Powrót

Łamanie praw pracownika przez pracodawcę

Artykuł zgodny ze stanem prawnym na dzień: 2019-01-11

Pracodawca łamie Twoje prawa pracownicze? Sprawdź, gdzie szukać pomocy!

Pomimo ogólnodostępnych informacji dotyczących przepisów prawa pracy, obowiązku ich przestrzegania oraz licznych kontroli Państwowej Inspekcji Pracy i nakładanych kar na pracodawców, którzy dopuszczają się łamania prawa pracy, proceder ten dalej funkcjonuje. Podpowiadamy, co może zrobić pracownik, którego prawa nie są respektowane.

W 2017 r. do PIP wpłynęło 50,5 tys. skarg na naruszenie prawa pracy, o 14,3 proc. więcej w porównaniu z poprzednim rokiem. Najczęściej skarżyli się pracownicy etatowi – skierowali ponad połowę wszystkich zgłoszeń. Przybywa również zawiadomień od zleceniobiorców oraz cudzoziemców.

 

Gdzie szukać pomocy?

 

Podstawowym organem, który został powołany do sprawowania nadzoru nad przestrzeganiem prawa pracy jest Państwowa Inspekcja Pracy. Pracownik, którego prawa są łamane i nie wie, co powinien w tej sytuacji zrobić, może zgłosić się do PIP i uzyskać bezpłatną poradę prawną. Pomoc świadczona jest osobiście, za pośrednictwem poczty elektronicznej lub telefonicznie w okręgowych inspektoratach pracy w województwie oraz w ich jednostkach terenowych.

Oprócz porady prawnej, pracownicy mogą złożyć w PIP skargę na pracodawcę, która jest alternatywą pozwu do sądu pracy. Skargę można wnieść osobiście, za pośrednictwem poczty lub poczty elektronicznej, faksu czy formularza e-skargi. Pismo powinno zawierać: nazwę, miejscowości i datę, adres placówki, do której kierowana jest skarga, imię i nazwisko oraz adres zamieszkania osoby składającej, nazwę i adres zakładu pracy oraz opis zarzutów wobec pracodawcy. Brak powyższych danych spowoduje pozostawienie sprawy bez rozpoznania.

Inspekcja zobowiązana jest zagwarantować osobie składającej skargę anonimowość. Tylko pisemna zgoda nadawcy uprawnia PIP do poinformowania, że kontrola przeprowadzona jest w związku ze skargą konkretnego pracownika. Najpóźniej po 30 dniach od złożenia pisma pracownik jest powiadamiany o wynikach kontroli.

Pracownik może również na własną rękę dochodzić swoich praw przed sądem pracy. Zazwyczaj pracownicy kierują sprawę do sądu w przypadkach: niewypłaconego wynagrodzenia, przywrócenia do pracy lub bezpodstawnego zwolnienia z pracy, odszkodowania z powodu wypadku przy pracy czy choroby zawodowej oraz stosowania przez pracodawcę mobbingu i dyskryminacji w miejscu pracy.

 

Co grozi pracodawcy?

 

Działanie pracodawcy, który nie przestrzega praw pracowników, może zostać uznane za wykroczenie, a nawet przestępstwo. Konsekwencją mogą być sankcje wynikające z Kodeksu pracy, Kodeksu cywilnego, a także z Kodeksu karnego.

Wykroczenia takie jak: zawieranie nieprawidłowych umów lub niepotwierdzanie umowy na piśmie, nieprawidłowe rozwiązanie umowy, stosowanie nieodpowiednich kar, naruszanie przepisów o czasie pracy, niewypłacanie w ustalonym terminie wynagrodzenia, nieudzielanie przysługującego urlopu podlega karze grzywny od tysiąca do 30 tysięcy złotych. Naruszenie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy również podlega karze grzywny w wysokości wyżej wymienionej.

 

Joanna Kuzub (Zielona Linia 19524, Centrum Informacyjne Służb Zatrudnienia)

Źródło: Ustawa z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy


Uwaga! Wszystkie treści i materiały zamieszczane na portalu zielonalinia.gov.pl,opracowywane przez grupę redakcyjną, mają charakter informacyjny. Redakcja portalu dokłada wszelkich starań, aby informacje w nim zawarte były rzetelne i wiarygodne. Nie stanowią one wiążącej interpretacji przepisów prawnych.

Zobacz podobne artykuły:

  • Motywacja, mikro-zmiany i rozwój zespołu
    W świecie krótkich deadline’ów, rosnących oczekiwań i nieustannych zmian, motywacja pracowników staje się jednym z kluczowych czynników sukcesu każdej organizacji. Ale czy da się ją zbudować w sposób trwały, bez ciągłego sięgania po zewnętrzne motywatory, jak premie, benefity czy akcje integracyjne? Coraz więcej badań i doświadczeń z obszaru HR pokazuje, że skuteczna motywacja to nie wielkie hasła, ale mikro-zmiany, codzienna uważność lidera i psychologia, która działa w rytmie pracy zespołu.

  • Już jutro (1 lipca) będzie wprowadzona możliwość przesyłania do urzędów pracy kopii umów zawartych z cudzoziemcami
    Nowe przepisy, które weszły w życie 1 czerwca, nakładają na pracodawców zatrudniających cudzoziemców na podstawie oświadczeń o powierzeniu pracy oraz zezwoleń na pracę obowiązek przesyłania kopii umów zawartych z cudzoziemcami. Od 1 lipca podmioty powierzające pracę cudzoziemcom na podstawie oświadczeń lub zezwoleń na pracę sezonową będą miały możliwość, za pośrednictwem praca.gov.pl, wypełnić ten obowiązek.

  • Zmiany w przepisach dotyczących polskiego rynku pracy
    1 czerwca 2025 r. weszły w życie nowe przepisy dotyczące polskiego rynku pracy. Swoim zakresem obejmują one m.in. bezrobotnych. Zmienia się wiele w zasadach rejestracji, kontaktu z urzędem pracy, jak i warunkach przyznawanych wsparć. Ponadto wprowadzone zostały nowe zasady powierzania pracy cudzoziemcom. W tym przypadku, również mamy do czynienia z ważnymi zmianami.

  • Ochrona sygnalistów w Polsce
    W naszym niedawnym artykule poruszyliśmy zjawisko whistleblowingu, czyli tzw. demaskatorstwa. Pora przenieść temat w polskie realia. Jakie formy ochrony sygnalistów przewiduje nasze prawo?

  • Przygotowanie do rozmowy rekrutacyjnej – klucz do sukcesu zawodowego
    Rozmowa kwalifikacyjna to jeden z najważniejszych etapów procesu rekrutacyjnego. Właściwe przygotowanie może znacząco zwiększyć szanse na pozytywny rezultat i uzyskanie pracy. Proces ten warto potraktować strategicznie, dzieląc go na kilka etapów.

  • Wizy a praca cudzoziemców po zmianie przepisów
    1 czerwca 2025 r. weszły w życie przepisy, które zmieniają zasady zatrudniania w Polsce cudzoziemców z krajów trzecich. Jak obecnie wygląda kwestia pracy osób, które przyjechały do naszego kraju na wizach? Które z nich umożliwiają podjęcie pracy, a które nie? Pobyt na jakich wizach umożliwia ubieganie się o zezwolenie na pobyt czasowy i pracę? Odpowiadamy.

  • O sygnalistach, czyli kim jest whistleblower?
    Sygnalista to dość tajemnicze określenie osoby, która działa w celu eksponowania nieprawidłowości w różnych sferach życia, w tym pracy. Jakie są genezy tego zjawiska i najgłośniejsze przypadki tego typu działań na świecie?

  • Co działa, a co nie. Co zrobić, jak się nie chce?
    Zmotywowanie się do działania wbrew niechęci to jedno z najczęstszych wyzwań we współczesnym świecie. Wydawałoby się, że skoro coś „trzeba zrobić”, to wystarczy wola. Ale właśnie w tym miejscu psychologia rozkłada sytuację na czynniki pierwsze i pokazuje: człowiek nie działa jak maszyna. To, że coś „powinno być zrobione”, nie oznacza jeszcze, że pojawi się energia, koncentracja czy zaangażowanie. A więc – co działa, a co nie?

  • Potrzebujesz dostępu do starszych informacji? Skorzystaj z naszego Archiwum wiadomości.

    Pokaż/ukryj panel komentarzy