Kiedy jest możliwa rezygnacja z urlopu macierzyńskiego?
Artykuł zgodny ze stanem prawnym na dzień: 2023-09-13
Urlop macierzyński przeważnie wykorzystuje matka dziecka. Nie oznacza to jednak, że ojciec nie ma do niego prawa. Sprawdź, jakie warunki muszą być spełnione, aby matka dziecka mogła zrezygnować ze swojej części urlopu macierzyńskiego na rzecz ojca dziecka.
Urlop macierzyński jest jednym z uprawnień rodzicielskich przysługujących rodzicom w wymiarze proporcjonalnym do urodzonych dzieci przy jednym porodzie lub przysposobionych dzieci.
Urlop macierzyński może trwać:
- 20 tygodni – przy urodzeniu 1 dziecka lub przyjęciu na wychowanie 1 dziecka,
- 31 tygodni – przy urodzeniu 2 dzieci lub przyjęciu na wychowanie 2 dzieci,
- 33 tygodnie – przy urodzeniu 3 dzieci lub przyjęciu na wychowanie 3 dzieci,
- 35 tygodni – przy urodzeniu 4 dzieci lub przyjęciu na wychowanie 4 dzieci,
- 37 tygodni – przy urodzeniu 5 dzieci lub przyjęciu na wychowanie 5 dzieci.
Co najmniej sześć tygodni urlopu macierzyńskiego może przypadać przed przewidywaną datą porodu.
Czytaj także: Zmiana wymiaru zasiłku macierzyńskiego 2023
Warunki rezygnacji z urlopu macierzyńskiego
Matka dziecka ma prawo do rezygnacji z urlopu macierzyńskiego nie wcześniej niż 14 tygodni po porodzie, gdyż jest to czas na regenerację zdrowia. Będzie to jednak możliwe tylko w przypadku, gdy:
- ojciec dziecka, zatrudniony na postawie umowy o pracę, przejmie pozostałą część tego urlopu,
- przez okres odpowiadający okresowi pozostałemu do końca urlopu macierzyńskiego ojciec przerwie działalność zarobkową w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem.
Rezygnacja z urlopu macierzyńskiego może nastąpić również po 8 tygodniach, ale tylko w przypadku, gdy matka dziecka legitymuje się orzeczeniem o niezdolności do samodzielnej egzystencji. Wówczas pozostałą część urlopu powinien wykorzystać:
- ojciec dziecka lub
- inny członek najbliższej rodziny
- który przerwał zatrudnienie bądź inną działalność zarobkową.
Jakie formalności należy spełnić?
Pracownica, która chce zrezygnować z części urlopu macierzyńskiego na rzecz ojca dziecka, musi zgłosić pracodawcy zamiar powrotu do pracy nie później niż na 7 dni przed rozpoczęciem pracy.
Z kolei ojciec dziecka musi powiadomić swojego pracodawcę o zamiarze korzystania z reszty urlopu macierzyńskiego, składając wniosek o jego udzielenie w terminie nie krótszym niż 14 dni przed rozpoczęciem korzystania z części urlopu macierzyńskiego. Pracodawca jest zobowiązany uwzględnić wniosek pracownika.
Czytaj także: Wracasz do pracy po urodzeniu dziecka? Możesz skorzystać z przerwy na karmienie
Rezygnacja z urlopu macierzyńskiego a zasiłek macierzyński
Za okres urlopu macierzyńskiego, okres urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego (dla rodziców zastępczych i adopcyjnych) oraz okres urlopu ojcowskiego podstawa wymiaru zasiłku wynosi 100%. Do wykorzystania urlopu macierzyńskiego, trwającego przy urodzeniu jednego dziecka 20 tygodni, a przy większej liczbie dzieci odpowiednio dłużej, uprawniona, a nawet zobowiązana jest matka dziecka (w przypadku dziecka biologicznego). Może teoretycznie z niego zrezygnować po 14 tygodniach, ale tylko wtedy, gdy ojciec dziecka zdecyduje się ten urlop przejąć. Za pozostałe 6 tygodni urlopu macierzyńskiego (w przypadku jednego dziecka) ojciec otrzyma 100% podstawy wymiaru zasiłku.
Po okresie urlopu macierzyńskiego rodzice mają prawo do wykorzystania urlopu rodzicielskiego w wymiarze 41 tygodni (przy jednym dziecku ) lub 43 tygodni (w przypadku urodzenia co najmniej dwojga dzieci). Mogą się tym urlopem podzielić dowolnie, ale żadne z nich nie może wykorzystać więcej niż 32 (34) tygodnie tego urlopu. Urlop rodzicielski może być wykorzystany w maksymalnie pięciu częściach do końca roku kalendarzowego, w którym dziecko ukończy 6 lat. Za okres tego urlopu rodzicom przysługuje zasiłek macierzyński w wysokości 70% podstawy wymiaru zasiłku.
Katarzyna Sędziak (Zielona Linia 19524, Centrum Informacyjne Służb Zatrudnienia)
Źródło:
Ustawa z dnia 9 marca 2023 r. o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw.
Ustawa z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa.
Ustawa z dnia z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy.
Uwaga! Wszystkie treści i materiały zamieszczane na portalu zielonalinia.gov.pl,opracowywane przez grupę redakcyjną, mają charakter informacyjny. Redakcja portalu dokłada wszelkich starań, aby informacje w nim zawarte były rzetelne i wiarygodne. Nie stanowią one wiążącej interpretacji przepisów prawnych.
Zobacz podobne artykuły:
Wakacje składkowe a zasiłek dla bezrobotnych Od listopada 2024 r. przedsiębiorcy prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą mają możliwość korzystania ze zwolnienia ze składek na ubezpieczenia społeczne w ramach tzw. wakacji składkowych. Czy zaliczają się one do okresów, od których zależy prawo do zasiłku dla bezrobotnych? Odpowiadamy.
Wsparcie z ZUS dla przedsiębiorców poszkodowanych w wyniku powodzi w 2024 r. Przedsiębiorcy, którzy ucierpieli na skutek wrześniowej powodzi, mogą starać się o wsparcie z różnych instytucji. Jakie formy pomocy przygotował dla nich Zakład Ubezpieczeń Społecznych? Kto i w jaki sposób może wnioskować o wsparcie? Odpowiadamy.
Staż pracy a służba wojskowa, w tym pełniona za granicą Czy okres pełnienia służby wojskowej wlicza się do stażu pracy? Jak to wygląda w przypadku odbywania służby wojskowej za granicą?
Wsparcie z ZUS dla przedsiębiorców poszkodowanych przez powódź ZUS oferuje przedsiębiorcom z terenów objętych tegoroczną powodzią specjalne formy wsparcia. W samym województwie opolskim do 23 października 2024 r. wpłynęło niemal 500 wniosków o ulgi w opłacaniu składek oraz 259 wniosków o wypłatę świadczenia interwencyjnego. Zakład Ubezpieczeń Społecznych rozpoczął wypłatę świadczeń.
Jaki wpływ mają nowoczesne technologie na zatrudnianie młodych? „Dostosowanie współczesnego środowiska pracy do oczekiwań przedstawicieli różnych pokoleń jest wręcz kluczowe dla funkcjonowania firm. Aktualnie na rynku mamy przedstawicieli kilku grup pokoleniowych mających różne oczekiwania i czasami zupełnie odmienne podejście do życia czy pracy” – mówi Justyna Mazur, ekspertka rynku pracy IT, liderka w Experis. Jakie wyzwania stoją przed pracodawcami zatrudniającymi pracowników w różnym wieku? Jaką rolę odgrywa w tym nowoczesna technologia?
Rodzice w pracy - wyzwania dla pracodawcy Rodzice stanowią liczną grupę pracowników w Polsce. Szacuje się, że w przedziale wiekowym między 24. a 54. rokiem życia, to 1/3 wszystkich zatrudnionych. Urlopy rodzicielskie są nie lada wyzwaniem dla pracodawców, którzy muszą mierzyć się z długą nieobecnością pracowników oraz ponownym wdrożeniem ich do pracy.
Urlop na żądanie – wątpliwości Urlop na żądanie od samego początku sprawiał problemy z interpretacją przepisów zarówno pracownikom, jak i pracodawcom. Najczęściej kłopoty dotyczą rozumienia wymiaru urlopu na żądanie. Niektórzy myślą, że to dodatkowe dni wolne, liczone poza limitem 20 lub 26 dni urlopu wypoczynkowego. Inne nieporozumienie dotyczy sposobu udzielania urlopu na żądanie. Istnieje przekonanie, że wystarczy samo zgłoszenie chęci wzięcia takiego dnia wolnego do pracodawcy. Postaramy się rozwiać te wątpliwości.
Umowy o dzieło cieszą się coraz mniejszą popularnością Z danych przekazanych przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych wynika, że w pierwszym półroczu 2024 r. zgłoszono najmniej umów o dzieło od początku funkcjonowania rejestru umów o dzieło. Kto zgłaszał umowy o dzieło? Z kim były one zawierane? Odpowiadamy.
W prawie
-
Zgłaszanie oferty pracy do urzędu pracy
09.05.2025 -
Upał a praca. Co czytamy w przepisach?
14.04.2025
