Rynek pracy a zdrowie psychiczne. Wyzwania i rozwiązania
Artykuł zgodny ze stanem prawnym na dzień: 2024-09-27
Praca jest jedynym z kluczowych elementów życia człowieka, wpływającym na jego poczucie wartości, stabilność finansową oraz relacje społeczne. Jednak gdy warunki pracy są niekorzystne, mogą stać się źródłem poważnych problemów psychicznych. Długotrwały stres, nadmierne obciążenie obowiązkami, brak wsparcia ze strony przełożonych oraz niepewność zatrudnienia, to jedne z czynników, które mogą prowadzić do zaburzeń, takich jak depresja, lęki czy wypalenie zawodowe.
Współczesny rynek pracy stawia przed pracownikami coraz większe wyzwania, które mają znaczący wpływ na ich zdrowie psychiczne. Globalizacja, szybki rozwój technologii, rosnące wymagania pracodawców oraz presja na osiąganie wysokich wyników przyczyniają się do wzrostu poziomu stresu i wypalania zawodowego. W efekcie coraz więcej osób boryka się z problemem natury psychicznej, co nie tylko obniża ich efektywność, ale także wpływa negatywnie na funkcjonowanie całych organizacji.
Problemy pracowników i pracodawców
Według przeprowadzonych badań „Zdrowie psychiczne na polskim rynku pracy. Raport z badania Poradni Zdrowia Psychicznego Harmonia, Lux Med” coraz większa ilość pracowników mierzy się z niepożądanymi skutkami przeciążenia w pracy. Aż 63% ankietowanych ma obniżony nastrój, 65% odczuwa niepokój, 53% mierzy się ze stresem. Może się do tego przyczyniać nadmiar obowiązków, długotrwały stres, słabe wynagrodzenie, niska kultura pracy, nieefektywne zarządzanie zespołem, niemożność sprostania nakładanym wymaganiom i monotonia pracy.
Problemy ze zdrowiem psychicznym pracowników mają dalekosiężne skutki nie tylko dla samych zainteresowanych, ale także dla pracodawców i całej gospodarki. Osoby borykające się z zaburzeniami psychicznymi są mniej efektywne, częściej korzystają ze zwolnień lekarskich. To wszystko przekłada się na obniżenie wydajności pracy i wzrost kosztów związanych z absencją oraz rotacją pracowników.
Dla pracodawców, problemy ze zdrowiem psychicznym pracowników oznaczają również zwiększone ryzyko błędów i wypadków w pracy, opóźnienie terminów w realizacji projektów, co może prowadzić do strat finansowych i reputacji. Ponadto zaniedbywanie tego aspektu może skutkować utratą cennych talentów, które szukają bardziej przyjaznych miejsc pracy i możliwości zachowania „work life balance”.
Wypalenie zawodowe
Wypalenie zawodowe to stan emocjonalnego, fizycznego i mentalnego wyczerpania spowodowany silnym i długotrwałym stresem w miejscu pracy.
W czerwcu 2019 r. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) wpisała wypalenie zawodowe do Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób (ICD-11). Nowa jednostka chorobowa stała się oficjalnie obowiązującą od 1 stycznia 2022 roku.
Pierwsze oznaki wypalenia zawodowego to:
- ciągłe zmęczenie,
- brak motywacji,
- obniżona wydajność,
- rosnąca frustracja, cynizm,
- problemy zdrowotne,
- izolacja społeczna,
- brak satysfakcji z pracy,
- problemy emocjonalne.
W celu profilaktyki należy zadbać o równowagę pomiędzy pracą a życiem prywatnym („work life balance”). Ważne jest, aby zapewnić czas na regenerację organizmu, aktywność fizyczną oraz zwrócić uwagę na odpowiednią dietę. Istotne w tym przypadku mogą okazać się również techniki radzenia sobie ze stresem oraz ocena swoich zasobów w kontekście wykonywanej pracy.
Rola pracodawcy w promowaniu zdrowia psychicznego
W obliczu tych wyzwań coraz więcej firm dostrzega konieczność inwestowania w zdrowie psychiczne pracowników. Pracodawcy, którzy dbają o dobre samopoczucie zatrudnionych osób, mogą liczyć na ich większe zaangażowanie, lojalność oraz wyższą produktywność. Dlatego wprowadzenie programów wsparcia psychologicznego, elastycznych form pracy czy szkoleń z zakresu zarządzania stresem staje się coraz bardziej powszechne.
Jednym z kluczowych elementów takiej strategii jest budowanie otwartej kultury organizacyjnej, w której pracownicy nie boją się mówić o swoich problemach i mogą liczyć na wsparcie ze strony przełożonych. Ważne jest również, aby kadra zarządzająca była odpowiednio przeszkolona w zakresie rozpoznawania sygnałów świadczących o problemach związanych ze zdrowiem psychicznym i wiedziała jak odpowiednio reagować.
Podsumowując. Zdrowie psychiczne na rynku pracy odgrywa coraz większą i ważniejszą rolę. Dbanie o nie wpływa pozytywnie nie tylko na samych pracowników, ale również przynosi korzyści dla pracodawców. Firmy, które inwestują w dobre samopoczucie swoich zespołów, zyskują na wydajności, obniżają koszty związane z absencją i rotacją kadry, a także budują swoją reputację na rynku pracy jako odpowiedzialny pracodawca. W obliczu rosnących wyzwań, jakie niesie za sobą nowoczesny rynek pracy, troska o zdrowie psychiczne zatrudnionych osób staje się nie tylko koniecznością, ale i przewagą konkurencyjną.
Publikacje, które rozwijają aspekt świadomego zarządzania oraz zdrowia psychicznego:
- https://38pr.prowly.com/239849-niepokoj-i-stres-zdrowie-psychiczne-na-rynku-pracy
- https://www.pip.gov.pl/nasza-oferta/dla-pracodawcow/przeciwdzialanie-negatywnym-skutkom-stresu-w-miejscu-pracy
- https://www.ciop.pl/CIOPPortalWAR/appmanager/ciop/pl?_nfpb=true&_pageLabel=P30001831335539182278&html_tresc_root_id=16117&html_tresc_id=19798&html_klucz=19558&html_klucz_spis=
- https://ruj.uj.edu.pl/entities/publication/87038166-ac84-44f7-be5d-162e2b80a0e8
Katarzyna Tymińska (Zielona Linia 19524, Centrum Informacyjne Służb Zatrudnienia)
Uwaga! Wszystkie treści i materiały zamieszczane na portalu zielonalinia.gov.pl,opracowywane przez grupę redakcyjną, mają charakter informacyjny. Redakcja portalu dokłada wszelkich starań, aby informacje w nim zawarte były rzetelne i wiarygodne. Nie stanowią one wiążącej interpretacji przepisów prawnych.
Zobacz podobne artykuły:
Czterodniowy tydzień pracy – czy to realne? Wraz z nastaniem nowego roku wielu z nas sięga po kalendarz i wertuje karty w poszukiwaniu potencjalnych długich weekendów. A co jeśli już niedługo będzie nam przysługiwać prawo do trzech dni wolnych w tygodniu?
Priorytety zawodowe młodych pracowników Każdy pracownik ma swoją listę priorytetów zawodowych. Dla jednych najlepszym środkiem motywującym są pieniądze. Dla innych jest to rozwój zawodowy, a jeszcze inni wskażą np. równowagę między pracą a życiem osobistym. Jak na priorytety zawodowe zapatrują się młodzi pracownicy? Czy dla osób z pokolenia Z najważniejsze jest wynagrodzenie, czy może coś innego, np. możliwość pracy zdalnej? Czy zetki są idealistami, czy twardo stąpają po ziemi? Odpowiedzi na te pytania przynosi badanie „Work War Z”. Oto najważniejsze wnioski.
Praca a benefity. Jak pracodawcy przyciągają pracowników? Niedobór kandydatów na rynku i rywalizacja o specjalistów sprawiają, że pracodawcy na różne sposoby pragną przyciągnąć wykwalifikowanych pracowników do siebie. W ogłoszeniach o pracy często napotyka się na wzmianki o różnego rodzaju dodatkowych korzyściach, niekoniecznie materialnych. Jakie benefity stają się powszechne, a jakich poszukują pracownicy w miejscu pracy?
Szkolenia przyszłości Szkolenie się, czyli rozwijanie wiedzy i umiejętności, to niezwykle istotny aspekt kariery zawodowej. Zwłaszcza w tak dynamicznie zmieniających się czasach nowości technologicznych, ze sztuczną inteligencją (AI) na czele. Jak powinny wyglądać innowacyjne szkolenia i czy firmy z sektora usług rozwojowych będą w stanie nadążyć za zmianami?
Pokolenie Z – czego oczekuje w miejscu pracy? Czego szukają w miejscu pracy osoby z pokolenia Z? Jakie są ich priorytety, a co ma dla nich drugorzędne znaczenie? Na te pytania starają się odpowiedzieć twórcy badania „Work War Z”.
Sztuczna inteligencja a rynek pracy. Wyzwania i szanse Sztuczna inteligencja to jeden z najważniejszych filarów współczesnej rewolucji technologicznej. Jej dynamiczny rozwój ma bezpośredni wpływ na wiele aspektów życia społecznego, gospodarczego i zawodowego. W szczególności, zmiany te są wyraźnie widoczne na rynku pracy, gdzie AI wprowadza nowe modele zatrudnienia, zmienia wymagania wobec pracowników oraz prowadzi do redefinicji kompetencji niezbędnych do osiągnięcia sukcesu zawodowego. Chociaż technologia ta niesie ze sobą liczne korzyści, stanowi także poważne wyzwanie, zwłaszcza w kontekście przyszłości tradycyjnych zawodów i ról zawodowych.
Brak ukończenia szkoły ponadpodstawowej – co dalej? Nie każda droga życiowa przebiega zgodnie z utartym schematem – szkoła, studia, praca. Różne sytuacje mogą sprawić, że edukacja na poziomie ponadpodstawowym nie została ukończona, ale to nie oznacza, że przyszłość jest zagrożona. Istnieją kroki, które mogą pomóc w zdobyciu zatrudnienia, rozwoju i osiągnięciu sukcesu. Oto kilka możliwości, które warto rozważyć.
Rynek pracy w 2025 r. w opinii ekspertów Przewidywanie przyszłości jest bardzo trudne. Zwłaszcza w tak dynamicznych czasach, gdzie sytuacja geopolityczna zmienia się z dnia na dzień. Zmiany te odbijają się również na rynku pracy. Firmy zmuszone są do podejmowania kroków, dostosowujących ich działanie do otaczającej rzeczywistości. Jaki będzie dla rynku pracy 2025 r.? Oto opinie ekspertów Great Place To Work.
