienia związane z rodzicielstwem. Jednym z nich jest zakaz zatrudniania w godzinach nadliczbowych, w porze nocnej oraz zakaz delegowania poza stałe miejsce pracy rodzica wychowującego dziecko do ukończenia przez nie 8. roku życia. Czy oboje rodzice mają prawo skorzystać z tego uprawnienia? Co w przypadku, gdy tylko jeden z nich jest zatrudniony? Podpowiadamy.
Zgodnie z art. 1891 Kodeksu pracy, jeżeli oboje rodzice lub opiekunowie dziecka są zatrudnieni, z uprawnień określonych w art. 148 pkt 3, art. 178, art. 1867 § 1 i art. 188 może korzystać jedno z nich. To właśnie art. 178 § 2 stanowi, że pracownika wychowującego dziecko do ukończenia przez nie 8. roku życia nie wolno bez jego zgody zatrudniać w godzinach nadliczbowych, w porze nocnej oraz delegować poza stałe miejsce pracy.
Czytaj także: Kiedy jest możliwa rezygnacja z urlopu macierzyńskiego?
Wymagana zgoda pracownika
Zakaz, o którym mowa w art. 178 § 2 nie jest bezwarunkowy. Jeśli pracownik – rodzic dziecka do 8. roku życia wyraża pisemną zgodę na pracę w godzinach nadliczbowych, porze nocnej lub poza stałym miejscem świadczenia pracy, to pracodawca ma obowiązek tę zgodę uwzględnić. Warto podkreślić, że pracownik ma prawo do zmiany swojego oświadczenia w dowolnym momencie trwania stosunku pracy.
Uprawnienia pracowników związane z rodzicielstwem są zagwarantowane ustawowo i nieprzestrzeganie ich przez pracodawcę, zgodnie z art. 281 § 1 pkt 5 Kodeksu pracy, może skutkować grzywną dla pracodawcy od 1.000 zł do 30.000 zł. Ponadto korzystanie z uprawnień związanych z rodzicielstwem nie może być powodem jakiejkolwiek formy dyskryminacji pracownika czy prowadzić do rozwiązania z nim stosunku pracy.
Czytaj także: Elastyczne formy zatrudnienia dla rodziców dzieci do lat 8
Jeden z rodziców nie pracuje
Kodeks pracy nie uzależnia możliwości skorzystania z uprawnień rodzicielskich od tego, czy drugi rodzic dziecka pracuje, czy jest bezrobotny. Pracownik – rodzic dziecka do 8. roku życia ma prawo nie wyrazić zgody na pracę w porze nocnej, godzinach nadliczbowych lub nie zgodzić się na delegowanie także w przypadku, gdy drugi z rodziców nie pracuje zawodowo. Uprawnienia rodzicielskie, o których mowa w art. 178 § 2 wynikają bowiem z konkretnego stosunku pracy. Jeśli drugi z rodziców podejmie zatrudnienie, wówczas rodzice będą musieli zdecydować, które z nich z tego uprawnienia skorzysta.
Szczegółowych informacji w tym zakresie udziela Państwowa Inspekcja Pracy.
Katarzyna Sędziak (Zielona Linia 19524, Centrum Informacyjne Służb Zatrudnienia)
Źródło:
Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy.
Zobacz podobne artykuły:
Umowa o pracę tymczasową a uprawnienia pracownicze Czym jest umowa o pracę tymczasową i jakie są warunki zatrudnienia na jej podstawie? Odpowiedzi znajdziesz poniżej.
Zadaniowy czas pracy - zasady Zadaniowy czas pracy jest jednym z systemów czasu pracy. Na czym polega i kto może pracować w takim systemie? Podpowiadamy.
Równe traktowanie w zatrudnieniu Równe traktowanie pracowników jest podstawową zasadą prawa pracy. Kodeks pracy zakazuje wszelkiej dyskryminacji w zatrudnieniu. Podpowiadamy, jakie są przesłanki dyskryminacji oraz kiedy pracownik ma prawo ubiegać się o odszkodowanie.
Przerwy w pracy Od czego zależy długość i ilość przerw w pracy? Czy czas odpoczynku zawsze wlicza się do wymiaru czasu pracy? Kto może skorzystać z dodatkowej przerwy? Odpowiadamy.
Praca zdalna – czy pracodawca musi wyrazić na nią zgodę? O możliwość wykonywania pracy zdalnie musi zawnioskować pracownik oraz otrzymać zgodę pracodawcy. W jakich przypadkach pracodawca może nie wyrazić zgody i odrzucić wniosek pracownika? Sprawdź!
Urlop wypoczynkowy w okresie wypowiedzenia Urlop wypoczynkowy udzielany jest na wniosek pracownika, jednak nie zawsze pracodawca ma obowiązek taki wniosek uwzględnić. Wyjątkową sytuacją jest okres wypowiedzenia pracownika. Co stanowi Kodeks pracy? Podpowiadamy.
Rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem Rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem jest jednym ze sposobów na doprowadzenie do ustania stosunku pracy, czyli pożegnania się z pracownikiem lub pracodawcą. O czym należy pamiętać składając wypowiedzenie? Jaki ma ono wpływ na zasiłek dla bezrobotnych? Odpowiadamy.
Rozwiązanie umowy o pracę – porozumienie stron Ustanie stosunku pracy następuje w drodze jego rozwiązania lub wygaśnięcia. Jednym z rodzajów rozwiązania umowy o pracę (ustania stosunku pracy) jest porozumienie stron. Co warto o nim wiedzieć? Czy można cofnąć zgodę na rozwiązanie umowy w taki sposób? Co z zasiłkiem dla bezrobotnych po rozwiązaniu umowy za porozumieniem stron? Odpowiadamy.