Praca zdalna – co mówią przepisy?
Artykuł zgodny ze stanem prawnym na dzień: 2021-04-09
Minął rok od kiedy ogłoszono w Polsce stan epidemii. W tym czasie praca zdalna stała się już bardzo powszechna. Jednak w polskim Kodeksie pracy jest ona wciąż nieuregulowana. W związku z tym warto przypomnieć, z jakiej podstawy prawnej wynikają prawa i obowiązki pracodawców oraz pracowników pracujących zdalnie.
W polskim Kodeksie pracy funkcjonuje definicja telepracownika, jednak postanowienia ustawy w tym zakresie nie zawsze mają zastosowanie w praktyce, biorąc pod uwagę przedłużający się stan epidemii.
Polecenie pracy zdalnej
Zgodnie z art. 3 ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych pracodawca może polecić pracownikowi pracę zdalną w każdym momencie. Pracownik nie zawsze jednak ma możliwości organizacyjne lub techniczne do wykonywania pracy w domu. Wówczas pracodawca powinien wyposażyć pracownika w odpowiedni sprzęt niezbędny do wykonywania pracy, np. komputer czy telefon. Pracownik również może sam zawnioskować o pracę zdalną. Jednak to pracodawca podejmuje ostateczną decyzję, a pracownik musi podporządkować się decyzji pracodawcy.
Zgodnie z art. 3 ust. 8 ustawy szczególnej pracodawca może w każdym czasie cofnąć polecenie wykonywania pracy zdalnej. Najlepiej jednak poinformować pracownika o takiej możliwości już przy kierowaniu go na pracę zdalną.
Obowiązki pracodawcy
Pracodawca, zlecając części pracownikom pracę zdalną i jednocześnie odmawiając jej innym, powinien kierować się obiektywnymi przesłankami. Jeżeli pracownik uzna, że według niego doszło do dyskryminacji, to może skierować sprawę do rozstrzygnięcia przez sąd. Pracodawca w trakcie postępowania będzie musiał podać jasne powody, jakimi kierował się przy wprowadzeniu pracy zdalnej tylko dla wybranych pracowników.
Nie zostały określone w przepisach dodatkowe przywileje pracowników dotyczące ich wynagrodzenia, m.in. dopłata do zużycia prądu czy opłaty za korzystanie z Internetu. Praca zdalna jest wykonywana na tych samych warunkach o pracę i z tym samym wynagrodzeniem, co praca w siedzibie firmy. Wprowadzenie dodatkowych świadczeń w związku ze zdalnym wykonywaniem pracy nie jest obowiązkiem pracodawcy, a jedynie jego wolą. Takie przywileje powinny wynikać z wewnątrzzakładowych ustaleń. Jeżeli w firmie nie ma układu zbiorowego, regulaminu pracy czy wynagradzania, bo pracodawca nie ma obowiązku ich tworzenia, to kwestie ewentualnych ekwiwalentów, czy dodatków za czas pracy zdalnej przełożony ustala indywidualnie z pracownikiem.
Zaległy urlop wypoczynkowy
Mimo pandemii dalej obowiązuje przepis, że zaległe urlopy wypoczynkowe pracownicy powinni wykorzystać do końca września roku następnego, w którym nabyło się prawo do urlopu. Zatem niewykorzystany urlop wypoczynkowy należny za rok 2020 należy wykorzystać do końca września 2021 roku.
Obecnie obowiązujące przepisy wynikające z wyżej wymienionej ustawy dają pracodawcom możliwość wysyłania na zaległe urlopy pracowników nawet bez ich zgody. Pracodawca uprawniony jest także do pominięcia planów urlopowych ustalonych przez pracowników.
Szczegółowych informacji w tym zakresie udziela Państwowa Inspekcja Pracy.
Katarzyna Sędziak (Zielona Linia 19524, Centrum Informacyjne Służb Zatrudnienia)
Źródło:
Ustawa z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych.
Państwowa Inspekcja pracy www.pip.gov.pl
Uwaga! Wszystkie treści i materiały zamieszczane na portalu zielonalinia.gov.pl,opracowywane przez grupę redakcyjną, mają charakter informacyjny. Redakcja portalu dokłada wszelkich starań, aby informacje w nim zawarte były rzetelne i wiarygodne. Nie stanowią one wiążącej interpretacji przepisów prawnych.
Zobacz podobne artykuły:
Dochód a status bezrobotnego Ustawa o rynku pracy i służbach zatrudnienia (obowiązująca od 1 czerwca 2025 r.) określa m.in. zasady przyznawania statusu osoby bezrobotnej. Jednym z warunków jego otrzymania jest nieposiadanie źródła stałego dochodu. Co się kryje pod tym pojęciem? Odpowiadamy.
Zawody regulowane Zawód regulowany zgodnie z prawem Polski i Unii Europejskiej to zawód, którego nie można wykonywać bez spełnienia warunków, określonych w danym kraju. Podpowiadamy, jakie są zawody regulowane w Polsce oraz jak zdobyć uprawnienia do ich wykonywania?
Zezwolenie jednolite – ważny obowiązek cudzoziemca Zezwolenie na pobyt czasowy i pracę (tzw. zezwolenie jednolite) umożliwia legalizację pobytu i pracy cudzoziemca w Polsce w ramach jednej procedury. Na co powinien zwrócić uwagę posiadacz takiego dokumentu, by wojewoda mu go nie cofnął? Odpowiadamy.
Czym się różni zatrudnienie od innej pracy zarobkowej? W ustawie o rynku pracy i służbach zatrudnienia często pojawiają się dwa pojęcia dotyczące podjęcia pracy. Pierwsze to „zatrudnienie”, drugie „inna praca zarobkowa”. Czym się różnią? Odpowiadamy.
Nowy start, czyli jak odejść z pracy? Odejście z pracy to jedna z najważniejszych decyzji zawodowych, jaką podejmujemy w życiu. To moment, który budzi niepokój, ale też otwiera nowe możliwości. Czasem dojrzewamy do tej decyzji miesiącami, a czasem impuls podpowiada, że już dłużej się nie da. Warto jednak przyjrzeć się temu krokowi bliżej, aby odejść świadomie i na dobre.
Cudzoziemcy a działalność nierejestrowana Czerwiec 2025 r. stał pod znakiem zmian na polskim rynku pracy. Dotyczą one również działalności nierejestrowej prowadzonej przez cudzoziemców. Co się zmieniło? Którzy cudzoziemcy mogą w Polsce prowadzić taką działalność? Odpowiadamy.
Wsparcie mikroprzedsiębiorcy przy zatrudnieniu osób bliskich Zgodnie z ustawą o rynku pracy i służbach zatrudnienia, od 1 czerwca 2025 r. mikroprzedsiębiorcy mają możliwość uzyskania dofinansowania z urzędu pracy do zatrudnienia małżonka, osoby spokrewnionej, spowinowaconej, przysposobionej, a także osoby objętej opieką lub kuratelą. Z jakich form pomocy mogą korzystać pracodawcy? Podpowiadamy.
Warunki, które należy spełnić, aby zarejestrować oświadczenie o powierzeniu pracy cudzoziemcowi Oświadczenie o powierzeniu pracy cudzoziemcowi może zarejestrować pracodawca, który chce powierzyć pracę cudzoziemcom z pięciu krajów. O jakie państwa chodzi? Jakie podstawowe warunki należy spełnić, żeby dokonać rejestracji? Odpowiadamy.
