Praca zdalna – co mówią przepisy?
Artykuł zgodny ze stanem prawnym na dzień: 2021-04-09
Minął rok od kiedy ogłoszono w Polsce stan epidemii. W tym czasie praca zdalna stała się już bardzo powszechna. Jednak w polskim Kodeksie pracy jest ona wciąż nieuregulowana. W związku z tym warto przypomnieć, z jakiej podstawy prawnej wynikają prawa i obowiązki pracodawców oraz pracowników pracujących zdalnie.
W polskim Kodeksie pracy funkcjonuje definicja telepracownika, jednak postanowienia ustawy w tym zakresie nie zawsze mają zastosowanie w praktyce, biorąc pod uwagę przedłużający się stan epidemii.
Polecenie pracy zdalnej
Zgodnie z art. 3 ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych pracodawca może polecić pracownikowi pracę zdalną w każdym momencie. Pracownik nie zawsze jednak ma możliwości organizacyjne lub techniczne do wykonywania pracy w domu. Wówczas pracodawca powinien wyposażyć pracownika w odpowiedni sprzęt niezbędny do wykonywania pracy, np. komputer czy telefon. Pracownik również może sam zawnioskować o pracę zdalną. Jednak to pracodawca podejmuje ostateczną decyzję, a pracownik musi podporządkować się decyzji pracodawcy.
Zgodnie z art. 3 ust. 8 ustawy szczególnej pracodawca może w każdym czasie cofnąć polecenie wykonywania pracy zdalnej. Najlepiej jednak poinformować pracownika o takiej możliwości już przy kierowaniu go na pracę zdalną.
Obowiązki pracodawcy
Pracodawca, zlecając części pracownikom pracę zdalną i jednocześnie odmawiając jej innym, powinien kierować się obiektywnymi przesłankami. Jeżeli pracownik uzna, że według niego doszło do dyskryminacji, to może skierować sprawę do rozstrzygnięcia przez sąd. Pracodawca w trakcie postępowania będzie musiał podać jasne powody, jakimi kierował się przy wprowadzeniu pracy zdalnej tylko dla wybranych pracowników.
Nie zostały określone w przepisach dodatkowe przywileje pracowników dotyczące ich wynagrodzenia, m.in. dopłata do zużycia prądu czy opłaty za korzystanie z Internetu. Praca zdalna jest wykonywana na tych samych warunkach o pracę i z tym samym wynagrodzeniem, co praca w siedzibie firmy. Wprowadzenie dodatkowych świadczeń w związku ze zdalnym wykonywaniem pracy nie jest obowiązkiem pracodawcy, a jedynie jego wolą. Takie przywileje powinny wynikać z wewnątrzzakładowych ustaleń. Jeżeli w firmie nie ma układu zbiorowego, regulaminu pracy czy wynagradzania, bo pracodawca nie ma obowiązku ich tworzenia, to kwestie ewentualnych ekwiwalentów, czy dodatków za czas pracy zdalnej przełożony ustala indywidualnie z pracownikiem.
Zaległy urlop wypoczynkowy
Mimo pandemii dalej obowiązuje przepis, że zaległe urlopy wypoczynkowe pracownicy powinni wykorzystać do końca września roku następnego, w którym nabyło się prawo do urlopu. Zatem niewykorzystany urlop wypoczynkowy należny za rok 2020 należy wykorzystać do końca września 2021 roku.
Obecnie obowiązujące przepisy wynikające z wyżej wymienionej ustawy dają pracodawcom możliwość wysyłania na zaległe urlopy pracowników nawet bez ich zgody. Pracodawca uprawniony jest także do pominięcia planów urlopowych ustalonych przez pracowników.
Szczegółowych informacji w tym zakresie udziela Państwowa Inspekcja Pracy.
Katarzyna Sędziak (Zielona Linia 19524, Centrum Informacyjne Służb Zatrudnienia)
Źródło:
Ustawa z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych.
Państwowa Inspekcja pracy www.pip.gov.pl
Uwaga! Wszystkie treści i materiały zamieszczane na portalu zielonalinia.gov.pl,opracowywane przez grupę redakcyjną, mają charakter informacyjny. Redakcja portalu dokłada wszelkich starań, aby informacje w nim zawarte były rzetelne i wiarygodne. Nie stanowią one wiążącej interpretacji przepisów prawnych.
Zobacz podobne artykuły:
KFS w 2026 roku. Nowe zasady i priorytety wydatkowania środków Pracodawcy, którzy w 2026 roku planują podnieść kompetencje swoich pracowników już teraz mogą zapoznać się z nowymi priorytetami wydatkowania środków Krajowego Funduszu Szkoleniowego. Od 1 stycznia zmianie ulegną również zasady udzielania dofinansowania. Oto najważniejsze informacje.
Święta wolne od pracy w 2026 roku W Polsce obowiązuje 14 ogólnopaństwowych świąt wolnych od pracy. Warto zatem wcześniej zaplanować swój urlop, aby zyskać więcej dni wolnego. Podpowiadamy, w jakie dni przypadają święta wolne od pracy w 2026 roku!
Prokrastynacja. Jak sobie z nią radzić? Prokrastynacja to odkładanie zadań mimo świadomości negatywnych konsekwencji. Choć często bywa błędnie utożsamiana z lenistwem, w rzeczywistości ma znacznie bardziej złożony charakter i może być objawem wielu psychologicznych mechanizmów. Osoby, które mierzą się z prokrastynacją odkładają wiele spraw na później, co finalnie kończy się przebodźcowaniem z powodu nawarstwiania się obowiązków. Aby skutecznie walczyć z prokrastynacją, warto zrozumieć jej przyczyny i wdrożyć strategie dopasowane do własnych potrzeb i stylu pracy.
Od 1 grudnia 2025 r. ważne zmiany w oświadczeniu o powierzeniu pracy cudzoziemcowi 1 grudnia 2025 r. wejdą w życie ważne zmiany dotyczące oświadczenia o powierzeniu pracy cudzoziemcowi. Chodzi o kraje objęte tą procedurą oraz opłatę związaną z rejestracją tego dokumentu. Jak to będzie wyglądać w świetle przepisów nowych rozporządzeń? Odpowiadamy.
Zezwolenie na pracę cudzoziemca na rzecz polskiego podmiotu powierzającego pracę cudzoziemcowi – podstawowe warunki uzyskania tego dokumentu Zezwolenie na pracę cudzoziemca na rzecz polskiego podmiotu powierzającego pracę cudzoziemcowi, wcześniej (przed 1 czerwca 2025 r.) znane jako zezwolenie na pracę typu a, jest dokumentem legalizującym pracę cudzoziemców z krajów trzecich w Polsce. Aby je uzyskać, należy spełnić określone warunki. Jakie? Odpowiadamy.
Co warto wiedzieć o składce na ubezpieczenie wypadkowe? Składka na ubezpieczenie wypadkowe nie jest jednakowa dla każdego przedsiębiorcy. Dlaczego? Od czego zależy jej wysokość? Kto i w jaki sposób ją ustala? Odpowiadamy.
Gdzie szukać szkoleń? Zmieniający się rynek pracy sprawia, że jego uczestnicy coraz częściej muszą liczyć się z koniecznością adaptacji do nowych realiów. Znalezieniu dobrej pracy służyć może np. udział w kursach czy szkoleniach, dzięki którym nabywa się nowe umiejętności lub poszerza te już posiadane. Gdzie można szukać takich możliwości?
Zezwolenie jednolite – przyczyny odmowy jego zmiany Zezwolenie na pobyt czasowy i pracę (tzw. zezwolenie jednolite) co do zasady zawiera informacje o podmiocie powierzającym pracę cudzoziemcowi oraz o warunkach, na których cudzoziemiec może świadczyć pracę. W sytuacji gdy obcokrajowiec chce zmienić pracodawcę lub warunki, powinien złożyć wniosek o zmianę decyzji. Jakie okoliczności sprawiają, że wojewoda odmawia zmiany zezwolenia na pobyt czasowy i pracę, a jakie dają mu możliwość takiej odmowy? Odpowiadamy.
