Pierwszy urlop wypoczynkowy
Artykuł zgodny ze stanem prawnym na dzień: 2019-02-22
Sprawdź, kiedy i jakiej wysokości będziesz mieć do niego prawo!
Zatrudnieni na podstawie umowy o pracę mają prawo do urlopu wypoczynkowego. Wolne przysługuje bez względu na wymiar czasu pracy oraz czas trwania umowy.
Wymiar urlopu wypoczynkowego
Wymiar urlopu uzależniony jest od stażu pracy danego pracownika i wynosi na początku 20 dni dla pracujących krócej niż 10 lat. Ponad 10-letni staż uprawnia do 26 dni urlopu. Do stażu pracy, od którego zależy wymiar urlopu, zalicza się okres nauki:
- szkoła zawodowa – przewidywany programem nauczania czas trwania nauki, nie więcej niż trzy lata,
- szkoła średnia ogólnokształcąca – cztery lata,
- szkoła średnia zawodowa – przewidywany programem nauczania czas trwania nauki, nie więcej niż pięć lat,
- szkoła policealna – sześć lat,
- szkoła wyższa – osiem lat.
Nie wlicza się okres prowadzenia działalności gospodarczej oraz umowy-zlecenia.
W przypadku nauki w czasie zatrudnienia, do okresu pracy, od którego zależy wymiar urlopu, zalicza się okres nauki lub zatrudnienia, w zależności od tego, co jest korzystniejsze dla pracownika.
Pracownik podejmujący pracę po raz pierwszy na pierwsze wolne będzie musiał poczekać miesiąc. Prawo do pierwszych dni urlopu przysługuje bowiem dopiero po przepracowaniu miesiąca.
Zgodnie z przepisami, w roku kalendarzowym, w którym dana osoba podjęła pracę, uzyskuje prawo do urlopu z upływem każdego miesiąca pracy, w wymiarze 1/12 wymiaru przysługującego po przepracowaniu roku, czyli 20 dni.
Zmiana pracodawcy w ciągu pierwszego roku pracy nie wpłynie na zasadę udzielania wolnego. Nadal urlop będzie udzielany po przepracowaniu miesiąca we wspomnianym wymiarze, czyli 1,66 dnia za miesiąc. Przepisy nie nakazują pracodawcy zaokrąglania niepełnego dnia urlopu w górę. Oznacza to, że przysługujący urlop może być określony nie tylko w dniach, ale również w godzinach i minutach.
Z każdym następnym rokiem kalendarzowym pracownik nabywa prawo do urlopu w pełnym wymiarze.
Ogólne zasady udzielania urlopu wypoczynkowego
Urlop udzielany jest na wniosek pracownika. Może on podzielić go na części, ale co najmniej jedna jego część powinna trwać nie mniej niż 14 kolejnych dni kalendarzowych.
Urlopu udziela się w dni, które są dla pracownika dniami pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy, w wymiarze godzinowym odpowiadającym dobowemu wymiarowi czasu pracy w danym dniu.
Urlop wypoczynkowy powinien być wykorzystany do końca roku kalendarzowego, w którym uzyskało się do niego prawo. Jeśli jest to niemożliwe, najpóźniej do końca września roku następnego.
Za czas wolny przysługuje wynagrodzenie.
J
oanna Kuzub (Zielona Linia 19524, Centrum Informacyjne Służb Zatrudnienia)
Źródło: Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy
Zobacz podobne artykuły:
Dni wolne od pracy i niedziele handlowe w 2025 r. Pracownicy mają prawo do urlopu w wymiarze 20 lub 26 dni. Aby dobrze i efektywnie zaplanować odpoczynek, warto skorzystać z kalendarza dni wolnych od pracy na 2025 r. Dzięki niemu można tak rozdysponować urlop, by częściej, niż tylko raz w roku, cieszyć się dłuższym wypoczynkiem. Warto też wiedzieć, w które niedziele 2025 r. będzie możliwość zrobienia zakupów. Przedstawiamy przydatne informacje i daty.
Urlop na żądanie – wątpliwości Urlop na żądanie od samego początku sprawiał problemy z interpretacją przepisów zarówno pracownikom, jak i pracodawcom. Najczęściej kłopoty dotyczą rozumienia wymiaru urlopu na żądanie. Niektórzy myślą, że to dodatkowe dni wolne, liczone poza limitem 20 lub 26 dni urlopu wypoczynkowego. Inne nieporozumienie dotyczy sposobu udzielania urlopu na żądanie. Istnieje przekonanie, że wystarczy samo zgłoszenie chęci wzięcia takiego dnia wolnego do pracodawcy. Postaramy się rozwiać te wątpliwości.
Urlop wypoczynkowy a przedawnienie Zarówno pracownicy, jak i pracodawcy mają wiele wątpliwości dotyczących przepisów o urlopie wypoczynkowym, zawartych w Kodeksie pracy. Kilka z nich, dotyczących przedawnienia urlopu rozwiewa Marta Piernikowska, specjalista z Okręgowego Inspektoratu Pracy w Bydgoszczy. Zachęcamy do lektury części artykułu ekspertki.
Wypowiedzenie umowy pracownicy w ciąży Czy pracodawca może wypowiedzieć umowę o pracę pracownicy w ciąży? Zgodnie z przepisami, nie. Pracownica taka jest chroniona od pierwszego dnia ciąży. Są jednak sytuacje, w których może dojść do zakończenia pracy takiej pracownicy. Jakie to przypadki? Odpowiadamy.
Praca w godzinach nadliczbowych. Kto nie może jej wykonywać, a kto może jej odmówić? Praca w godzinach nadliczbowych jest możliwa w określonych przypadkach. Są jednak grupy pracowników, którym nie można jej powierzyć w ogóle. Kto się do nich zalicza? Są też grupy pracowników, którzy mogą odmówić pracy w godzinach nadliczbowych. Kto może nie wyrazić zgody na taką pracę? Odpowiadamy.
Czy pracodawca może powierzyć pracę w innym miejscu niż wskazane w umowie? Miejsce lub miejsca wykonywania pracy są wskazane w umowie o pracę. Czy pracodawca może powierzyć pracownikowi pracę w innej lokalizacji niż ta wskazana w umowie? Odpowiadamy.
Dokumentacja pracownicza a zlikwidowany zakład pracy Dokumenty potwierdzające zatrudnienie i okresy składkowe są bardzo ważne. Nie zawsze jednak o nich pamiętamy lub nawet zdarza nam się je zgubić. Co w sytuacji, gdy zakład pracy, w którym kiedyś pracowaliśmy został zlikwidowany, a my nie mamy świadectwa pracy lub zaświadczenia o okresach odprowadzanych składek. Gdzie szukać pomocy? Odpowiadamy.
Czy można podpisać umowę o pracę w trakcie zwolnienia lekarskiego? Zwolnienie lekarskie pracownika to szczególny czas, w którym np. pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę. Stanowi o tym art. 41 Kodeksu pracy. Co w sytuacji, gdy pracownik chce podpisać umowę o pracę w trakcie choroby? Czy ma do tego prawo? Odpowiadamy.
