Organizacje zajmujące się wsparciem cudzoziemców w Polsce - Working and Living in Poland

Caritas Polska – organizacja pożytku publicznego będąca instytucją pomocową Kościoła katolickiego. Jedną z grup beneficjentów są uchodźcy i migranci. W ramach Caritasu funkcjonuje sieć Centrów Pomocy Migrantom i Uchodźcom, oferujących m.in. wsparcie psychologiczne, doradztwo zawodowe, pomoc rzeczową, kursy językowe i wydarzenia integracyjne. Dzięki zespołom mobilnym działającym przy Centrach możliwy jest również kontakt z potrzebującymi pomocy osobami wykluczonymi ekonomicznie lub komunikacyjnie.

Stowarzyszenie Centrum Pomocy Prawnej im. Haliny Nieć – pozarządowa organizacja pożytku publicznego. Świadczy bezpłatną pomoc prawną osobom z grup zagrożonych wykluczeniem społecznym i dyskryminacją, w szczególności cudzoziemcom ubiegającym się o ochronę międzynarodową, uchodźcom, bezpaństwowcom i cudzoziemskim ofiarom handlu ludźmi.

Stowarzyszenie Centrum Wsparcia Imigrantów i Imigrantek – organizuje bezpłatną pomoc cudzoziemcom w Trójmieście. Wsparcie obejmuje m.in. konsultacje prawne w kwestii legalizacji pobytu, kursy języka polskiego, poradnictwo psychologiczne, doradztwo zawodowe i spotkania integracyjne dla migrantów. W ramach stowarzyszenia funkcjonują także dwa punkty informacyjno-doradcze dla imigrantów spoza Unii Europejskiej i Europejskiego Obszaru Gospodarczego, gdzie można otrzymać porady z zakresu m.in. opieki zdrowotnej, rynku pracy i systemu edukacji.

Fundacja DIALOG – powstała z inspiracji chrześcijańskiej organizacja pożytku publicznego, zajmująca się m.in. pomocą cudzoziemcom. Wsparcie realizowane jest w zakresie pomocy socjalnej, medycznej i psychologicznej, kursów języka polskiego dla cudzoziemców oraz pomocy nauczyciela w szkołach. Przy fundacji działa również projekt HOME – DOM, mający na celu zwiększenie samodzielności osób przesiedlonych i wykluczonych społecznie w Białymstoku poprzez ułatwienie dostępu do mieszkań socjalnych oraz pomoc w integracji społecznej, edukacyjnej i zawodowej.

Fundacja dla Wolności – organizacja wspiera dzieci i dorosłych migrantów oraz uchodźców. Wsparcie udzielane jest poprzez projekty, takie jak Etnoliga – inicjatywa integrująca cudzoziemców i lokalną społeczność na boisku piłkarskim, warsztaty międzykulturowe dla uczniów i szkolenia dla nauczycieli, świetlica dla dzieci z rodzin uchodźczych czy klub kobiet na uchodźctwie, łączący za pomocą wspólnych aktywności, m.in. gotowania i ręcznego wykonywania biżuterii.

Helsińska Fundacja Praw Człowieka – niezależna organizacja pozarządowa powstała z inicjatywy Komitetu Helsińskiego. Zajmuje się przede wszystkim działaniami na rzecz ochrony praw człowieka, m.in. pomocą prawną w sprawach dotyczących statusu cudzoziemców i naruszeń praw człowieka wobec cudzoziemców, pomocą prawną obywatelom Ukrainy, którzy opuścili kraj po inwazji Rosji, i pomocą prawną na granicy polsko-białoruskiej, w tym wsparciem w poszukiwaniu osób zaginionych.

Fundacja „Instytut na Rzecz Państwa” – organizacja pozarządowa skupiona na bezpłatnym poradnictwie prawnym i edukacji prawnej społeczeństwa. Zajmuje się również świadczeniem porad prawnych na rzecz cudzoziemców ubiegających się o status uchodźcy w Polsce. Działania fundacji obejmują m.in. reprezentację cudzoziemców w postępowaniach azylowych, szkolenie wolontariuszy w dziedzinie pracy z uchodźcami i prowadzenie Biblioteki Migracyjnej, zawierającej treści dotyczące problemów migracyjnych, prawa krajowego i unijnego oraz kultury i historii.

Fundacja „MultiOcalenie” – zajmuje się wsparciem Polaków i osób polskiego pochodzenia w krajach byłego ZSRR, ale także m.in. pomocą i integracją uchodźców, osób z ochroną uzupełniającą lub pobytem tolerowanym, imigrantów i repatriantów oraz osób ubiegających się o status uchodźcy lub inną formę legalizacji pobytu w Polsce. Wśród realizowanych projektów znajduje się m.in. pomoc prawna i psychologiczna dla uchodźców z Ukrainy, kursy języka polskiego dla dorosłych i dzieci, kursy językowe dla funkcjonariuszy Straży Granicznej i spotkania integracyjne dla imigrantów i lokalnej społeczności.

Stowarzyszenie NOMADA – organizacja pozarządowa operująca przede wszystkim na terenie Wrocławia i województwa dolnośląskiego. Duży nacisk kładzie na wsparcie społeczności romskiej. NOMADA działa w zakresie m.in. przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu migrantów, integracji międzykulturowej, wsparcia psychologicznego i socjalnego oraz polityki mieszkaniowej. W ramach stowarzyszenia funkcjonuje także POBO Community Spot, gdzie organizowane są wieczory filmowe, warsztaty i zajęcia edukacyjne, lekcje języka polskiego i spotkania społeczności migrantów.

Fundacja Obywatelska Perspektywa – organizacja pozarządowa, która skupia się przede wszystkim na integracji cudzoziemców, wyrównywaniu szans i walce z dyskryminacją. Fundacja prowadzi projekty, w ramach których organizowane są m.in. wsparcie psychologiczne, warsztaty integracyjne i animujące uczniów, kursy językowe dla cudzoziemców, ale także kursy i szkolenia dla nauczycieli, mające przygotować do pracy z uczniami ze środowisk migracyjnych i uchodźczych.

Fundacja „Ocalenie” – zajmuje się pomocą migrantom i uchodźcom w Polsce. Oferowane usługi to m.in. aktywizacja i doradztwo zawodowe, kursy języka polskiego dla dorosłych, programy edukacyjne dla dzieci i młodzieży oraz programy nakierowane na wsparcie uchodźców w kwestiach mieszkaniowych. Z ramienia fundacji działa też Centrum Pomocy Cudzoziemcom w Warszawie, w którym można otrzymać bezpłatne wsparcie w codziennych sprawach, konsultację prawną lub pomoc w napisaniu CV i poszukiwaniu pracy.

Polskie Forum Migracyjne – organizacja pożytku publicznego działająca na rzecz migrantów i uchodźców. Prowadzi programy dotyczące m.in. nauki języka polskiego, rozwoju zawodowego kobiet i doradztwa zawodowego. Dostępne jest także wsparcie w sprawach codziennych i możliwość umówienia spotkania z prawnikiem lub psychologiem. Forum oferuje również odpłatne szkolenia poświęcone tematyce migracyjnej skierowane do firm i szkół.

Stowarzyszenie Interwencji Prawnej – zajmuje się bezpłatną pomocą prawną i integracyjną uchodźcom i cudzoziemcom w Polsce. Organizacja działa w obszarach m.in. wsparcia w kwestiach prawa migracyjnego, azylowego i pracy, wsparcia tłumaczeniowego w sprawach życia codziennego, pomocy w dostępie do świadczeń, edukacji i opieki zdrowotnej. Stowarzyszenie organizuje również zajęcia integracyjne dla dzieci i dorosłych, w tym warsztaty, wyjścia kulturalne i pikniki międzykulturowe. Przedsiębiorcy mogą z kolei skorzystać z odpłatnych szkoleń i audytów dotyczących zatrudnienia cudzoziemców.

Fundacja Ukraiński Dom – zajmuje się głównie pomocą i wsparciem społeczności ukraińskiej w Polsce poprzez działania informacyjne, edukacyjne i kulturalne, ale jest otwarta również na cudzoziemców z innych środowisk. W ramach fundacji funkcjonuje m.in. Centrum Wsparcia oferujące konsultacje, Centrum Spotkań organizujące wydarzenia kulturalne i Ukraińska Szkoła Sobotnia, gdzie ukraińskie dzieci mogą uczyć się historii, języka i kultury własnego kraju.

Werbistowskie Centrum Migranta FU SHENFU – katolicka fundacja mająca siedzibę w Warszawie, prowadząca działalność przede wszystkim w obszarach legalizacji pobytu oraz pomocy w znalezieniu pracy, nauki języka polskiego oraz spraw duszpasterskich i katechetycznych. Centrum świadczy usługi również w języku angielskim, francuskim i hiszpańskim.

Profil działalności zaprezentowanych organizacji pokazuje, że najczęstszą formą wsparcia cudzoziemców jest pomoc w kwestiach prawnych, szczególnie w obszarze legalizacji pobytu, oraz integracja poprzez kursy języka polskiego. Ważne jest też, że działania integracyjne prowadzone są również dla drugiej strony dialogu – nauczycieli, urzędników i innych podmiotów mających częsty kontakt z migrantami.

Powyższa lista nie jest zamknięta. Organizacje oferujące darmową pomoc można znaleźć w większości polskich miast. Poza specjalnie powołanymi do tego fundacjami i stowarzyszeniami wsparcie często udzielane jest również przez lokalne instytucje religijne, a nawet uczelniane wydziały prawa. Należy jednak pamiętać, że działalność niektórych organizacji, szczególnie tych mniejszych, może być uzależniona od otrzymanych dotacji lub udziału w projektach finansowanych ze środków krajowych lub unijnych.

Opracowanie: Jacek Gibel (Projekt Working and living in Poland)