Karencja, czyli opóźnienie w wypłacie zasiłku - Rynek pracy w prawie

Jeżeli osoba, która rejestruje się w urzędzie pracy (nabywa status bezrobotnego) spełnia określone warunki, zostaje jej przyznane prawo do zasiłku dla bezrobotnych, na 180 lub 365 dni. Jednak nie zawsze oznacza to, że świadczenie zacznie być naliczane od dnia rejestracji i wypłacane w kolejnym miesiącu. Wpływ na karencję lub jej brak mają najczęściej sposób rozwiązania umowy o pracę oraz rejestracja w urzędzie pracy w trakcie zawieszenia działalności gospodarczej lub po jej zamknięciu.

Rozwiązanie umowy o pracę

Oprócz spełnienia warunków dotyczących przyznania zasiłku dla bezrobotnych, pracownik urzędu pracy w trakcie rejestracji bezrobotnego sprawdza m.in., w jaki sposób doszło do rozwiązania umowy lub umów o pracę na przestrzeni 6 miesięcy poprzedzających rejestrację. Zatem nie zawsze dotyczy to tylko ostatniej umowy. Jeżeli więc po zakończeniu współpracy z pracodawcą, pracownik zamierza zarejestrować się w urzędzie pracy jako bezrobotny, powinien zwrócić uwagę na sposób, w jaki rozwiązuje umowę o pracę.

Czytaj także: Płaca minimalna i stawka godzinowa w 2025 r.

Zgodnie z przepisami zawartymi w ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy:

- Jeżeli bezrobotny, który rejestruje się w urzędzie pracy w okresie 6 miesięcy przed zarejestrowaniem rozwiązał stosunek pracy lub stosunek służbowy za wypowiedzeniem albo na mocy porozumienia stron, chyba że porozumienie stron nastąpiło z powodu upadłości, likwidacji pracodawcy lub zmniejszenia zatrudnienia z przyczyn dotyczących zakładu pracy albo rozwiązanie stosunku pracy lub stosunku służbowego za wypowiedzeniem lub na mocy porozumienia stron nastąpiło z powodu zmiany miejsca zamieszkania lub pracownik rozwiązał umowę o pracę w trybie art. 55 § 11 Kodeksu pracy (rozwiązanie umowy przez pracownika, gdy pracodawca dopuścił się ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków wobec pracownika), zasiłek, gdy zostanie mu przyznany, będzie naliczany po 90 dniach od zarejestrowania.

- Jeżeli bezrobotny, który rejestruje się w urzędzie pracy w okresie 6 miesięcy przed zarejestrowaniem spowodował rozwiązanie ze swej winy stosunku pracy lub stosunku służbowego bez wypowiedzenia zasiłek, gdy zostanie mu przyznany, będzie naliczany po 180 dniach od zarejestrowania. W przypadku, gdy świadczenie zostało przyznane na 6 miesięcy, wówczas w ogóle nie dojdzie do jego wypłaty, ponieważ karencja skraca okres wypłaty zasiłku o czas jej trwania.

Zawieszenie a zamknięcie działalności gospodarczej

Również zamknięcie lub zawieszenie działalności ma wpływ na dzień, od którego naliczany będzie zasiłek dla bezrobotnych. Jeżeli bezrobotny zarejestruje się w urzędzie pracy po tym, jak zamknął działalność gospodarczą, gdy świadczenie będzie mu przyznane, zacznie być naliczane od dnia rejestracji.

W przypadku rejestracji w okresie, zgłoszonego do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej, zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej zasiłek, gdy zostanie przyznany, przysługuje po 90 dniach od dnia zarejestrowania.

Inne okoliczności wpływające na karencję

W ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy czytamy również o innych okolicznościach mających wpływ na opóźnienie w wypłacie zasiłku dla bezrobotnych. Jedną z nich są płatne praktyki absolwenckie, gdy bezrobotny otrzymuje z tego tytułu świadczenie pieniężne powyżej połowy minimalnego wynagrodzenia za pracę. W takim przypadku, zasiłek zacznie być naliczany po zakończeniu odbywania praktyki.

Czytaj także: Zasiłek dla bezrobotnych – jak długo należy pracować, aby go otrzymać?

Jeżeli bezrobotny, który rejestruje się w urzędzie pracy otrzymał (przewidziane w odrębnych przepisach) świadczenie w postaci jednorazowego ekwiwalentu pieniężnego za urlop górniczy, jednorazowej odprawy socjalnej, zasiłkowej, pieniężnej po zasiłku socjalnym, jednorazowej odprawy warunkowej lub odprawy pieniężnej bezwarunkowej lub otrzymał odszkodowanie za skrócenie okresu wypowiedzenia umowy o pracę zasiłek (jeśli zostanie przyznany) przysługuje po upływie okresu, za który otrzymał ekwiwalent, odprawę lub odszkodowanie.

Kolejną okolicznością wpływającą na karencję jest rejestracja w urzędzie pracy bezrobotnego, który w okresie 6 miesięcy przed zarejestrowaniem rozwiązał stosunek pracy zawarty na podstawie skierowania przez urząd pracy do pracodawcy otrzymującego w ramach tego skierowania grant, świadczenie aktywizacyjne albo dofinansowanie wynagrodzenia, przed upływem okresów określonych w ustawie. W takim przypadku okres oczekiwania na zasiłek wynosi 180 dni.

Karencja (120 dni, 180 dni lub 270 dni) dotyczy również rejestrujących się w urzędzie pracy bezrobotnych, którzy odmówili bez uzasadnionej przyczyny przyjęcia propozycji odpowiedniego zatrudnienia, innej pracy zarobkowej, szkolenia, stażu, przygotowania zawodowego dorosłych, wykonywania prac interwencyjnych, robót publicznych, poddania się badaniom lekarskim lub psychologicznym, mającym na celu ustalenie zdolności do pracy lub udziału w innej formie pomocy określonej w ustawie, a także po skierowaniu nie podjęli szkolenia, przygotowania zawodowego dorosłych, stażu, wykonywania prac społecznie użytecznych lub innej formy pomocy określonej w ustawie.

Od kiedy liczymy karencję?

Zgodnie z art. 72 ust. 11 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, do obliczania okresów karencji, tak jak okresów przysługiwania zasiłku, nie mają zastosowania przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego. Karencja rozpoczyna się więc w dniu rejestracji, nie zaś z dniem następnym.

Szczegółowych informacji na temat zasiłku dla bezrobotnych udzielają konsultanci Zielonej Linii pod numerem telefonu 19524.

Wojciech Napora (Zielona Linia 19524, Centrum Informacyjne Służb Zatrudnienia)

Źródło:

Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.