Zwolnienie z pracy – kiedy pracodawca musi wskazać przyczynę?
Artykuł zgodny ze stanem prawnym na dzień: 2016-11-08
Znasz powód zwolnienia? Nie zawsze pracodawca ma obowiązek informować Cię, dlaczego postanowił zakończyć z Tobą współpracę. Czasem jednak potrzebuje konkretnego argumentu, dlaczego zrywa umowę i musi o nim powiadomić zainteresowanego.
Rozwiązanie umowy przez pracodawcę przed uzgodnionym terminem nie jest przyjemną sytuacją. Chcielibyśmy wiedzieć, co skłoniło go do takiej decyzji. Ten jednak nie zawsze, zgodnie z przepisami prawa pracy, musi podawać przyczynę zakończenia współpracy. Kodeks pracy w sposób precyzyjny określa, jakiego rodzaju umowy o pracę wymagają wskazania przyczyny ich rozwiązania, a które można rozwiązać bez podania argumentów.
Jest skutek, musi być wskazana przyczyna
Umowa na czas nieokreślony daje pracownikowi m.in. gwarancję poznania przyczyny jej rozwiązania w przypadku, gdy pracodawca zdecyduje się zakończyć współpracę. Kodeks pracy wprost mówi o tym, że pracodawca, który zamierza zwolnić pracownika zatrudnionego na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony, zobowiązany jest w wypowiedzeniu podać przyczynę. Powinien przy tym pamiętać, aby była ona uzasadniona, prawdziwa i konkretna.
Przyczyna zwolnienia nie musi leżeć po stronie podwładnego. W przypadku zmiany struktury organizacyjnej, zmniejszenia zatrudnienia, likwidacji stanowiska pracy czy też ogłoszenia upadłości lub likwidacji zakładu pracy pracodawca również może wypowiedzieć umowę na czas nieokreślony. Powołując się na utratę zaufania, należy kierować się obiektywną i racjonalną decyzją, albowiem wypowiedzenie nie może być wynikiem arbitralnych ocen lub subiektywnych uprzedzeń.
Przyczyną leżącą po stronie pracownika może być długotrwała, usprawiedliwiona nieobecność pracownika w pracy z powodów rodzinnych lub zdrowotnych, jak też niezadowalające efekty pracy pracownika, nienależyte wykonywanie obowiązków lub utrata zaufania wobec pracownika.
Wskazując przyczynę, pracodawca powinien pamiętać, że w przypadku skierowania przez pracownika sprawy do sądu, nie będzie mógł uzasadnić wypowiedzenia umowy o pracę inną przyczyną niż wskazana w wypowiedzeniu. Podana przyczyna wypowiedzenia jest wiążąca aż do zakończenia rozprawy, nie można jej zmienić ani dodać nowej. Jeśli pracodawca poda kilka przyczyn, wystarczy aby jedna z nich była uzasadniona. Jeśli pozostałe, podane przyczyny wypowiedzenia okażą się nieprawdziwe, nie wpłynie to na bezpodstawność zwolnienia.
Brak przyczyny w wypowiedzeniu
Pozostałe umowy: na czas określony lub na zastępstwo nie dają gwarancji uzyskania przyczyny wcześniejszego wypowiedzenia. Kodeks pracy nie nakłada na pracodawcę obowiązku podawania przyczyny. Pracodawca może w swoim oświadczeniu o wypowiedzeniu pracownikowi umowy o pracę wskazać przyczynę, ale nie musi.
Joanna Kuzub (Zielona Linia 19524, Centrum Informacyjne Służb Zatrudnienia)
Źródło: Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy
