Odmowa podjęcia pracy a status osoby bezrobotnej - Rynek pracy w prawie

Celem pakietu działań aktywizacyjnych urzędu pracy jest podjęcie i utrzymanie przez bezrobotnego odpowiedniej pracy lub działalności gospodarczej. W związku z tym bezrobotny powinien otrzymywać m.in. oferty pracy. W ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy czytamy, że urząd powinien zaoferować bezrobotnemu odpowiednią pracę. Co się kryje pod tym pojęciem?

Definicja odpowiedniej pracy

Ustawa o promocji zatrudnienia i instytucji stanowi, że ilekroć w ustawie jest mowa o odpowiedniej pracy, oznacza to zatrudnienie lub inną pracę zarobkową, które podlegają ubezpieczeniom społecznym i do wykonywania których bezrobotny ma wystarczające kwalifikacje lub doświadczenie zawodowe lub może je wykonywać po uprzednim szkoleniu albo przygotowaniu zawodowym dorosłych, a stan zdrowia pozwala mu na ich wykonywanie oraz łączny czas dojazdu do miejsca pracy i z powrotem środkami transportu zbiorowego nie przekracza 3 godzin, za wykonywanie których osiąga miesięczne wynagrodzenie brutto, w wysokości co najmniej minimalnego wynagrodzenia za pracę w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy.

W związku z tym, urząd pracy powinien przedstawiać osobom zarejestrowanym jako bezrobotne oferty zgodne z ustawową definicją.

Czytaj także: Zasiłek dla bezrobotnych a zmiana miejsca zamieszkania

Odmowa przyjęcia oferty odpowiedniej pracy

Jeżeli bezrobotny, któremu urząd pracy przedstawi ofertę odpowiedniej pracy odmówi jej przyjęcia, zostanie pozbawiony statusu osoby bezrobotnej. Stanowi o tym art. 33 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. W ustępie czwartym tego artykułu czytamy:

„Starosta, z zastrzeżeniem art. 75 ust. 3, pozbawia statusu bezrobotnego bezrobotnego, który:

pkt 3) odmówił bez uzasadnionej przyczyny przyjęcia propozycji odpowiedniej pracy lub innej formy pomocy określonej w ustawie lub poddania się badaniom lekarskim lub psychologicznym, mającym na celu ustalenie zdolności do pracy lub udziału w innej formie pomocy określonej w ustawie; pozbawienie statusu bezrobotnego następuje od dnia odmowy na okres:

a) 120 dni w przypadku pierwszej odmowy,

b) 180 dni w przypadku drugiej odmowy,

c) 270 dni w przypadku trzeciej i każdej kolejnej odmowy.

Zastrzeżenie, o którym mowa wyżej dotyczy bezrobotnego, który w okresie nie dłuższym niż 10 dni przebywa za granicą lub pozostaje w innej sytuacji powodującej brak gotowości do podjęcia zatrudnienia, nie zostaje pozbawiony statusu bezrobotnego, jeżeli o zamierzonym pobycie za granicą lub pozostawaniu w sytuacji powodującej brak gotowości do podjęcia zatrudnienia zawiadomił powiatowy urząd pracy. Zasiłek za ten okres nie przysługuje. Całkowity okres zgłoszonego pobytu za granicą oraz braku gotowości do pracy z innego powodu nie może przekroczyć łącznie 10 dni w okresie jednego roku kalendarzowego.

Czytaj także: Prawo do zasiłku dla bezrobotnych – na co zwrócić uwagę?

W przypadku odmowy przyjęcia oferty odpowiedniej pracy ważne jest, czy odmowa ta jest uzasadniona, czy nie. W wyjaśnieniach Departamentu Rynku Pracy czytamy, że:

„W przypadku zastosowania przesłanki odmowy przyjęcia odpowiedniej pracy lub innej formy pomocy urząd pracy musi wyjaśnić, czy jest ona nieuzasadniona. Jeśli przyczyny odmowy są uzasadnione, nie może ona być powodem pozbawienia statusu bezrobotnego.”

Ponadto,

„Jeżeli bezrobotny, który w trakcie obowiązywania zakazu konkurencji otrzymał ofertę pracy w konkurencyjnej firmie wobec uprzedniego pracodawcy, to przyczyna odmowy jest uzasadniona i nie może rodzić dla bezrobotnego negatywnych konsekwencji w postaci pozbawienia go statusu bezrobotnego.”

Należy mieć na uwadze, że wyjaśnienia DRP do Ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy nie stanowią źródła prawa, dlatego ostateczną decyzję w kwestii zastosowania przepisów podejmuje właściwy urząd pracy.

Powiatowe urzędy pracy działają również na podstawie swoich wewnętrznych regulaminów, które mogą wprowadzać dodatkowe uregulowania w kwestii wyrejestrowania osób bezrobotnych.

Wojciech Napora (Zielona Linia 19524, Centrum Informacyjne Służb Zatrudnienia)

Źródło:

Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.