Ochrona przedemerytalna
Artykuł zgodny ze stanem prawnym na dzień: 2017-04-10
Kodeks pracy chroni przed zwolnieniem pracowników, którym do uzyskania wieku emerytalnego pozostało kilka lat. Sprawdź, kiedy będziesz podlegać takiej ochronie po wejściu w życie nowelizacji ustawy o emeryturach i rentach!
Przepisy prawa pracy zapewniają niektórym grupom pracowników ochronę zatrudnienia. Wśród nich znajdują się m.in. osoby, którym do osiągnięcia wieku emerytalnego brakuje mniej niż 4 lata, pod warunkiem jednak, że z osiągnięciem tego wieku ich okres zatrudnienia będzie umożliwiał uzyskanie prawa do emerytury.
Oczywiście z tego prawa mogą korzystać wyłącznie pracownicy zatrudnieni na podstawie umowy o pracę – umowy cywilnoprawne nie gwarantują ochrony przed utratą źródła dochodu. Wymiar etatu w tym przypadku nie ma znaczenia. Jeśli pracownik zatrudniony jest na kilku etatach, ochrona obowiązuje u wszystkich pracodawców.
Jak prawidłowo określić termin objęcia ochroną po nowelizacji
Od 2013 roku wiek emerytalny uległ wydłużeniu, a w tym roku ustawa znów zostanie znowelizowana i wiek emerytalny zostanie skrócony. Jak zmiany w przepisach wpłyną na sytuację pracowników tuż przed emeryturą? Jak przy każdej zmianie nasuwają się pytania, jak stosować przejściowe przepisy i jak prawidłowo określić, kiedy pracownik podlega ochronie?
Wszelkie obliczenia będą oscylowały wokół daty 1 października 2017 r., terminu wejścia w życie nowelizacji ustawy o emeryturach i rentach. W przypadku osób, które w dniu wejścia nowelizacji objęte będą ochroną przedemerytalną, ochrona przed zwolnieniem będzie obowiązywała do osiągnięcia wieku emerytalnego, określonego według przepisów obowiązujących obecnie (przed nowelizacją).
Jeśli pracownik w dniu 1 października 2017 r. nie będzie jeszcze objęty ochroną przedemerytalną, ale wiek emerytalny właściwy dla nowelizacji osiągnie w ciągu najbliższych 4 lat – do 1 października 2021 r., zostanie objęty ochroną przed zwolnieniem. Osoby, które wiek emerytalny osiągną po 1 października 2021 r. ochronę przed zwolnieniem uzyskają na 4 lata przed ukończeniem 60. roku życia – w przypadku kobiet i 65. roku życia – w przypadku mężczyzn.
Kiedy ochrona nie przysługuje
Ochrona przedemerytalna nie dotyczy, jak już zostało wspomniane, osób wykonujących pracę na podstawie umów cywilnoprawnych. Prawo do ochrony nie obowiązuje również w przypadku, gdy pracownik uzyskał prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy. Pracodawca, względem którego ogłoszono upadłość lub likwidację, zwolniony jest, siłą rzeczy, z obowiązku ochrony zatrudnienia.
Pracownik, który kwalifikuje się do rozwiązania umowy bez wypowiedzenia z jego winy nie może liczyć na ochronę zatrudnienia z tytułu wieku. W takich przypadkach zapis Kodeksu nie obowiązuje pracodawcy.
Z ochrony nie skorzysta również pracownik, któremu do osiągnięcia wieku emerytalnego brakuje niecałe 4 lata, ale z jego osiągnięciem nie będzie posiadał okresu pracy uprawniającego do emerytury.
Należy także pamiętać, że pracodawca nie może zwolnić pracownika, który osiągnął wiek emerytalny i ma prawo do emerytury. Zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego: „ rozwiązywanie stosunku pracy wyłącznie z powodu przekroczenia przez pracownika wieku emerytalnego i nabycia prawa do emerytury jest przejawem dyskryminacji”.
Joanna Kuzub (Zielona Linia 19524, Centrum Informacyjne Służb Zatrudnienia)
Źródło: Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy
Uchwała SN (Izby Pracy Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych) z dnia 21 stycznia 2009 r., II PZP 13/08
