Praca zdalna – co mówią przepisy?
Artykuł zgodny ze stanem prawnym na dzień: 2021-04-09
Minął rok od kiedy ogłoszono w Polsce stan epidemii. W tym czasie praca zdalna stała się już bardzo powszechna. Jednak w polskim Kodeksie pracy jest ona wciąż nieuregulowana. W związku z tym warto przypomnieć, z jakiej podstawy prawnej wynikają prawa i obowiązki pracodawców oraz pracowników pracujących zdalnie.
W polskim Kodeksie pracy funkcjonuje definicja telepracownika, jednak postanowienia ustawy w tym zakresie nie zawsze mają zastosowanie w praktyce, biorąc pod uwagę przedłużający się stan epidemii.
Polecenie pracy zdalnej
Zgodnie z art. 3 ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych pracodawca może polecić pracownikowi pracę zdalną w każdym momencie. Pracownik nie zawsze jednak ma możliwości organizacyjne lub techniczne do wykonywania pracy w domu. Wówczas pracodawca powinien wyposażyć pracownika w odpowiedni sprzęt niezbędny do wykonywania pracy, np. komputer czy telefon. Pracownik również może sam zawnioskować o pracę zdalną. Jednak to pracodawca podejmuje ostateczną decyzję, a pracownik musi podporządkować się decyzji pracodawcy.
Zgodnie z art. 3 ust. 8 ustawy szczególnej pracodawca może w każdym czasie cofnąć polecenie wykonywania pracy zdalnej. Najlepiej jednak poinformować pracownika o takiej możliwości już przy kierowaniu go na pracę zdalną.
Obowiązki pracodawcy
Pracodawca, zlecając części pracownikom pracę zdalną i jednocześnie odmawiając jej innym, powinien kierować się obiektywnymi przesłankami. Jeżeli pracownik uzna, że według niego doszło do dyskryminacji, to może skierować sprawę do rozstrzygnięcia przez sąd. Pracodawca w trakcie postępowania będzie musiał podać jasne powody, jakimi kierował się przy wprowadzeniu pracy zdalnej tylko dla wybranych pracowników.
Nie zostały określone w przepisach dodatkowe przywileje pracowników dotyczące ich wynagrodzenia, m.in. dopłata do zużycia prądu czy opłaty za korzystanie z Internetu. Praca zdalna jest wykonywana na tych samych warunkach o pracę i z tym samym wynagrodzeniem, co praca w siedzibie firmy. Wprowadzenie dodatkowych świadczeń w związku ze zdalnym wykonywaniem pracy nie jest obowiązkiem pracodawcy, a jedynie jego wolą. Takie przywileje powinny wynikać z wewnątrzzakładowych ustaleń. Jeżeli w firmie nie ma układu zbiorowego, regulaminu pracy czy wynagradzania, bo pracodawca nie ma obowiązku ich tworzenia, to kwestie ewentualnych ekwiwalentów, czy dodatków za czas pracy zdalnej przełożony ustala indywidualnie z pracownikiem.
Zaległy urlop wypoczynkowy
Mimo pandemii dalej obowiązuje przepis, że zaległe urlopy wypoczynkowe pracownicy powinni wykorzystać do końca września roku następnego, w którym nabyło się prawo do urlopu. Zatem niewykorzystany urlop wypoczynkowy należny za rok 2020 należy wykorzystać do końca września 2021 roku.
Obecnie obowiązujące przepisy wynikające z wyżej wymienionej ustawy dają pracodawcom możliwość wysyłania na zaległe urlopy pracowników nawet bez ich zgody. Pracodawca uprawniony jest także do pominięcia planów urlopowych ustalonych przez pracowników.
Szczegółowych informacji w tym zakresie udziela Państwowa Inspekcja Pracy.
Katarzyna Sędziak (Zielona Linia 19524, Centrum Informacyjne Służb Zatrudnienia)
Źródło:
Ustawa z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych.
Państwowa Inspekcja pracy www.pip.gov.pl
Uwaga! Wszystkie treści i materiały zamieszczane na portalu zielonalinia.gov.pl,opracowywane przez grupę redakcyjną, mają charakter informacyjny. Redakcja portalu dokłada wszelkich starań, aby informacje w nim zawarte były rzetelne i wiarygodne. Nie stanowią one wiążącej interpretacji przepisów prawnych.
Zobacz podobne artykuły:
Oświadczenie o powierzeniu pracy cudzoziemcowi. Odmowa dokonania wpisu Uzyskanie oświadczenia o powierzeniu pracy cudzoziemcowi wymaga spełnienia określonych warunków. W poniższym artykule przedstawiamy okoliczności, zawarte w ustawie o warunkach dopuszczalności powierzania pracy cudzoziemcom na terytorium RP, które sprawiają, że starosta (za pośrednictwem urzędu pracy) odmawia wpisu oświadczenia do ewidencji.
Powrót na zasiłek w świetle nowych przepisów Zdarza się, że bezrobotny z prawem do zasiłku podejmuje pracę, ale nie trwa ona zbyt długo. Czy w tej sytuacji, podczas ponownej rejestracji urząd pracy sprawdza ponownie prawo do zasiłku? Czy bezrobotny może powrócić na zasiłek, który został mu przyznany wcześniej? Odpowiadamy.
Zmiany w ustalaniu stażu pracy Zgłoszony do Sejmu projekt ustawy o zmianie Kodeksu pracy zakłada rewolucyjne zmiany dla milionów pracowników. Kto na nich skorzysta? Jakie są założenia nowych przepisów? Kiedy reforma wejdzie w życie?
Renta szkoleniowa z ZUS Osoba, która ze względu na niezdolność do pracy w swoim zawodzie zmuszona jest do przekwalifikowania, może starać się o rentę szkoleniową. Świadczenie to przyznawane jest przed Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Aby je otrzymać, trzeba jednak spełniać pewne warunki. Prześledziliśmy je dokładnie.
Okres ważności zezwolenia na pracę i oświadczenia o powierzeniu pracy Zezwolenie na pracę oraz oświadczenie o powierzeniu pracy to dokumenty legalizujące pracę cudzoziemców w Polsce. Na pierwszym z nich można powierzyć pracę wszystkim cudzoziemcom z krajów trzecich. Oświadczenie dotyczy obywateli tylko pięciu państw: Armenii, Białorusi, Gruzji, Mołdawii i Ukrainy. Dokumenty te różnią się też okresem, na który można powierzyć pracę cudzoziemcowi oraz terminem wnioskowania. Jak to wygląda w przypadku zezwolenia na pracę, a jak przy oświadczeniu o powierzeniu pracy? Odpowiadamy.
Indywidualny plan działania (IPD) w świetle nowych przepisów Głównym założeniem rejestracji w urzędzie pracy jest jak najszybszy powrót bezrobotnego na rynek pracy. Czy to przez ponowne zatrudnienie, podjęcie innej pracy zarobkowej, czy otwarcie działalności gospodarczej. Urząd pracy ma środki (formy wsparcia), które mają to ułatwić. Jednak na początek potrzebny jest plan działania, dostosowany do indywidualnych potrzeb rejestrującej się osoby. Jak taki plan (indywidualny plan działania) wygląda w świetle nowych przepisów? Odpowiadamy.
Cudzoziemcy zwolnieni z zezwolenia na pracę na mocy ustawy Co do zasady cudzoziemiec z kraju trzeciego, aby mógł legalnie wykonywać pracę w Polsce powinien mieć legalny tytuł pobytowy (umożliwiający mu pojęcie pracy) oraz zezwolenie na pracę. Są jednak okoliczności, opisane m.in. w ustawie o warunkach dopuszczalności powierzania pracy cudzoziemcom na terytorium RP, które zwalniają cudzoziemca z obowiązku posiadania zezwolenia na pracę. Jakie? Odpowiadamy.
Trzy pokolenia – X, Y i Z. Co je różni i jakie mają podejście do pracy? Współczesny rynek pracy to zestawienie postaw, wartości i oczekiwań, które wynikają z przynależności do różnych pokoleń. Pokolenie X (przedstawiciele roczników 1965–1980), Y – Milenialsi (1981–1996) oraz pokolenie Z – zwane również Gen Z (1997–2012) różnią się nie tylko podejściem do pracy, ale i samym sposobem definiowania kariery zawodowej. Na ich wybory wpływają wydarzenia historyczne, rozwój technologii, zmiany społeczne i kulturowe.
