Nie ze wszystkich uprawnień rodzicielskich skorzysta jednocześnie matka i ojciec
Artykuł zgodny ze stanem prawnym na dzień: 2024-03-27
Kodeks pracy przewiduje liczne uprawnienia związane z rodzicielstwem. Jednym z nich jest zakaz zatrudniania w godzinach nadliczbowych, w porze nocnej oraz zakaz delegowania poza stałe miejsce pracy rodzica wychowującego dziecko do ukończenia przez nie 8. roku życia. Czy oboje rodzice mają prawo skorzystać z tego uprawnienia? Co w przypadku, gdy tylko jeden z nich jest zatrudniony? Podpowiadamy.
Zgodnie z art. 1891 Kodeksu pracy, jeżeli oboje rodzice lub opiekunowie dziecka są zatrudnieni, z uprawnień określonych w art. 148 pkt 3, art. 178, art. 1867 § 1 i art. 188 może korzystać jedno z nich. To właśnie art. 178 § 2 stanowi, że pracownika wychowującego dziecko do ukończenia przez nie 8. roku życia nie wolno bez jego zgody zatrudniać w godzinach nadliczbowych, w porze nocnej oraz delegować poza stałe miejsce pracy.
Czytaj także: Kiedy jest możliwa rezygnacja z urlopu macierzyńskiego?
Wymagana zgoda pracownika
Zakaz, o którym mowa w art. 178 § 2 nie jest bezwarunkowy. Jeśli pracownik – rodzic dziecka do 8. roku życia wyraża pisemną zgodę na pracę w godzinach nadliczbowych, porze nocnej lub poza stałym miejscem świadczenia pracy, to pracodawca ma obowiązek tę zgodę uwzględnić. Warto podkreślić, że pracownik ma prawo do zmiany swojego oświadczenia w dowolnym momencie trwania stosunku pracy.
Uprawnienia pracowników związane z rodzicielstwem są zagwarantowane ustawowo i nieprzestrzeganie ich przez pracodawcę, zgodnie z art. 281 § 1 pkt 5 Kodeksu pracy, może skutkować grzywną dla pracodawcy od 1.000 zł do 30.000 zł. Ponadto korzystanie z uprawnień związanych z rodzicielstwem nie może być powodem jakiejkolwiek formy dyskryminacji pracownika czy prowadzić do rozwiązania z nim stosunku pracy.
Czytaj także: Elastyczne formy zatrudnienia dla rodziców dzieci do lat 8
Jeden z rodziców nie pracuje
Kodeks pracy nie uzależnia możliwości skorzystania z uprawnień rodzicielskich od tego, czy drugi rodzic dziecka pracuje, czy jest bezrobotny. Pracownik – rodzic dziecka do 8. roku życia ma prawo nie wyrazić zgody na pracę w porze nocnej, godzinach nadliczbowych lub nie zgodzić się na delegowanie także w przypadku, gdy drugi z rodziców nie pracuje zawodowo. Uprawnienia rodzicielskie, o których mowa w art. 178 § 2 wynikają bowiem z konkretnego stosunku pracy. Jeśli drugi z rodziców podejmie zatrudnienie, wówczas rodzice będą musieli zdecydować, które z nich z tego uprawnienia skorzysta.
Szczegółowych informacji w tym zakresie udziela Państwowa Inspekcja Pracy.
Katarzyna Sędziak (Zielona Linia 19524, Centrum Informacyjne Służb Zatrudnienia)
Źródło:
Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy.
Zobacz podobne artykuły:
Czy pracodawca może powierzyć pracę w innym miejscu niż wskazane w umowie? Miejsce lub miejsca wykonywania pracy są wskazane w umowie o pracę. Czy pracodawca może powierzyć pracownikowi pracę w innej lokalizacji niż ta wskazana w umowie? Odpowiadamy.
Dokumentacja pracownicza a zlikwidowany zakład pracy Dokumenty potwierdzające zatrudnienie i okresy składkowe są bardzo ważne. Nie zawsze jednak o nich pamiętamy lub nawet zdarza nam się je zgubić. Co w sytuacji, gdy zakład pracy, w którym kiedyś pracowaliśmy został zlikwidowany, a my nie mamy świadectwa pracy lub zaświadczenia o okresach odprowadzanych składek. Gdzie szukać pomocy? Odpowiadamy.
Czy można podpisać umowę o pracę w trakcie zwolnienia lekarskiego? Zwolnienie lekarskie pracownika to szczególny czas, w którym np. pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę. Stanowi o tym art. 41 Kodeksu pracy. Co w sytuacji, gdy pracownik chce podpisać umowę o pracę w trakcie choroby? Czy ma do tego prawo? Odpowiadamy.
Zagubione świadectwo pracy Nie masz świadectwa pracy? Sprawdź, kto może Ci pomóc!
Kiedy pracodawca może zlecić pracownikowi wykonywanie dodatkowych obowiązków Pracodawca ma obowiązek zapoznania pracownika z zakresem jego obowiązków przed dopuszczeniem go do pracy. Czy pracodawca może zlecić pracownikowi inne zadania niż wynikające z zawartej umowy o pracę? Czy pracownik ma obowiązek je wykonać? Podpowiadamy.
Umowa o pracę tymczasową a uprawnienia pracownicze Czym jest umowa o pracę tymczasową i jakie są warunki zatrudnienia na jej podstawie? Odpowiedzi znajdziesz poniżej.
Zadaniowy czas pracy - zasady Zadaniowy czas pracy jest jednym z systemów czasu pracy. Na czym polega i kto może pracować w takim systemie? Podpowiadamy.
Równe traktowanie w zatrudnieniu Równe traktowanie pracowników jest podstawową zasadą prawa pracy. Kodeks pracy zakazuje wszelkiej dyskryminacji w zatrudnieniu. Podpowiadamy, jakie są przesłanki dyskryminacji oraz kiedy pracownik ma prawo ubiegać się o odszkodowanie.