Wypadek przy pracy – co powinien wiedzieć pracownik?
Artykuł zgodny ze stanem prawnym na dzień: 2024-01-12
Bezpieczeństwo w pracy to podstawa. Dlatego każdy pracownik na początku zatrudnienia przechodzi szkolenie BHP i zapoznaje się z zasadami, których powinien przestrzegać w miejscu pracy. Wszystko po to, aby uniknąć nieprzyjemnych zdarzeń, w tym wypadków. Niestety, jak głosi przysłowie: „nieszczęścia chodzą po ludziach”. Co powinien zrobić pracownik, który uległ wypadkowi w pracy? Odpowiadamy.
Na początek warto przytoczyć definicję wypadku przy pracy, zawartą w ustawie o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych. Zgodnie z nią „za wypadek przy pracy uważa się nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w związku z pracą:
- podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności lub poleceń przełożonych;
- podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika czynności na rzecz pracodawcy, nawet bez polecenia;
- w czasie pozostawania pracownika w dyspozycji pracodawcy w drodze między siedzibą pracodawcy a miejscem wykonywania obowiązku wynikającego ze stosunku pracy.”
Czytaj także: Wypadek przy pracy a umowa zlecenia
W tej samej ustawie czytamy, że uraz to uszkodzenie tkanek ciała lub narządów człowieka wskutek działania czynnika zewnętrznego.
Na równi z wypadkiem przy pracy traktuje się wypadek, któremu pracownik uległ:
- w czasie podróży służbowej w okolicznościach innych niż określone w ust. 1 (cytowanym wyżej), chyba że wypadek spowodowany został postępowaniem pracownika, które nie pozostaje w związku z wykonywaniem powierzonych mu zadań;
- podczas szkolenia w zakresie powszechnej samoobrony;
- przy wykonywaniu zadań zleconych przez działające u pracodawcy organizacje związkowe.
Aby właściwie zakwalifikować wypadek, należy ustalić czy wystąpiły wszystkie przesłanki wypadku, a więc: nagłość zdarzenia, zewnętrzna przyczyna, uraz bądź śmierć pracownika, a także związek zdarzenia z pracą.
Doszło do wypadku. Co powinien zrobić pracownik i pracodawca?
Przede wszystkim - pracownik, który uległ wypadkowi, jeżeli stan jego zdrowia na to pozwala, powinien poinformować niezwłocznie o takim zdarzeniu swojego przełożonego.
Warto wiedzieć, że w sytuacji, w której doszło do wypadku przy pracy pracodawca ma obowiązek – zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy:
- Zapewnić poszkodowanym pierwszą pomoc i podjąć niezbędne działania eliminujące lub ograniczające zagrożenie.
- Zabezpieczyć miejsce wypadku przed dostępem osób niepowołanych i możliwością uruchomienia – bez potrzeby – maszyn i innych urządzeń technicznych, których ruch wstrzymano w związku z tym zdarzeniem. Zabezpieczenie powinno wykluczyć możliwość zmian usytuowania maszyn i urządzeń oraz innych przedmiotów, które spowodowały wypadek, jeżeli na podstawie ich położenia i stanu będzie można odtworzyć okoliczności, przebieg i ustalić przyczyny tego wypadku.
- Przeprowadzić postępowanie powypadkowe. Powołać zespół powypadkowy, który ustali okoliczności i przyczyny wypadku (m.in. dokonując oględzin miejsca wypadku, wysłuchując wyjaśnień poszkodowanego czy świadków, zasięgając opinii lekarza).
Protokół powypadkowy
Zespół powypadkowy nie później niż 14 dni od zawiadomienia o wypadku powinien sporządzić protokół powypadkowy. Poszkodowany ma prawo wnosić zastrzeżenia i uwagi do treści protokołu.
Zgodnie z przepisami rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy „protokół powypadkowy zatwierdza pracodawca nie później niż w terminie 5 dni od dnia jego sporządzenia.”
Następnie, pracodawca niezwłocznie doręcza protokół poszkodowanemu pracownikowi, a w razie wypadku śmiertelnego — członkom rodziny zmarłego pracownika. Protokół powypadkowy dotyczący wypadków śmiertelnych, ciężkich i zbiorowych pracodawca niezwłocznie doręcza właściwemu inspektorowi pracy.
Czytaj także: Pracownik, czyli kto?
Poszkodowany, który nie zgadza się z treścią protokołu może wystąpić do sądu z pozwem o sprostowanie protokołu powypadkowego. Koszty związane z ustalaniem okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy ponosi pracodawca.
Szczegółowych informacji w tym zakresie udziela Państwowa Inspekcja Pracy.
Wojciech Napora (Zielona Linia 19524, Centrum Informacyjne Służb Zatrudnienia)
Źródło:
Ustawa z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych.
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 1 lipca 2009 r. w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy.
Państwowa Inspekcja Pracy.
Zobacz podobne artykuły:
Wypowiedzenie umowy pracownicy w ciąży Czy pracodawca może wypowiedzieć umowę o pracę pracownicy w ciąży? Zgodnie z przepisami, nie. Pracownica taka jest chroniona od pierwszego dnia ciąży. Są jednak sytuacje, w których może dojść do zakończenia pracy takiej pracownicy. Jakie to przypadki? Odpowiadamy.
Praca w godzinach nadliczbowych. Kto nie może jej wykonywać, a kto może jej odmówić? Praca w godzinach nadliczbowych jest możliwa w określonych przypadkach. Są jednak grupy pracowników, którym nie można jej powierzyć w ogóle. Kto się do nich zalicza? Są też grupy pracowników, którzy mogą odmówić pracy w godzinach nadliczbowych. Kto może nie wyrazić zgody na taką pracę? Odpowiadamy.
Czy pracodawca może powierzyć pracę w innym miejscu niż wskazane w umowie? Miejsce lub miejsca wykonywania pracy są wskazane w umowie o pracę. Czy pracodawca może powierzyć pracownikowi pracę w innej lokalizacji niż ta wskazana w umowie? Odpowiadamy.
Dokumentacja pracownicza a zlikwidowany zakład pracy Dokumenty potwierdzające zatrudnienie i okresy składkowe są bardzo ważne. Nie zawsze jednak o nich pamiętamy lub nawet zdarza nam się je zgubić. Co w sytuacji, gdy zakład pracy, w którym kiedyś pracowaliśmy został zlikwidowany, a my nie mamy świadectwa pracy lub zaświadczenia o okresach odprowadzanych składek. Gdzie szukać pomocy? Odpowiadamy.
Czy można podpisać umowę o pracę w trakcie zwolnienia lekarskiego? Zwolnienie lekarskie pracownika to szczególny czas, w którym np. pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę. Stanowi o tym art. 41 Kodeksu pracy. Co w sytuacji, gdy pracownik chce podpisać umowę o pracę w trakcie choroby? Czy ma do tego prawo? Odpowiadamy.
Nie ze wszystkich uprawnień rodzicielskich skorzysta jednocześnie matka i ojciec Kodeks pracy przewiduje liczne uprawnienia związane z rodzicielstwem. Jednym z nich jest zakaz zatrudniania w godzinach nadliczbowych, w porze nocnej oraz zakaz delegowania poza stałe miejsce pracy rodzica wychowującego dziecko do ukończenia przez nie 8. roku życia. Czy oboje rodzice mają prawo skorzystać z tego uprawnienia? Co w przypadku, gdy tylko jeden z nich jest zatrudniony? Podpowiadamy.
Umowa o pracę tymczasową a uprawnienia pracownicze Czym jest umowa o pracę tymczasową i jakie są warunki zatrudnienia na jej podstawie? Odpowiedzi znajdziesz poniżej.
Zadaniowy czas pracy - zasady Zadaniowy czas pracy jest jednym z systemów czasu pracy. Na czym polega i kto może pracować w takim systemie? Podpowiadamy.
