Mama w pracy
Artykuł zgodny ze stanem prawnym na dzień: 2018-05-21
Od kilku lat obserwujemy trend spadkowy poziomu bezrobocia w Polsce. Spada również liczba bezrobotnych kobiet. Przepisy prawa pracy ułatwiają łączenie pracy z macierzyństwem. Z okazji zbliżającego się Dnia Matki przypominamy jakie prawa przysługują zatrudnionym mamom!
Mamy w pracy już w ciąży mają prawo do zwolnienia na badania związane z ciążą, zmianę czasu pracy czy przeniesienie do innej pracy, a jeśli to niemożliwe - zwolnienie z obowiązku świadczenia pracy. Po porodzie przysługuje im szereg urlopów. Chronione są także przed utratą zatrudnienia.
Ochrona przed zwolnieniem
Kobiety w ciąży, zatrudnione na podstawie umowy o pracę, podlegają ochronie przed zwolnieniem. W przypadku, gdy umowa zawarta jest na czas określony dłuższy niż miesiąc i rozwiązałaby się po upływie trzeciego miesiąca ciąży, pracodawca zobowiązany jest przedłużyć umowę do dnia porodu, co zapewni przyszłej mamie prawo do zasiłku macierzyńskiego.
Ochronie przed zwolnieniem podlegają również kobiety przebywające na urlopie macierzyńskim, rodzicielskim i wychowawczym. W przypadku mam uprawnionych do urlopu wychowawczego, które postanowiły skorzystać z obniżenia wymiaru czasu pracy, ochrona przed zwolnieniem obowiązuje przez 12 miesięcy.
Urlop macierzyński
Na urlop macierzyński można pójść już 6 tygodni przed planowaną datą porodu. W sumie przysługuje 20 tygodni urlopu macierzyńskiego, w przypadku urodzenia jednego dziecka. Większa liczba dzieci, przy jednym porodzie, uprawnia do dłuższego urlopu macierzyńskiego.
W trakcie urlopu macierzyńskiego przysługuje zasiłek macierzyński, którego wysokość uzależniona jest od wysokości wynagrodzenia mamy oraz od tego, który wariant wypłaty wybrała (100 proc. lub 80 proc).
Urlop rodzicielski
Po urlopie macierzyńskim mama może skorzystać z urlopu rodzicielskiego w wymiarze 32 tygodni, w przypadku gdy urodziła jedno dziecko lub 34 tygodni, gdy urodziła dwoje lub więcej dzieci.
Urlop rodzicielski można łączyć z pracą u pracodawcy, który udzielił urlopu w wymiarze nie wyższym niż połowa wymiaru czasu pracy. W takim przypadku wymiar urlopu ulega wydłużeniu proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy, nie więcej niż 64 tygodnie w przypadku urodzenia jednego dziecka lub 68 tygodni w przypadku porodu mnogiego.
Urlop wychowawczy
Mamie, która spełnia określone warunki, przysługuje także prawo do urlopu wychowawczego. Musi ona posiadać co najmniej sześciomiesięczny staż pracy. Maksymalny wymiar urlopu wychowawczego wynosi 35 miesięcy – jeden miesiąc zarezerwowany jest dla drugiego rodzica. Dodatkowo, jeśli dochód na jednego członka rodziny miesięcznie nie przekracza 674 zł, rodzicowi przysługuje zasiłek rodzinny.
Przerwa na karmienie
Pracownica karmiąca dziecko piersią ma prawo do dwóch półgodzinnych przerw w pracy wliczanych do czasu pracy. Kobiecie, która karmi więcej niż jedno dziecko, przysługują dwie przerwy 45-minutowe.
Jeśli czas pracy mamy nie przekracza 6 godzin dziennie, przysługuje jedna przerwa na karmienie.
Dni na opiekę
Mama, która wychowuje co najmniej jedno dziecko do 14. roku życia ma prawo do dwóch dni lub 16 godzin zwolnienia od pracy w ciągu roku kalendarzowego. Wymiar ten nie ulega zwiększeniu w związku z posiadaniem większej liczby dzieci. O tym, w jakiej formie wykorzysta przysługujące wolne, w dniach czy godzinach, decyduje pracownik.
Joanna Kuzub (Zielona Linia 19524, Centrum Informacyjne Służb Zatrudnienia)
Źródło: Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 15.05.1996 r. w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy
Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy
Uwaga! Wszystkie treści i materiały zamieszczane na portalu zielonalinia.gov.pl,opracowywane przez grupę redakcyjną, mają charakter informacyjny. Redakcja portalu dokłada wszelkich starań, aby informacje w nim zawarte były rzetelne i wiarygodne. Nie stanowią one wiążącej interpretacji przepisów prawnych.
Zobacz podobne artykuły:
Brak wynagrodzenia a rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia Czy niewypłacanie pracownikowi wynagrodzenia na czas może być powodem rozwiązania umowy przez pracownika bez wypowiedzenia? Na co zwrócić uwagę i jakie przepisy Kodeksu pracy mają w tym przypadku zastosowanie? Odpowiadamy.
Staż pracy a służba wojskowa, w tym pełniona za granicą Czy okres pełnienia służby wojskowej wlicza się do stażu pracy? Jak to wygląda w przypadku odbywania służby wojskowej za granicą?
Urlop na żądanie – wątpliwości Urlop na żądanie od samego początku sprawiał problemy z interpretacją przepisów zarówno pracownikom, jak i pracodawcom. Najczęściej kłopoty dotyczą rozumienia wymiaru urlopu na żądanie. Niektórzy myślą, że to dodatkowe dni wolne, liczone poza limitem 20 lub 26 dni urlopu wypoczynkowego. Inne nieporozumienie dotyczy sposobu udzielania urlopu na żądanie. Istnieje przekonanie, że wystarczy samo zgłoszenie chęci wzięcia takiego dnia wolnego do pracodawcy. Postaramy się rozwiać te wątpliwości.
Urlop wypoczynkowy a przedawnienie Zarówno pracownicy, jak i pracodawcy mają wiele wątpliwości dotyczących przepisów o urlopie wypoczynkowym, zawartych w Kodeksie pracy. Kilka z nich, dotyczących przedawnienia urlopu rozwiewa Marta Piernikowska, specjalista z Okręgowego Inspektoratu Pracy w Bydgoszczy. Zachęcamy do lektury części artykułu ekspertki.
Wypowiedzenie umowy pracownicy w ciąży Czy pracodawca może wypowiedzieć umowę o pracę pracownicy w ciąży? Zgodnie z przepisami, nie. Pracownica taka jest chroniona od pierwszego dnia ciąży. Są jednak sytuacje, w których może dojść do zakończenia pracy takiej pracownicy. Jakie to przypadki? Odpowiadamy.
Urlop wychowawczy, renta z tytułu niezdolności do pracy a zasiłek dla bezrobotnych Zasiłek dla bezrobotnych - co do zasady - przysługuje osobom, które w trakcie rejestracji w urzędzie pracy udokumentują odpowiedni okres pracy lub prowadzenia działalności gospodarczej. Od tej zasady są jednak wyjątki. Jak zatem w świetle przepisów o zasiłku dla bezrobotnych, wygląda kwestia przebywania na urlopie wychowawczym lub pobierania renty z tytułu niezdolności do pracy? Odpowiadamy.
Dokumentacja pracownicza a zlikwidowany zakład pracy Dokumenty potwierdzające zatrudnienie i okresy składkowe są bardzo ważne. Nie zawsze jednak o nich pamiętamy lub nawet zdarza nam się je zgubić. Co w sytuacji, gdy zakład pracy, w którym kiedyś pracowaliśmy został zlikwidowany, a my nie mamy świadectwa pracy lub zaświadczenia o okresach odprowadzanych składek. Gdzie szukać pomocy? Odpowiadamy.
Czy można podpisać umowę o pracę w trakcie zwolnienia lekarskiego? Zwolnienie lekarskie pracownika to szczególny czas, w którym np. pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę. Stanowi o tym art. 41 Kodeksu pracy. Co w sytuacji, gdy pracownik chce podpisać umowę o pracę w trakcie choroby? Czy ma do tego prawo? Odpowiadamy.
