Back

Przedsiębiorstwo w spadku

Artykuł zgodny ze stanem prawnym na dzień: 2021-08-13

Jednoosobowa działalność gospodarcza prowadzona jest pod nazwiskiem właściciela, a majątek firmy jest jednocześnie majątkiem właściciela, ponieważ tego typu działalność gospodarcza nie posiada odrębnej od właściciela osobowości prawnej. Co w przypadku śmierci właściciela firmy? Czy możliwe jest dziedziczenie jednoosobowej działalności gospodarczej?

Do niedawna nie było w zasadzie żadnej możliwości na prowadzenie firmy przez następców prawnych zmarłego przedsiębiorcy. Jego śmierć oznaczała niemożność zachowania ciągłości działalności przedsiębiorstwa, tj. zachowania pracowników, numeru NIP oraz ciągłości rozliczeń podatkowych. Sytuacja zmieniła się wraz z wejściem w życie ustawy o zarządzie sukcesyjnym, która reguluje zasady tymczasowego zarządzania przedsiębiorstwem po śmierci przedsiębiorcy, który we własnym imieniu wykonywał działalność gospodarczą na podstawie wpisu do CEIDG.

 

Zarządca sukcesyjny

Aby jednoosobowa firma mogła zachować ciągłość od dnia śmierci jej właściciela do momentu podziału spadku, przedsiębiorca, jeszcze za życia powinien powołać, tzw. zarząd sukcesyjny, który będzie prowadził sprawy firmy do momentu załatwienia formalności spadkowych. Nie można jednak ustanowić zarządu sukcesyjnego, jeżeli została ogłoszona upadłość przedsiębiorcy. Zawieszenie działalności gospodarczej nie stanowi przeszkody do ustanowienia zarządu sukcesyjnego. Przeszkodą nie jest także postępowanie restrukturyzacyjne.

Po ustanowieniu zarządcy sukcesyjnego kontynuacja działalności następuje w formie „przedsiębiorstwa w spadku”, które obejmuje cały majątek przedsiębiorstwa. Nie posiada ono zdolności prawnej na gruncie prawa cywilnego, a stanowi jedynie masę majątkową zarządzaną przez powołanego zarządcę sukcesyjnego.

Do przedsiębiorstwa, które zachowuje ciągłość działania po śmierci właściciela do dnia podziału spadku stosuje się starą nazwę firmy z dopiskiem “przedsiębiorstwo w spadku”.

 

Powołanie zarządcy sukcesyjnego

Powołanie zarządcy sukcesyjnego może nastąpić w dwojaki sposób.

Może to nastąpić za życia przedsiębiorcy. W takim przypadku powinien on wskazać określoną osobę do pełnienia funkcji zarządcy sukcesyjnego albo zastrzec, że z chwilą śmierci przedsiębiorcy wskazany prokurent stanie się zarządcą sukcesyjnym.

Do powołania zarządcy sukcesyjnego może dojść po śmierci przedsiębiorcy, jednak jest to o wiele bardziej skomplikowane i czasochłonne. W takim przypadku zarządcę sukcesyjnego może powołać:

  • małżonek przedsiębiorcy, któremu przysługuje udział w przedsiębiorstwie w spadku,
  • spadkobierca ustawowy przedsiębiorcy, który przyjął spadek,
  • spadkobierca testamentowy przedsiębiorcy, który przyjął spadek, albo zapisobierca windykacyjny, który przyjął zapis windykacyjny, jeżeli zgodnie z ogłoszonym testamentem przysługuje mu udział w przedsiębiorstwie w spadku.

Powyższe osoby mają 2 miesiące od dnia śmierci właściciela na ustanowienie zarządcy sukcesyjnego.

 

Zadania zarządcy sukcesyjnego

Zadaniem zarządcy sukcesyjnego jest prowadzenie przedsiębiorstwa w spadku. Zarządca:

  • może, ale nie musi być przedsiębiorcą,
  • działa we własnym imieniu, ale na rzecz właścicieli przedsiębiorstwa w spadku,
  • ma dostęp do rachunku bankowego zmarłego przedsiębiorcy.

Zarządcą sukcesyjnym może być tylko jedna osoba, nawet jeśli właściciel miał kilka firm. Zarządcę zgłasza do CEIDG notariusz nie później niż w następnym dniu roboczym po ustanowieniu zarządcy.

Zarządca sukcesyjny jest płatnikiem składek z tytułu ubezpieczenia społecznego osób zatrudnionych. Jest także osobą uprawnioną do dokonywania wszelkich czynności związanych z zatrudnieniem, a także to on wysyła deklaracje podatkowe do urzędu. Jeżeli zarządca sukcesyjny będzie prowadził przedsiębiorstwo w spadku jest obowiązany kontynuować stosunki pracy z osobami, które pracowały w danej firmie za życia właściciela. Umowy o pracę wygasają wraz z wygaśnięciem zarządcy sukcesyjnego.

Do wynagrodzenia zarządcy sukcesyjnego stosuje się zapisy dotyczący umów zlecenia z kodeksu cywilnego. Wynagrodzenie jest wypłacane przez właścicieli przedsiębiorstwa w spadku.

 

 

Katarzyna Sędziak (Zielona Linia 19524, Centrum Informacyjne Służb Zatrudnienia)

Źródło:

Ustawa z dnia 5 lipca 2018 r. o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej.

www.parp.gov.pl


Uwaga! Wszystkie treści i materiały zamieszczane na portalu www.zielonalinia.gov.pl, opracowywane przez grupę redakcyjną, mają charakter informacyjny. Redakcja portalu dokłada wszelkich starań, aby informacje w nim zawarte były rzetelne i wiarygodne. Nie stanowią one wiążącej interpretacji przepisów prawnych.

Zobacz podobne artykuły:

  • Rodzaje świadczeń pieniężnych wypłacanych przez urzędy pracy [Infografika]
    Osoby bezrobotne rejestrujące się w powiatowych urzędach pracy mogą liczyć na świadczenia pieniężne, które są finansowane ze środków Funduszu Pracy. Jednym z nich, i chyba najlepiej wszystkim znanym, jest zasiłek dla bezrobotnych. Jakie inne świadczenia wypłacają urzędy? Sprawdźcie sami.

  • Środki na otwarcie działalności gospodarczej w 5 krokach [INFOGRAFIKA]
    Planujesz założyć działalność gospodarczą i potrzebujesz gotówki? Oto w jaki sposób możesz dostać bezzwrotne dofinansowanie z urzędu pracy.

  • Działalność nierejestrowa – nowy próg przychodów
    Działalność nierejestrowa, czyli nieewidencjonowana, to drobna działalność zarobkowa osób fizycznych, która nie wymaga rejestracji firmy. Sprawdź, jaki przychód możesz osiągnąć z działalności nierejestrowej i jaki ma to wpływ na status osoby bezrobotnej.

  • Plusy i minusy B2B [INFOGRAFIKA]
    Business to business (B2B) - sprawdź jakie plusy i minusy płyną z takiej współpracy.

  • Prowadziłeś działalność gospodarczą? Sprawdź, czy otrzymasz zasiłek dla bezrobotnych
    Nie każdy były przedsiębiorca otrzyma zasiłek dla bezrobotnych po zamknięciu lub zawieszeniu działalności gospodarczej. Jakie warunki należy spełnić, aby otrzymać prawo do zasiłku? Jaki wpływ na zasiłek ma zamknięcie lub zawieszenie działalności? Odpowiadamy.

  • Zawieszenie lub zamknięcie działalności gospodarczej a zasiłek dla bezrobotnych
    Jaki wpływ na prawo do zasiłku i okres jego wypłacania ma zawieszenie działalności gospodarczej, a jaki zamknięcie działalności? Odpowiadamy.

  • Kontrakt menadżerski
    Kontrakt menadżerski, zwany inaczej umową menadżerską, zaliczany jest do tzw. umów nienazwanych. Nie jest regulowany ani przepisami Kodeksu pracy, ani Kodeksu cywilnego. Jak zatem powinna wyglądać taka umowa i kiedy można ją stosować?

  • 5 kroków do założenia jednoosobowej działalności gospodarczej [Infografika]
    Rejestracja jednoosobowej działalności gospodarczej wydaje się trudnym i żmudnym procesem. Nic bardziej mylnego. Sprawdź, jakie kroki trzeba podjąć, aby wizja własnego biznesu stała się rzeczywistością!

  • Potrzebujesz dostępu do starszych informacji? Skorzystaj z naszego Archiwum wiadomości.

    Pokaż/ukryj panel komentarzy