Pierwszy urlop wypoczynkowy - Rynek pracy w prawie

Zatrudnieni na podstawie umowy o pracę mają prawo do urlopu wypoczynkowego. Wolne przysługuje bez względu na wymiar czasu pracy oraz czas trwania umowy.

Wymiar urlopu wypoczynkowego

Wymiar urlopu uzależniony jest od stażu pracy danego pracownika i wynosi na początku 20 dni dla pracujących krócej niż 10 lat. Ponad 10-letni staż uprawnia do 26 dni urlopu. Do stażu pracy, od którego zależy wymiar urlopu, zalicza się okres nauki:

• szkoła zawodowa – przewidywany programem nauczania czas trwania nauki, nie więcej niż trzy lata,
• szkoła średnia ogólnokształcąca – cztery lata,
• szkoła średnia zawodowa – przewidywany programem nauczania czas trwania nauki, nie więcej niż  pięć lat,
• szkoła policealna – sześć lat,
• szkoła wyższa – osiem lat.

Nie wlicza się okres prowadzenia działalności gospodarczej oraz umowy-zlecenia.

W przypadku nauki w czasie zatrudnienia, do okresu pracy, od którego zależy wymiar urlopu, zalicza się okres nauki lub zatrudnienia, w zależności od tego, co jest korzystniejsze dla pracownika.

Pracownik podejmujący pracę po raz pierwszy na pierwsze wolne będzie musiał poczekać miesiąc. Prawo do pierwszych dni urlopu przysługuje bowiem dopiero po przepracowaniu miesiąca.

Zgodnie z przepisami, w roku kalendarzowym, w którym dana osoba podjęła pracę, uzyskuje prawo do urlopu z upływem każdego miesiąca pracy, w wymiarze 1/12 wymiaru przysługującego po przepracowaniu roku, czyli 20 dni.

Zmiana pracodawcy w ciągu pierwszego roku pracy nie wpłynie na zasadę udzielania wolnego. Nadal urlop będzie udzielany po przepracowaniu miesiąca we wspomnianym wymiarze, czyli 1,66 dnia za miesiąc. Przepisy nie nakazują pracodawcy zaokrąglania niepełnego dnia urlopu w górę. Oznacza to, że przysługujący urlop może być określony nie tylko w dniach, ale również w godzinach i minutach.

Z każdym następnym rokiem kalendarzowym pracownik nabywa prawo do urlopu w pełnym wymiarze.

Ogólne zasady udzielania urlopu wypoczynkowego

Urlop udzielany jest na wniosek pracownika. Może on podzielić go na części, ale co najmniej jedna jego część powinna trwać nie mniej niż 14 kolejnych dni kalendarzowych.

Urlopu udziela się w dni, które są dla pracownika dniami pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy, w wymiarze godzinowym odpowiadającym dobowemu wymiarowi czasu pracy w danym dniu.

Urlop wypoczynkowy powinien być wykorzystany do końca roku kalendarzowego, w którym uzyskało się do niego prawo. Jeśli jest to niemożliwe, najpóźniej do końca września roku następnego.

Za czas wolny przysługuje wynagrodzenie.

Joanna Kuzub (Zielona Linia 19524, Centrum Informacyjne Służb Zatrudnienia)

Źródło: Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy