KRUS czy ZUS, czyli rolnik z działalnością
Artykuł zgodny ze stanem prawnym na dzień: 2025-09-24
Rolnik, który decyduje się na własny biznes lub współpracę przy prowadzeniu pozarolniczej działalności gospodarczej, nie musi rezygnować z ubezpieczenia w KRUS, o ile spełnia kilka warunków.
Decydując się na własny biznes, rolnicy nie muszą rezygnować z dotychczasowego ubezpieczyciela w Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (KRUS). Zgodnie z art. 5a Ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników, właściciel nieruchomości rolnej lub domownik, który rozpoczyna prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej albo współpracę przy niej, może nadal podlegać ubezpieczeniu społecznemu w KRUS. Aby w dalszym ciągu pozostać w Kasie Rolniczych Ubezpieczeń Społecznych, osoba powinna spełniać określone ustawą warunki:
- musi podlegać ubezpieczeniu w pełnym zakresie z mocy ustawy nieprzerwanie przez co najmniej 3 lata,
- nadal prowadzić działalność rolniczą lub stale pracować w gospodarstwie rolnym, obejmującym obszar użytków rolnych powyżej 1 ha przeliczeniowego (lub w dziale specjalnym) oraz złożyć oświadczenie o kontynuowaniu ubezpieczenia w terminie 14 dni od rozpoczęcia wykonywania działalności lub rozpoczęcia współpracy;
- nie może być pracownikiem bądź pozostawać w stosunku służbowym;
- nie może mieć ustalonego prawa do emerytury, renty albo do świadczeń z ubezpieczeń społecznych;
- kwota należnego podatku dochodowego za poprzedni rok podatkowy od przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej nie może przekraczać określonej kwoty granicznej (w 2025 r. wynosi 4 576 zł).
Warunki opłacania składek
Rolnik-biznesmen, spełniający wymienione warunki, może prowadzić działalność i odprowadzać składki do KRUS-u. Musi jednak pamiętać o tym, aby po rozliczeniu roku podatkowego, do 31 maja każdego roku, złożyć w KRUS-ie zaświadczenie z urzędu skarbowego (albo oświadczenie) o wysokości należytego podatku za poprzedni rok. Jeśli kwota podatku przekroczy roczną kwotę graniczną lub termin, w którym należy złożyć zaświadczenie zostanie przekroczony, ubezpieczenie ustanie z dniem, od którego zainteresowany zobowiązany był złożyć zaświadczenie. Usprawiedliwieniem w takiej sytuacji może być wskazanie losowych przyczyn opóźnienia (np. pobyt w szpitalu). Na tej podstawie KRUS może przywrócić termin na złożenie dokumentu.
Rolnik lub domownik prowadzący pozarolniczą działalność gospodarczą jest zobowiązany do opłacania miesięcznej składki podstawowej na ubezpieczenie emerytalno-rentowe w podwójnym wymiarze, a składki na ubezpieczenie wypadkowe, chorobowe i macierzyńskie w pojedynczej wysokości. Składki są płacone w okresach kwartalnych, a ich wysokość jest uzależniona od wielkości gospodarstwa rolnego. Wysokość składek kwartalnych można znaleźć na stronie KRUS.
Pamiętaj!
Rolnik, którego podatek dochodowy przekroczy limit, musi odprowadzać składki do ZUS-u lub zrezygnować z tej działalności, by móc dalej korzystać z ubezpieczenia rolniczego. Należy pamiętać, iż ponowne podjęcie działalności będzie możliwe dopiero po upływie 3 lat.
Szczegółowe informacje o ubezpieczeniu społecznym rolników znajdują się na stronie KRUS.
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników
Opracowanie: Zespół redakcyjny Zielonej Linii
Uwaga! Wszystkie treści i materiały zamieszczane na portalu zielonalinia.gov.pl,opracowywane przez grupę redakcyjną, mają charakter informacyjny. Redakcja portalu dokłada wszelkich starań, aby informacje w nim zawarte były rzetelne i wiarygodne. Nie stanowią one wiążącej interpretacji przepisów prawnych.
