Coraz mniej czasu na wykorzystanie zaległego urlopu
Artykuł zgodny ze stanem prawnym na dzień: 2019-09-23
Jeszcze tylko tydzień pozostał na wykorzystanie zaległego urlopu wypoczynkowego z 2018 r. Co w sytuacji, gdy pracownik nie zdąży go wykorzystać? Kiedy niewykorzystany urlop przepada?
Zgodnie z przepisami Kodeksu pracy pracownikowi co roku przysługuje, w zależności od stażu pracy, 20 lub 26 dni urlopu wypoczynkowego. Urlop ten pracownik zobowiązany jest wykorzystać w roku kalendarzowym, w którym nabył do niego prawo. Jeśli zaś (z różnych przyczyn) mu się to nie uda, musi wykorzystać urlop najpóźniej do 30 września roku następnego.
Prawo do urlopu wypoczynkowego jest niezbywalne, co oznacza, że pracownik nie może przekazać swego urlopu osobie trzeciej. Nie może również zrezygnować z wypoczynku na rzecz rekompensaty finansowej.
Problemy z udzieleniem urlopu
Jak podaje Państwowa Inspekcja Pracy w 2018 roku inspektorzy wyegzekwowali zaległy urlop wypoczynkowy dla około 25 tys. pracowników. W 2017 roku dla ponad 22 tys. osób. Wolne nie było udzielane z różnych przyczyn, leżących po stronie zarówno pracodawców, jak i pracowników.
W przypadku pracowników można mówić o braku znajomości przepisów, nadmiernej obowiązkowości lub chęci kumulacji wolnego. Pracodawcy z kolei tłumaczą się brakami kadrowymi. A przecież urlop pracownika niesie korzyści nie tylko dla wypoczywającego, ale również dla firmy. Wypoczęty pracownik jest bardziej efektywny. Wysłanie pracownika na zaległy urlop pozwoli również pracodawcy uniknąć kary – naruszenie przepisów prawa pracy dotyczących wykorzystania urlopu wypoczynkowego grozi bowiem karą grzywny w wysokości od 1 tys. do 30 tys. złotych.
Jeśli pracownik zwleka z urlopem wypoczynkowym i zbliża się ostateczny termin na jego wykorzystanie, pracodawca zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego może (bez uwzględniania i planowania terminu z podwładnym) wysłać go na zaległy wypoczynek. Aby skorzystać z tego uprawnienia, pracodawca powinien dysponować dowodami wskazującymi na to, iż zwracał się do pracownika z wnioskiem o zaplanowanie urlopu, a ten ignorował jego prośby.
Należy zaznaczyć, że wystarczy, aby pierwszy dzień urlopy przypadał na 30 września, a wymogi przepisu zostaną spełnione – zaległy urlop zostanie wykorzystany w terminie.
Niewykorzystany urlop przepada
Cytowany akt prawny mówi o tym, że roszczenia ze stosunku pracy ulegają przedawnieniu z upływem trzech lat. Co oznacza, że niewykorzystanie urlopu do 30 września nie powoduje utraty prawa do urlopu. Roszczenie o udzielenie zaległego urlopu przedawnia się dopiero z upływem 3 lat od dnia, w którym stało się wymagalne.
Zrzeczenie się urlopu za ekwiwalent pieniężny
Jak już zostało wspomniane, pracownik nie może zrzec się urlopu na rzecz rekompensaty finansowej, chyba że następuje rozwiązanie umowy. Kwestię urlopu w przypadku wypowiedzenia umowy o pracę reguluje Kodeks pracy. Zgodnie z art. 1671 pracownik w okresie wypowiedzenia zobowiązany jest wykorzystać przysługujący mu urlop, jeżeli pracodawca udzieli mu go w tym okresie. W związku z cytowanym paragrafem, decyzja dotycząca wykorzystania przez pracownika urlopu wypoczynkowego w okresie wypowiedzenia należy do pracodawcy. Zgoda pracownika nie jest niezbędna. Pracodawca również wybiera dogodny mu termin urlopu pracownika. Ważne, aby urlop zakończył się przed końcem okresu wypowiedzenia, a jego wymiar nie może przekraczać wymiaru wynikającego z przepisów.
Jeśli pracodawca nie zdecyduje się na wysłanie pracownika na urlop w trakcie wypowiedzenia, zobowiązany jest wypłacić mu ekwiwalent za niewykorzystany urlop wypoczynkowy.
Joanna Kuzub (Zielona Linia 19524, Centrum Informacyjne Służb Zatrudnienia)
Źródło: Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy
Zobacz podobne artykuły:
Nie ze wszystkich uprawnień rodzicielskich skorzysta jednocześnie matka i ojciec Kodeks pracy przewiduje liczne uprawnienia związane z rodzicielstwem. Jednym z nich jest zakaz zatrudniania w godzinach nadliczbowych, w porze nocnej oraz zakaz delegowania poza stałe miejsce pracy rodzica wychowującego dziecko do ukończenia przez nie 8. roku życia. Czy oboje rodzice mają prawo skorzystać z tego uprawnienia? Co w przypadku, gdy tylko jeden z nich jest zatrudniony? Podpowiadamy.
Zadaniowy czas pracy - zasady Zadaniowy czas pracy jest jednym z systemów czasu pracy. Na czym polega i kto może pracować w takim systemie? Podpowiadamy.
Równe traktowanie w zatrudnieniu Równe traktowanie pracowników jest podstawową zasadą prawa pracy. Kodeks pracy zakazuje wszelkiej dyskryminacji w zatrudnieniu. Podpowiadamy, jakie są przesłanki dyskryminacji oraz kiedy pracownik ma prawo ubiegać się o odszkodowanie.
Przerwy w pracy Od czego zależy długość i ilość przerw w pracy? Czy czas odpoczynku zawsze wlicza się do wymiaru czasu pracy? Kto może skorzystać z dodatkowej przerwy? Odpowiadamy.
Praca zdalna – czy pracodawca musi wyrazić na nią zgodę? O możliwość wykonywania pracy zdalnie musi zawnioskować pracownik oraz otrzymać zgodę pracodawcy. W jakich przypadkach pracodawca może nie wyrazić zgody i odrzucić wniosek pracownika? Sprawdź!
Urlop wypoczynkowy w okresie wypowiedzenia Urlop wypoczynkowy udzielany jest na wniosek pracownika, jednak nie zawsze pracodawca ma obowiązek taki wniosek uwzględnić. Wyjątkową sytuacją jest okres wypowiedzenia pracownika. Co stanowi Kodeks pracy? Podpowiadamy.
Rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem Rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem jest jednym ze sposobów na doprowadzenie do ustania stosunku pracy, czyli pożegnania się z pracownikiem lub pracodawcą. O czym należy pamiętać składając wypowiedzenie? Jaki ma ono wpływ na zasiłek dla bezrobotnych? Odpowiadamy.
Dzień wolny za święto wypadające w sobotę – co powinieneś wiedzieć? W 2024 roku 6 stycznia, czyli Święto Trzech Króli, przypada w sobotę. Czy za ten dzień przysługuje pracownikowi dodatkowy dzień wolny? Co ze świętami, które wypadną w niedzielę? Podpowiadamy.
