Zakładowy fundusz świadczeń socjalnych
Artykuł zgodny ze stanem prawnym na dzień: 2020-07-31
Zakładowy fundusz świadczeń socjalnych przeznaczony jest na finansowanie działalności socjalnej, różnych form wypoczynku, działalności kulturalno-oświatowej, sportowo-rekreacyjnej czy opieki nad dziećmi. Kto jest uprawniony do tych świadczeń i kiedy możemy z nich skorzystać?
Świadczenia socjalne są finansowane ze środków, które pracodawca zbiera na rachunku, utworzonym specjalnie w tym celu . Wsparcie nie jest przyznawane z woli pracodawcy. Zainteresowany pracownik musi zawnioskować o konkretne świadczenie, a jeśli wymaga tego wewnętrzny regulamin, poprzeć swoje roszczenie odpowiednimi dokumentami.
Czym jest zakładowy fundusz świadczeń socjalnych?
Zakładowy fundusz świadczeń socjalnych tworzą pracodawcy, którzy według stanu na dzień 1 stycznia danego roku, zatrudniają co najmniej 50 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty. Pracodawcy zatrudniający co najmniej 20, ale mniej niż 50 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty, mogą tworzyć zakładowy fundusz świadczeń socjalnych na wniosek zakładowej organizacji związkowej lub wypłacać swoim pracownikom świadczenia urlopowe. Jednostki budżetowe i samorządowe zakładów budżetowych tworzą fundusz świadczeń socjalnych bez względu na liczbę zatrudnianych pracowników.
Kto może skorzystać z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych?
Do korzystania z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych uprawnieni są:
- pracownicy danego zakładu pracy oraz ich rodziny,
- emeryci i renciści – byli pracownicy wraz ze swoimi rodzinami,
- inne osoby uprawnione przez pracodawcę do korzystania z funduszu.
Podstawowym warunkiem skorzystania ze świadczeń zakładowego funduszu świadczeń socjalnych jest posiadanie statusu pracownika w oparciu o umowę o pracę. Pracodawca przeznacza określone środki adekwatnie do statusu materialnego danego pracownika. Sytuacja materialna ma znaczenie zarówno przy ustalaniu wysokości wsparcia, jak i jego rodzaju. Pracodawca nie może uzależniać prawa do skorzystania ze świadczeń socjalnych od stażu pracy lub swojej oceny pracy wnioskującego pracownika. Wszelkie kwestie, w tym szczegółowe zasady podziału oraz zasady przeznaczania środków, powinny zostać zapisane w wewnętrznym regulaminie danego zakładu pracy zgodnie z art. 27 ust. 1 lub 30 ust. 5 ustawy o związkach zawodowych.
Wysokość odpisu
Pracodawca realizuje założenia regulaminu zakładowego funduszu świadczeń socjalnych poprzez dokonanie stosownego odpisu na fundusz, naliczany na podstawie przeciętnej liczby zatrudnionych. Wysokość odpisu podstawowego wynosi na jednego zatrudnionego 37,5%. Podstawę wymiaru stanowi krajowe przeciętne wynagrodzenie miesięczne w poprzednim roku, bądź w jego drugim półroczu, w zależności, które okaże się wyższe.
Pracodawca może zwiększyć wysokość odpisu podstawowego o 6,25% przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego na:
- każdą zatrudnioną osobę, w stosunku do której orzeczono znaczny lub umiarkowany stopień niepełnosprawności,
- każdego emeryta i rencistę uprawnionego do opieki socjalnej.
Rodzaje świadczeń socjalnych
Usługi świadczone przez zakładowy fundusz świadczeń socjalnych obejmują:
- różne formy wypoczynku dla pracowników i ich dzieci (np. wczasy, kolonie, obozy, zimowiska, wycieczki),
- działalność kulturalno-oświatową (np. zakup biletów na koncerty, do kina, teatru, opery, organizowanie imprez kulturalnych w zakładzie pracy),
- działalność sportowo-rekreacyjną (np. karnety na basen, siłownię, organizowanie zawodów sportowych i gier, w których biorą udział pracownicy i ich rodziny, zakup sprzętu oraz wyposażenie sali gimnastycznej czy siłowni w firmie),
- opiekę nad dziećmi w żłobkach, klubach dziecięcych, sprawowaną przez dziennego opiekuna lub nianię, w przedszkolach oraz innych formach wychowania przedszkolnego,
- udzielanie pomocy materialnej – rzeczowej lub finansowej (np. zapomogi, pomoc w razie zdarzeń losowych, bony towarowe, paczki dla dzieci),
- zwrotną lub bezzwrotną pomoc na cele mieszkaniowe na warunkach określonych umową (np. na budowę, remont, modernizację mieszkania, zakup mieszkania).
Świadczenia z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych mogą podnosić atrakcyjność zatrudnienia w danym zakładzie pracy oraz w ciekawy sposób uzupełniać wynagrodzenia pracowników.
Katarzyna Sędziak (Zielona Linia 19524, Centrum Informacyjne Służb Zatrudnienia)
Źródło:
Ustawa z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (Dz. U. z 2017 r. poz. 2191).
www.pip.gov.pl
Ustawa z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (Dz. U. z 2014 r. poz. 167 z późn. zm.).
Uwaga! Wszystkie treści i materiały zamieszczane na portalu zielonalinia.gov.pl,opracowywane przez grupę redakcyjną, mają charakter informacyjny. Redakcja portalu dokłada wszelkich starań, aby informacje w nim zawarte były rzetelne i wiarygodne. Nie stanowią one wiążącej interpretacji przepisów prawnych.
Zobacz podobne artykuły:
Upał a praca. Co czytamy w przepisach? „Uff - jak gorąco!”. Wysokie temperatury w okresie letnim mogą być bardzo uciążliwe dla pracowników, zwłaszcza tych pracujących na zewnątrz. Dlatego przepisy prawa pracy (BHP) nakładają na pracodawców pewne obowiązki, które mają poprawić komfort pracy w czasie upałów. Jakie? O co powinni zadbać pracodawcy, gdy słupek rtęci przekracza dopuszczalne normy bezpieczeństwa i higieny pracy?
Termin wypłaty wynagrodzenia za pracę – w trakcie zatrudnienia i po zakończonej umowie Wynagrodzenie za pracę (w ramach stosunku pracy) jest świadczeniem podlegającym szczególnej ochronie. Zgodnie z przepisami Kodeksu pracy, pracownik nie może się go zrzec, a pracodawca jest zobowiązany do zatrudnienia za wynagrodzeniem. Kiedy powinna być wypłacana pensja? Co z terminem wypłaty, gdy kończy się umowa? Odpowiadamy.
Brak wynagrodzenia a rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia Czy niewypłacanie pracownikowi wynagrodzenia na czas może być powodem rozwiązania umowy przez pracownika bez wypowiedzenia? Na co zwrócić uwagę i jakie przepisy Kodeksu pracy mają w tym przypadku zastosowanie? Odpowiadamy.
Okres wypowiedzenia. Czy wlicza się do stażu pracy? Czy można go skrócić? Wypowiadając umowę o pracę na czas określony lub nieokreślony należy pamiętać, że po złożeniu wypowiedzenia obowiązuje jeszcze okres wypowiedzenia, który jest uzależniony od okresu zatrudnienia u danego pracodawcy. Czy wlicza się on do stażu pracy? Czy przepisy przewidują możliwość skrócenia okresu wypowiedzenia? Odpowiadamy.
Trzy inne niż wynagrodzenie świadczenia ze stosunku pracy Przepisy prawa pracy (w szczególnych sytuacjach) przyznają pracownikom prawo do innych niż wynagrodzenie świadczeń z tytułu nawiązania stosunku pracy. Mowa tu o odprawie emerytalnej lub rentowej, odprawie pośmiertnej oraz odprawie ekonomicznej z tytułu zwolnienia z przyczyn niedotyczących pracowników. Co warto wiedzieć o tych świadczeniach? Odpowiadamy.
Pracownik na zwolnieniu lekarskim a informowanie pracodawcy Od wielu lat zwolnienia lekarskie wystawiane są elektronicznie i automatycznie trafiają do pracodawcy. Czy w takiej sytuacji pracownik powinien dodatkowo poinformować przełożonego o chorobie i nieobecności w pracy? Odpowiadamy.
Czym jest plan urlopów? Urlop wypoczynkowy jest prawem pracownika, a więc osoby świadczącej pracę na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania oraz spółdzielczej umowy o pracę. Aby czas wolny wszystkich zatrudnionych nadmiernie nie zaburzał funkcjonowania zakładu pracy, potrzebny jest plan. Już pod koniec jednego lub na początku kolejnego roku określa się w nim kto i kiedy skorzysta z przysługującego mu urlopu. Co warto wiedzieć o planie urlopowym?
Uzupełniający urlop macierzyński, czyli uprawnienia pracowników, którzy są rodzicami wcześniaków W Kodeksie pracy pojawił się nowy przepis, który zacznie obowiązywać od 19 marca 2025 r. Dzięki niemu rodzice hospitalizowanych dzieci urodzonych przedwcześnie oraz hospitalizowanych noworodków będą mogli skorzystać z uzupełniającego urlopu macierzyńskiego. W jakim wymiarze? Jakie warunki należy spełnić? Odpowiadamy.
