Urlop wychowawczy – tego o nim możesz nie wiedzieć! - Rynek pracy w prawie

Z urlopu wychowawczego mogą skorzystać rodzice, którzy posiadają co najmniej 6-miesięczny staż pracy. Chodzi tu o ogólny staż pracy, a nie tylko staż u pracodawcy, u którego składa się wniosek. Do wskazanych miesięcy zalicza się także okres urlopu macierzyńskiego oraz okresy, w których praca nie była świadczona z powodu choroby. Nie można zaliczyć jednak umów cywilnoprawnych oraz okresu prowadzenia działalności gospodarczej.

6-miesięczny okres zatrudnienia nie musi przypadać bezpośrednio przed urodzeniem dziecka. Jeśli po urodzeniu dziecka kobieta podejmie pierwszą pracę, przepracuje 6 miesięcy, może wnioskować o urlop wychowawczy. Oczywiście pod warunkiem, że dziecko nie ukończyło jeszcze 6. roku życia.

Wymiar urlopu wychowawczego

Urlop wychowawczy przysługuje w wymiarze 36 miesięcy. Przy czym jeden miesiąc przeznaczony jest wyłącznie dla drugiego rodzica i prawa do niego nie można przenieść na drugiego opiekuna.

Prawo do pełnego urlopu przysługuje jednemu rodzicowi tylko, gdy drugi rodzic nie żyje, gdy nie przysługuje mu władza rodzicielska lub gdy został jej pozbawiony albo uległa ona ograniczeniu lub zawieszeniu.

Skrócenie urlopu wychowawczego z winy pracownika

Urlop wychowawczy może być udzielany w częściach, nie więcej niż 5. Dlatego warto przemyśleć okresy poszczególnych części, jeśli chcemy skorzystać ze wszystkich miesięcy przysługującego urlopu. Przepis, który ma działać na naszą korzyść, może być bowiem niekorzystny. Jeśli pracownik będzie wnioskował kilka razy o kilkumiesięczny urlop wychowawczy, np. 3 miesiące, może okazać się, że pomimo tego, że pozostało mu zgodnie z obliczeniami nawet ponad rok urlopu, nie będzie mógł z niego skorzystać, bo wykorzysta wszystkie 5 części.

Urlop wychowawczy a koniec umowy

W myśl przepisów, że urlop wychowawczy przysługuje tylko osobom zatrudnionym, rodzic pracujący na podstawie umowy na czas określony, ma prawo do urlopu wychowawczego do czasu zakończenia umowy. Jeśli jednak we wniosku wskaże datę zakończenia urlopu wykraczającą poza okres trwania umowy, a pracodawca udzieli urlopu na okres dłuższy niż okres zatrudnienia, uważa się że zawarli oni nową umowę o pracę. Zgodnie z wyrokiem sądu muszą jednak istnieć podstawy, aby stwierdzić, że taki był zgodny zamiar pracodawcy i pracownika.

Pracownik na urlopie wychowawczym jest chroniony przed zwolnieniem? Tak, ale tylko jeśli wniosek już został złożony z zachowaniem terminu lub przebywa na urlopie. Jeśli pracownik składa wniosek o urlop wychowawczy po otrzymaniu wypowiedzenia, urlop przysługuje do zakończenia zatrudnienia, a wypowiedzenie nadal obowiązuje.

Szczegółowe informacje na temat przepisów prawa pracy można uzyskać w Państwowej Inspekcji Pracy.

Joanna Kuzub (Zielona Linia 19524, Centrum Informacyjne Służb Zatrudnienia)

Źródło: Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy