Urlop bezpłatny – czy pracodawca może go odmówić?
Artykuł zgodny ze stanem prawnym na dzień: 2023-10-04
Urlop wypoczynkowy jest jednym z przywilejów pracowniczych. Co w przypadku wykorzystania przez pracownika całej puli przysługującego mu urlopu wypoczynkowego – 20 lub 26 dni? Ratunkiem może okazać się urlop bezpłatny, ale czy pracodawca musi wyrazić na niego zgodę? Podpowiadamy.
Urlop bezpłatny to czasowe zawieszenie współpracy między pracownikiem a pracodawcą. Co istotne, urlop bezpłatny udzielany jest wyłącznie na wniosek pracownika za zgodą pracodawcy.
Odmowa urlopu bezpłatnego
Zgodnie z art. 174 § 1 Kodeksu pracy pracodawca na pisemny wniosek pracownika może mu udzielić bezpłatnego urlopu, ale również ma prawo odmówić jego udzielenia. Jest to indywidualna decyzja pracodawcy, której nie ma obowiązku uzasadniać. Z drugiej strony, pracodawca nie może wysłać pracownika na urlop bezpłatny bez wniosku pracownika ani wymagać złożenia takiego wniosku – jest to działanie niezgodne z prawem. Niedopuszczalne jest również, aby pracodawca wymagał od pracownika wykorzystania w pierwszej kolejności urlopu wypoczynkowego. Pracownik sam decyduje o jaki rodzaj urlopu wnioskuje i w jakiej kolejności.
Czytaj także: Różnice między urlopem opiekuńczym a urlopem bezpłatnym [INFOGRAFIKA]
Limit urlopu bezpłatnego
Przepisy prawa pracy nie regulują limitu urlopu bezpłatnego, jakiego można udzielić pracownikowi. W praktyce oznacza to, że urlop taki może trwać kilka dni, tygodni lub nawet miesięcy. Udzielenie urlopu bezpłatnego jest niezależne od posiadanego wymiaru urlopu wypoczynkowego.
Art. 174 § 3 Kodeksu pracy wskazuje na możliwość ustalenia dopuszczalności odwołania pracownika z urlopu bezpłatnego trwającego dłużej niż 3 miesiące. Z tego przepisu wynika, że urlop ten może trwać dłużej niż 3 miesiące. Natomiast przy urlopie do 3 miesięcy pracodawca nie może odwołać pracownika z urlopu, czyli żądać jego powrotu do pracy, nawet z ważnych przyczyn.
Urlop bezpłatny a uprawnienia pracownicze
Urlop bezpłatny to przerwa w wykonywaniu pracy, podczas której ulegają zawieszeniu obowiązki pracownika i pracodawcy. Urlop bezpłatny nie jest wliczany do stażu pracy.
Od tej zasady jest jednak pewien wyjątek określony w art. 174(1) § 1 Kodeksu pracy. Jeśli pracodawca udziela pracownikowi urlopu bezpłatnego w celu wykonywania pracy u innego pracodawcy na podstawie porozumienia między pracodawcami, okres urlopu bezpłatnego wlicza się do czasu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze u dotychczasowego pracodawcy.
Czytaj także: Wykroczenia przeciwko prawom pracownika
Szczegółowych informacji w zakresie prawa pracy udziela Państwowa Inspekcja Pracy.
Katarzyna Sędziak (Zielona Linia 19524, Centrum Informacyjne Służb Zatrudnienia)
Źródło:
Ustawa z dnia z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy.
Zobacz podobne artykuły:
![](/documents/20197/820941/Praca_powierzenie_inne_miejsce_kodeks_pracy_miniatura.jpg/b79aa338-7816-41df-abe3-fa75831ee8e4?t=1719914953171)
Czy pracodawca może powierzyć pracę w innym miejscu niż wskazane w umowie? Miejsce lub miejsca wykonywania pracy są wskazane w umowie o pracę. Czy pracodawca może powierzyć pracownikowi pracę w innej lokalizacji niż ta wskazana w umowie? Odpowiadamy.
![](/documents/20197/820941/Dokumentacja_pracownicza_zlikwidowany_zaklad_pracy_miniatura.jpg/ad470af5-1efc-4203-a7a0-533ce143c332?t=1717144644001)
Dokumentacja pracownicza a zlikwidowany zakład pracy Dokumenty potwierdzające zatrudnienie i okresy składkowe są bardzo ważne. Nie zawsze jednak o nich pamiętamy lub nawet zdarza nam się je zgubić. Co w sytuacji, gdy zakład pracy, w którym kiedyś pracowaliśmy został zlikwidowany, a my nie mamy świadectwa pracy lub zaświadczenia o okresach odprowadzanych składek. Gdzie szukać pomocy? Odpowiadamy.
![](/documents/20197/820941/Zwolnienie_choroba_umowa_praca_zielona_linia_miniatura.jpg/0d566ec6-2a7b-4f9b-959a-b06633b4e304?t=1651829955231)
Czy można podpisać umowę o pracę w trakcie zwolnienia lekarskiego? Zwolnienie lekarskie pracownika to szczególny czas, w którym np. pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę. Stanowi o tym art. 41 Kodeksu pracy. Co w sytuacji, gdy pracownik chce podpisać umowę o pracę w trakcie choroby? Czy ma do tego prawo? Odpowiadamy.
![](/documents/20197/820941/Zagubione-swiadectwo-pracy.jpg/3b1f2a44-ffb8-4180-aedf-2eb23e677719?t=1540188136710)
Zagubione świadectwo pracy Nie masz świadectwa pracy? Sprawdź, kto może Ci pomóc!
![](/documents/20197/820941/Praca_zwolnienie_dyscyplinarne_zasilek_bezrobotny_miniatura.jpg/23940003-f0bf-408b-9577-30c6260f5329?t=1711013093664)
Zwolnienie dyscyplinarne a zasiłek dla bezrobotnych Prawo do zasiłku dla bezrobotnych przysługuje osobie bezrobotnej, która spełnia określone warunki i zarejestruje się w urzędzie pracy. Czy sposób rozwiązania umowy ma wpływ na przyznanie świadczenia? Jak to wygląda w przypadku rozwiązania przez pracodawcę umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika (tzw. zwolnienie dyscyplinarne)? Odpowiadamy.
![](/documents/20197/820941/Pracodawca_pracownik_praca_obowiazki_inne_zlecenie_miniatura.jpg/04e72539-e25a-4363-8dc9-cbfe51035f59?t=1714484110070)
Kiedy pracodawca może zlecić pracownikowi wykonywanie dodatkowych obowiązków Pracodawca ma obowiązek zapoznania pracownika z zakresem jego obowiązków przed dopuszczeniem go do pracy. Czy pracodawca może zlecić pracownikowi inne zadania niż wynikające z zawartej umowy o pracę? Czy pracownik ma obowiązek je wykonać? Podpowiadamy.
![](/documents/20197/820941/Dodatek_aktywizacyjny_bezrobotny_urlop_bezplatny_miniatura.jpg/e023e928-8a46-401a-b554-f11e527860b9?t=1709116602422)
Dodatek aktywizacyjny a urlop bezpłatny Dodatek aktywizacyjny przysługuje osobie bezrobotnej zarejestrowanej w powiatowym urzędzie pracy i mającej prawo do zasiłku, która podjęła samodzielnie lub w wyniku skierowania przez ten urząd zatrudnienie lub inną pracę zarobkową. Czy świadczenie to będzie naliczane również w okresie przebywania na urlopie bezpłatnym? Odpowiadamy.
![](/documents/20197/820941/Matka_ojciec_dziecko_uprawnienia_rodzicielskie_miniatura.jpg/0b433cca-f821-4fba-8010-2432b04e6dab?t=1711009318323)
Nie ze wszystkich uprawnień rodzicielskich skorzysta jednocześnie matka i ojciec Kodeks pracy przewiduje liczne uprawnienia związane z rodzicielstwem. Jednym z nich jest zakaz zatrudniania w godzinach nadliczbowych, w porze nocnej oraz zakaz delegowania poza stałe miejsce pracy rodzica wychowującego dziecko do ukończenia przez nie 8. roku życia. Czy oboje rodzice mają prawo skorzystać z tego uprawnienia? Co w przypadku, gdy tylko jeden z nich jest zatrudniony? Podpowiadamy.