Prawa zwalnianego pracownika
Artykuł zgodny ze stanem prawnym na dzień: 2019-04-08
Pracodawca chce Cię zwolnić? Zastanawia się nad formą rozwiązania umowy? Sprawdź przepisy dotyczące porozumienia stron i wypowiedzenia oraz uprawnienia pracownika.
Przepisy prawa pracy przewidują możliwość rozwiązania umowy na mocy porozumienia stron, za wypowiedzeniem lub bez wypowiedzenia. Porozumienie stron polega na wspólnym ustaleniu, pracodawcy i pracownika, terminu, w którym nastąpi rozwiązanie umowy. Wypowiedzenie wiąże się z możliwością rozwiązania umowy dopiero po upłynięciu okresu narzuconego przepisami prawa pracy. Okres wypowiedzenia uzależniony jest od okresu przepracowanego u danego pracodawcy i może wynosić dwa tygodnie, miesiąc, trzy miesiące. Rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia następuje również w przypadkach określonych prawem pracy, np. z tytułu długotrwałej choroby lub przyczyn dyscyplinarnych. Do wypowiedzenia umowy mają prawo obie strony.
Zwalniany pracownik ma prawa, o których warto pamiętać i z nich korzystać.
Wolne na poszukiwanie pracy
Pracodawca wypowiadający umowę podwładnemu ma obowiązek udzielić mu wolnego na poszukiwanie nowej pracy. Od okresu wypowiedzenia zależy, ile dni wolnego przysługuje na poszukiwanie zatrudnienia. W przypadku 3-miesięcznego okresu wypowiedzenia przysługują 3 dni na poszukiwanie pracy, miesięczny i dwutygodniowy okres wypowiedzenia uprawnia do 2 dni wolnego. Wolne przysługuje tylko w przypadku wypowiedzenia dokonanego przez pracodawcę. Jeśli to pracownik wypowiada umowę, wolne nie przysługuje.
Prawo do wykorzystania zaległego urlopu lub ekwiwalent
Pracownik, który ma jeszcze niewykorzystany urlop wypoczynkowy, zobowiązany jest do końca trwania umowy go wykorzystać. Jeśli pracodawca wyśle go na urlop, w tym przypadku nie może on odmówić. W przypadku gdy, z uzasadnionych przyczyn, pracodawca nie jest w stanie udzielić urlopu do upłynięcia okresu wypowiedzenia, zobowiązany jest wypłacić podwładnemu ekwiwalent pieniężny.
Zwolnienie z obowiązku świadczenia pracy
Pracodawca może zwolnić pracownika z obowiązku świadczenia pracy w okresie wypowiedzenia. Decyzja należy jedynie do pracodawcy i nie wymaga zgody podwładnego.
Zwolnienie może dotyczyć całego okresu wypowiedzenia lub jego części. Jeśli strony nie ustalą możliwości odwołania ze zwolnienia, pracodawca nie może żądać powrotu pracownika do pracy. Nie ma prawa również z tego tytułu wyciągać konsekwencji. Za ten okres pracownikowi przysługuje wynagrodzenie.
Odszkodowanie
Pracodawca wypłaca odszkodowanie tylko w przypadku, gdy skorzysta z prawa do skrócenia okresu wypowiedzenia. Kodeks pracy dopuszcza tę możliwość w przypadku trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia, jeśli rozwiązanie następuje z powodu ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy bądź z innych przyczyn niedotyczących pracownika. Okres wypowiedzenia może ulec skróceniu do miesiąca. Odszkodowanie wypłaca się w wysokości wynagrodzenia za pozostałą część wypowiedzenia.
Odprawa
W przypadku zwolnienia z przyczyn leżących po stronie pracodawcy przysługuje odprawa. Wysokość świadczenia wynosi od jednej do trzech pensji pracownika. O tym, na jak wysoką kwotę może liczyć podwładny, decyduje jego staż pracy.
Odprawa z mocy aktu prawnego przysługuje, jeśli pracodawca zatrudnia powyżej 20 pracowników. W przypadku mniejszej kadry, prawo do odprawy może regulować wewnętrzny regulamin.
Po rozwiązaniu umowy bezrobotnemu przysługuje prawo do rejestracji w urzędzie pracy oraz możliwość pobierania zasiłku dla bezrobotnych.
Joanna Kuzub (Zielona Linia 19524, Centrum Informacyjne Służb Zatrudnienia)
Źródło: Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy
Uwaga! Wszystkie treści i materiały zamieszczane na portalu zielonalinia.gov.pl,opracowywane przez grupę redakcyjną, mają charakter informacyjny. Redakcja portalu dokłada wszelkich starań, aby informacje w nim zawarte były rzetelne i wiarygodne. Nie stanowią one wiążącej interpretacji przepisów prawnych.
Zobacz podobne artykuły:
Work-life balance, czyli jak pogodzić pracę z życiem prywatnym? Rosnące tempo życia, natężenie obowiązków zawodowych i rosnąca frustracja wśród pracowników sprawiły, że w ostatnich latach w dyskusji na temat rynku pracy coraz częściej słyszymy o zasadzie work-life balance. Jakie są jej założenia i jak można ją wdrożyć?
Upał a praca. Co czytamy w przepisach? „Uff - jak gorąco!”. Wysokie temperatury w okresie letnim mogą być bardzo uciążliwe dla pracowników, zwłaszcza tych pracujących na zewnątrz. Dlatego przepisy prawa pracy (BHP) nakładają na pracodawców pewne obowiązki, które mają poprawić komfort pracy w czasie upałów. Jakie? O co powinni zadbać pracodawcy, gdy słupek rtęci przekracza dopuszczalne normy bezpieczeństwa i higieny pracy?
Termin wypłaty wynagrodzenia za pracę – w trakcie zatrudnienia i po zakończonej umowie Wynagrodzenie za pracę (w ramach stosunku pracy) jest świadczeniem podlegającym szczególnej ochronie. Zgodnie z przepisami Kodeksu pracy, pracownik nie może się go zrzec, a pracodawca jest zobowiązany do zatrudnienia za wynagrodzeniem. Kiedy powinna być wypłacana pensja? Co z terminem wypłaty, gdy kończy się umowa? Odpowiadamy.
Brak wynagrodzenia a rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia Czy niewypłacanie pracownikowi wynagrodzenia na czas może być powodem rozwiązania umowy przez pracownika bez wypowiedzenia? Na co zwrócić uwagę i jakie przepisy Kodeksu pracy mają w tym przypadku zastosowanie? Odpowiadamy.
Okres wypowiedzenia. Czy wlicza się do stażu pracy? Czy można go skrócić? Wypowiadając umowę o pracę na czas określony lub nieokreślony należy pamiętać, że po złożeniu wypowiedzenia obowiązuje jeszcze okres wypowiedzenia, który jest uzależniony od okresu zatrudnienia u danego pracodawcy. Czy wlicza się on do stażu pracy? Czy przepisy przewidują możliwość skrócenia okresu wypowiedzenia? Odpowiadamy.
Trzy inne niż wynagrodzenie świadczenia ze stosunku pracy Przepisy prawa pracy (w szczególnych sytuacjach) przyznają pracownikom prawo do innych niż wynagrodzenie świadczeń z tytułu nawiązania stosunku pracy. Mowa tu o odprawie emerytalnej lub rentowej, odprawie pośmiertnej oraz odprawie ekonomicznej z tytułu zwolnienia z przyczyn niedotyczących pracowników. Co warto wiedzieć o tych świadczeniach? Odpowiadamy.
Boom na programistów potrwa do 2030 roku - prognoza ekspertów Polska potrzebuje przynajmniej 12 lat na rozwiązanie problemu z niedoborem specjalistów IT, alarmują eksperci. Tymczasem maleje deficyt programistów w innych krajach Unii Europejskiej. Zgodnie z najnowszymi danymi, do 2020 roku wyniesie on nie 1 mln, a 600 tys. wakatów.
Zezwolenie jednolite a ważne zezwolenie na pracę Jest kilka dokumentów, które legalizują pracę cudzoziemców. W związku z tym, może dojść do sytuacji, w której zostanie wydane zezwolenie na pobyt czasowy i pracę w trakcie ważnego zezwolenia na pracę. Co wówczas? Odpowiadamy.
