Prawo do urlopu tacierzyńskiego i ojcowskiego, gdy matka dziecka nie pracuje
Artykuł zgodny ze stanem prawnym na dzień: 2022-10-05
Urlop tacierzyński i ojcowski to uprawnienia rodzicielskie przysługujące pracującemu ojcu. Nie są to jednak tożsame terminy. Podpowiadamy, jakie są różnice pomiędzy tymi uprawnieniami oraz czy przysługują one ojcu dziecka, gdy matka nie pracuje.
Zarówno urlop tacierzyński, jak i urlop ojcowski przysługują osobie podlegającej ubezpieczeniu chorobowemu - nie ma znaczenia, czy podlega się mu obowiązkowo, czy dobrowolnie. Oznacza to, że z urlopu tacierzyńskiego i ojcowskiego może skorzystać nie tylko pracownik, lecz także zleceniobiorca oraz osoba prowadząca własną działalność gospodarczą.
Urlop tacierzyński
Warto zaznaczyć, że termin „urlop tacierzyński” powstał jako odpowiednik „urlopu macierzyńskiego”. Wymiar tego urlopu zależy bowiem od tego, z jakiej części urlopu macierzyńskiego zrezygnuje matka dziecka na rzecz ojca.
Matka dziecka nie może zrzec się urlopu wcześniej niż 14 tygodni po porodzie. A więc 14 tygodni musi wykorzystać matka, a resztę może „oddać” ojcu. Gdyby matka zrezygnowała po tym czasie z pozostałej części przysługującego jej urlopu macierzyńskiego, wówczas tacierzyński będzie trwał:
- 6 tygodni w przypadku urodzenia się jednego dziecka,
- 17 tygodni w przypadku jednoczesnego urodzenia się dwojga dzieci,
- 19 tygodni w przypadku jednoczesnego urodzenia się trojga dzieci,
- 21 tygodni w przypadku jednoczesnego urodzenia się czworga dzieci,
- 23 tygodnie w przypadku jednoczesnego urodzenia się pięciorga i więcej dzieci.
Urlop tacierzyński przysługuje osobie ubezpieczonej również w przypadku przysposobienia bądź przyjęcia dziecka na wychowanie jako rodzina zastępcza.
Prawo do urlopu tacierzyńskiego, gdy matka nie pracuje
Ponieważ urlop tacierzyński to nic innego jak niewykorzystana przez matkę część urlopu macierzyńskiego, oznacza to, że jeśli matka dziecka nie ma uprawnień do urlopu macierzyńskiego (na przykład jest bezrobotna), to ojciec dziecka, nawet jeśli pracuje, nie może ubiegać się o urlop tacierzyński.
Urlop ojcowski
Każdy ojciec może skorzystać z 2 tygodni urlopu ojcowskiego w ciągu 24 miesięcy od dnia narodzin dziecka. Po tym czasie urlop przepada. Pracodawca powinien pamiętać, że urlop ojcowski przysługuje również tym, którzy zdecydowali się na adopcję dziecka, które nie ukończyło 7. roku życia. W takiej sytuacji termin 24 miesięcy jest liczony od dnia wydania postanowienia adopcyjnego.
Prawo do urlopu ojcowskiego, gdy matka nie pracuje
Kodeks pracy nie uzależnia możliwości skorzystania z urlopu ojcowskiego od tego, czy matka dziecka pracuje, czy jest bezrobotna. Pracownik - ojciec może zatem wykorzystywać urlop ojcowski w okresie, kiedy matka dziecka przebywa na urlopie macierzyńskim czy wychowawczym, a także gdy matka dziecka nie pracuje zawodowo, czy też jest zarejestrowana jako osoba bezrobotna.
Szczegółowych informacji w zakresie prawa pracy udziela Państwowa Inspekcja Pracy.
Katarzyna Sędziak (Zielona Linia 19524, Centrum Informacyjne Służb Zatrudnienia)
Źródło:
Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy.
Zobacz podobne artykuły:
Jaki wpływ mają nowoczesne technologie na zatrudnianie młodych? „Dostosowanie współczesnego środowiska pracy do oczekiwań przedstawicieli różnych pokoleń jest wręcz kluczowe dla funkcjonowania firm. Aktualnie na rynku mamy przedstawicieli kilku grup pokoleniowych mających różne oczekiwania i czasami zupełnie odmienne podejście do życia czy pracy” – mówi Justyna Mazur, ekspertka rynku pracy IT, liderka w Experis. Jakie wyzwania stoją przed pracodawcami zatrudniającymi pracowników w różnym wieku? Jaką rolę odgrywa w tym nowoczesna technologia?
Rodzice w pracy - wyzwania dla pracodawcy Rodzice stanowią liczną grupę pracowników w Polsce. Szacuje się, że w przedziale wiekowym między 24. a 54. rokiem życia, to 1/3 wszystkich zatrudnionych. Urlopy rodzicielskie są nie lada wyzwaniem dla pracodawców, którzy muszą mierzyć się z długą nieobecnością pracowników oraz ponownym wdrożeniem ich do pracy.
Urlop na żądanie – wątpliwości Urlop na żądanie od samego początku sprawiał problemy z interpretacją przepisów zarówno pracownikom, jak i pracodawcom. Najczęściej kłopoty dotyczą rozumienia wymiaru urlopu na żądanie. Niektórzy myślą, że to dodatkowe dni wolne, liczone poza limitem 20 lub 26 dni urlopu wypoczynkowego. Inne nieporozumienie dotyczy sposobu udzielania urlopu na żądanie. Istnieje przekonanie, że wystarczy samo zgłoszenie chęci wzięcia takiego dnia wolnego do pracodawcy. Postaramy się rozwiać te wątpliwości.
Urlop wypoczynkowy a przedawnienie Zarówno pracownicy, jak i pracodawcy mają wiele wątpliwości dotyczących przepisów o urlopie wypoczynkowym, zawartych w Kodeksie pracy. Kilka z nich, dotyczących przedawnienia urlopu rozwiewa Marta Piernikowska, specjalista z Okręgowego Inspektoratu Pracy w Bydgoszczy. Zachęcamy do lektury części artykułu ekspertki.
Wypowiedzenie umowy pracownicy w ciąży Czy pracodawca może wypowiedzieć umowę o pracę pracownicy w ciąży? Zgodnie z przepisami, nie. Pracownica taka jest chroniona od pierwszego dnia ciąży. Są jednak sytuacje, w których może dojść do zakończenia pracy takiej pracownicy. Jakie to przypadki? Odpowiadamy.
Praca w godzinach nadliczbowych. Kto nie może jej wykonywać, a kto może jej odmówić? Praca w godzinach nadliczbowych jest możliwa w określonych przypadkach. Są jednak grupy pracowników, którym nie można jej powierzyć w ogóle. Kto się do nich zalicza? Są też grupy pracowników, którzy mogą odmówić pracy w godzinach nadliczbowych. Kto może nie wyrazić zgody na taką pracę? Odpowiadamy.
Czy pracodawca może powierzyć pracę w innym miejscu niż wskazane w umowie? Miejsce lub miejsca wykonywania pracy są wskazane w umowie o pracę. Czy pracodawca może powierzyć pracownikowi pracę w innej lokalizacji niż ta wskazana w umowie? Odpowiadamy.
Dokumentacja pracownicza a zlikwidowany zakład pracy Dokumenty potwierdzające zatrudnienie i okresy składkowe są bardzo ważne. Nie zawsze jednak o nich pamiętamy lub nawet zdarza nam się je zgubić. Co w sytuacji, gdy zakład pracy, w którym kiedyś pracowaliśmy został zlikwidowany, a my nie mamy świadectwa pracy lub zaświadczenia o okresach odprowadzanych składek. Gdzie szukać pomocy? Odpowiadamy.
