Obowiązki bezrobotnego względem urzędu pracy
Artykuł zgodny ze stanem prawnym na dzień: 2022-01-03
Posiadanie statusu osoby bezrobotnej to nie tylko przywileje w postaci prawa do ubezpieczenia zdrowotnego czy korzystania z form wsparcia zatrudnienia oferowanych przez urząd pracy, ale także szereg obowiązków, z których osoba bezrobotna powinna się wywiązywać, aby zachować status. Przypominamy, jakie obowiązki wynikają z posiadania statusu osoby bezrobotnej oraz jakie konsekwencje może nieść za sobą niewywiązywanie się z tych obowiązków.
Aby w ogóle nabyć status osoby bezrobotnej należy oświadczyć zdolność i gotowość do podjęcia zatrudnienia. Oznacza to, że osoba zarejestrowana jako bezrobotna ma obowiązek przyjęcia odpowiedniej oferty pracy. Oferta odpowiedniej pracy zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 16 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy to zatrudnienie lub inna praca zarobkowa, które podlegają ubezpieczeniom społecznym i do wykonywania których bezrobotny ma wystarczające kwalifikacje lub doświadczenie zawodowe lub może je wykonywać po uprzednim szkoleniu albo przygotowaniu zawodowym dorosłych, a stan zdrowia pozwala mu na ich wykonywanie oraz łączny czas dojazdu do miejsca pracy i z powrotem środkami transportu zbiorowego nie przekracza 3 godzin, za wykonywanie których osiąga miesięczne wynagrodzenie brutto, w wysokości co najmniej minimalnego wynagrodzenia za pracę w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy.
Stawiennictwo w urzędzie pracy
Osoba bezrobotna ma obowiązek zgłaszania się do powiatowego urzędu pracy w wyznaczonych terminach w celu przyjęcia propozycji odpowiedniej pracy, innej formy pomocy proponowanej przez urząd lub w celu potwierdzenia swojej gotowości do podjęcia zatrudnienia. Wizyty osoby bezrobotnej w urzędzie pracy odbywają średnio co 30 dni, ale urząd może wyznaczać dodatkowe lub inne terminy.
Zgłoszenie braku gotowości
Osoba bezrobotna powinna pozostawać w dyspozycji urzędu pracy. Oznacza to, że urząd pracy w każdej chwili może wezwać bezrobotnego w celu przedstawienia mu odpowiedniej oferty pracy. Jeśli z jakiegoś powodu stawiennictwo w urzędzie pracy nie będzie możliwe, osoba bezrobotna ma obowiązek zgłoszenia do urzędu pracy „braku gotowości”. Takich dni („braku gotowości”) w roku kalendarzowym jest 10. Jeśli brak gotowości będzie dłuższy, np. z powodu wyjazdu, osoba bezrobotna powinna się wyrejestrować.
Zgłoszenie podjęcia pracy
Bez względu na rodzaj podjętego zatrudnienia, osoba bezrobotna ma obowiązek zgłoszenia podjęcia pracy do swojego urzędu. Na poinformowanie urzędu pracy jest 7 dni kalendarzowych.
Jeśli osoba bezrobotna osiągnie przychód niewynikający z podjętego zatrudnienia powinna poinformować o tym urząd pracy. W przypadku, gdy przychód przekroczy połowę minimalnego wynagrodzenia (np. z tytułu wynajmu), osoba bezrobotna powinna się wyrejestrować.
Niezdolność do pracy
Jeśli stan zdrowia osoby bezrobotnej uniemożliwia mu podjęcie zatrudnienia, np. z powodu pobytu w szpitalu czy przebywania na zwolnieniu lekarskim, należy poinformować o tym urząd pracy w ciągu 2 dni kalendarzowych.
Kary z urzędu pracy
Niestawienie się na wyznaczoną wizytę lub odmowa przyjęcia wsparcia ze strony urzędu pracy niesie za sobą konsekwencje w postaci wyrejestrowania i karencji na ponowną rejestrację (na 120, 180 lub 270 dni). Niedopełnienie niektórych obowiązków względem urzędu pracy może nieść także konsekwencje finansowe.
Niepowiadomienie urzędu pracy w terminie 7 dni o podjęciu zatrudnienia, innej pracy zarobkowej lub założeniu działalności gospodarczej podlega karze grzywny w wysokości nie niższej niż 500 zł. Karze grzywny nie podlegają osoby, które przed dokonaniem kontroli powiadomiły urząd pracy o podjęciu aktywności zawodowej.
Jeśli urząd pracy uzyska informację o zatajonej działalności zarobkowej, osoba bezrobotna zostanie pozbawiona statusu z datą podjęcia zatrudnienia czy innej pracy zarobkowej. W związku z tym bezrobotny, który korzystał w tym czasie ze świadczeń, np. zasiłku czy stypendium, będzie zobowiązany do zwrotu nienależnie pobranego świadczenia w terminie 14 dni od daty doręczenia decyzji. Kwota do zwrotu, to nie tylko pobrane świadczenie, ale również przekazana od niego zaliczka na podatek dochodowy od osób fizycznych oraz składka na ubezpieczenie zdrowotne.
Katarzyna Sędziak (Zielona Linia 19524, Centrum Informacyjne Służb Zatrudnienia)
Źródło:
Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.
Zobacz podobne artykuły:
Powódź 2024 r. - wsparcie dla pracodawców Pracodawcy z terenów dotkniętych powodzią, która nawiedziła Polskę we wrześniu 2024 r., mogą liczyć na wsparcie, m.in. przewidziane w przepisach ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi. Jaka konkretnie pomoc jest przewidziana dla przedsiębiorców? Poniżej przedstawiamy szczegółowe wyjaśnienia dotyczące trzech wsparć z powiatowych urzędów pracy.
Płaca minimalna i stawka godzinowa w 2025 r. 1 stycznia 2025 r. zmieni się wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz minimalna stawka godzinowa. Jakie kwoty będą obowiązywać? Czy w 2025 r. zmiany płacy minimalnej będą tylko raz? Odpowiadamy.
Klauzula CV 2024, czyli zgoda na przetwarzanie danych osobowych (RODO) Przetwarzanie przez rekrutera danych osobowych zawartych w CV wymaga zgody kandydata do pracy. Jak powinna brzmieć klauzula poufności? Odpowiadamy.
Zasiłek dla bezrobotnych [Q&A - Pytania i odpowiedzi] Prawo do zasiłku przysługuje osobie bezrobotnej, która rejestrując się w urzędzie pracy spełnia określone warunki. Poniżej przedstawiamy najpopularniejsze pytania bezrobotnych dotyczące tego świadczenia i odpowiedzi na nie.
Okres uprawniający do zasiłku Osoba rejestrująca się w urzędzie pracy jako bezrobotna powinna przedstawić pełna historię zatrudnienia, innej pracy zarobkowej czy prowadzenia działalności gospodarczej. Dlaczego? Jednym z powodów jest to, że ma ona wpływ na okres uprawniający do zasiłku, od którego zależy wysokość świadczenia wypłacanego przez urząd pracy. Co się kryje pod pojęciem „okres uprawniający do zasiłku”? Co się do niego wlicza? Odpowiadamy.
Czy podlegam obowiązkowi ubezpieczenia społecznego? Osoba niezatrudniona i niewykonująca innej pracy zarobkowej ma możliwość rejestracji w urzędzie pracy. Ale nie jest to jedyny warunek, aby urząd nadał jej status osoby bezrobotnej. Jednym z dodatkowych warunków jest niepodleganie ubezpieczeniom społecznym. Co to dokładnie oznacza? Kto obowiązkowo podlega takim ubezpieczeniom? Odpowiadamy.
Dodatek aktywizacyjny a złożenie wniosku Dodatek aktywizacyjny jest świadczeniem, które przysługuje bezrobotnemu z prawem do zasiłku, który albo sam znajdzie pracę, albo zostanie do niej skierowany przez urząd pracy. Stanowi swego rodzaju motywację dla osób, które aktywnie poszukują zatrudnienia. Aby w pełni skorzystać z dodatku aktywizacyjnego, warto wiedzieć, kiedy złożyć wniosek. Dlaczego to takie ważne? Odpowiadamy.
Zasiłek dla bezrobotnych na 365 dni - komu przysługuje? Prawo do zasiłku dla bezrobotnych, po spełnieniu warunków, co do zasady przysługuje na 180 lub 365 dni. Kto może liczyć na zasiłek przez rok? Odpowiadamy.
