Praca a prawo do podnoszenia kompetencji
Artykuł zgodny ze stanem prawnym na dzień: 2019-04-05
Rynek pracy nieustannie się zmienia i wymaga od nas ciągłego rozwijania się, kształcenia i podnoszenia swoich kompetencji. Pracodawcy również zauważają, że inwestowanie w rozwój pracownika przynosi korzyści firmie. Jak więc pogodzić pracę z nauką i kto za to zapłaci?
Zgodnie z przepisami prawa pracy pracodawca powinien ułatwić pracownikowi podnoszenie kwalifikacji zawodowych, przez co rozumie się zdobywanie lub uzupełnianie wiedzy i umiejętności z inicjatywy pracodawcy albo za jego zgodą. W myśl przepisów pracownikowi, który zdecyduje się na podnoszenie kwalifikacji, przysługuje urlop szkoleniowy lub zwolnienie z całości lub części dnia pracy na czas niezbędny, by punktualnie przybyć na obowiązkowe zajęcia oraz na czas ich trwania.
Wymiar urlopu szkoleniowego
Wymiar urlopu szkoleniowego uzależniony jest od okoliczności, w związku z którą zostaje on udzielony. Dla pracownika, który przystępuje do egzaminu eksternistycznego, maturalnego lub egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe wymiar urlopu to 6 dni. Na przygotowanie pracy dyplomowej, przygotowanie się i przystąpienie do egzaminu dyplomowego w ostatnim roku studiów pracownikowi przysługuje 21 dni.
Urlopu szkoleniowego udziela się w dni, które dla pracownika są dniami pracy. Kodeks pracy nie określa w sposób jednoznaczny czy urlop szkoleniowy musi być wykorzystany jednorazowo w całości, czy też może on być dzielony na części. W praktyce to strony umowy o tym decydują. Za czas urlopu szkoleniowego pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia.
Dodatkowo pracodawca może przyznać pracownikowi takie świadczenia, jak: opłaty za kształcenie, przejazdy, podręczniki i zakwaterowanie.
Obowiązki pracownika
Pracownik korzystający z pomocy pracodawcy przy podnoszeniu kwalifikacji musi liczyć się z obowiązkami. Po pierwsze musi podpisać umowę, która określa prawa i obowiązki stron: zobowiązanie do zwrotu kosztów poniesionych przez pracodawcę w wysokości proporcjonalnej do okresu zatrudnienia po ukończeniu podnoszenia kwalifikacji zawodowych lub okresu zatrudnienia w czasie ich podnoszenia.
Zwrotu świadczeń może domagać się pracodawca w sytuacji, gdy pracownik bez uzasadnionej przyczyny nie podejmie nauki lub ją przerwie albo rozwiąże umowę za wypowiedzeniem. Pracownik będzie musiał zwrócić poniesione przez pracodawcę koszty w przypadku tzw. zwolnienia dyscyplinarnego.
Pracownik, który zdobywa lub uzupełnia wiedzę oraz umiejętności na innych zasadach, może wystąpić o zwolnienie z całości lub części dnia pracy bez zachowania prawa do wynagrodzenia lub ubiegać się o urlop bezpłatny.
Nie zawsze za podnoszenie kwalifikacji musi płacić pracownik
Oczywistym jest, że w przypadku, gdy pracodawca kieruje podwładnych na szkolenie, to firma ponosi jego koszty. Brak funduszy nie musi oznaczać braku szkoleń. Pracodawcy mogą korzystać z dostępnych form wsparcia. Powiatowe urzędy pracy oferują finansowanie kształcenia pracowników. W ramach KFS pracodawcy mogą otrzymać ponad 13 tysięcy złotych na sfinansowanie szkolenia podwładnego.
Wojewódzkie urzędy pracy w swojej ofercie również posiadają środki na dofinansowanie podnoszenia kompetencji pracowników.
Joanna Kuzub (Zielona Linia 19524, Centrum Informacyjne Służb Zatrudnienia)
Źródło: Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy
Uwaga! Wszystkie treści i materiały zamieszczane na portalu zielonalinia.gov.pl,opracowywane przez grupę redakcyjną, mają charakter informacyjny. Redakcja portalu dokłada wszelkich starań, aby informacje w nim zawarte były rzetelne i wiarygodne. Nie stanowią one wiążącej interpretacji przepisów prawnych.
Zobacz podobne artykuły:

Upał a praca. Co czytamy w przepisach? „Uff - jak gorąco!”. Wysokie temperatury w okresie letnim mogą być bardzo uciążliwe dla pracowników, zwłaszcza tych pracujących na zewnątrz. Dlatego przepisy prawa pracy (BHP) nakładają na pracodawców pewne obowiązki, które mają poprawić komfort pracy w czasie upałów. Jakie? O co powinni zadbać pracodawcy, gdy słupek rtęci przekracza dopuszczalne normy bezpieczeństwa i higieny pracy?

Termin wypłaty wynagrodzenia za pracę – w trakcie zatrudnienia i po zakończonej umowie Wynagrodzenie za pracę (w ramach stosunku pracy) jest świadczeniem podlegającym szczególnej ochronie. Zgodnie z przepisami Kodeksu pracy, pracownik nie może się go zrzec, a pracodawca jest zobowiązany do zatrudnienia za wynagrodzeniem. Kiedy powinna być wypłacana pensja? Co z terminem wypłaty, gdy kończy się umowa? Odpowiadamy.

Brak wynagrodzenia a rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia Czy niewypłacanie pracownikowi wynagrodzenia na czas może być powodem rozwiązania umowy przez pracownika bez wypowiedzenia? Na co zwrócić uwagę i jakie przepisy Kodeksu pracy mają w tym przypadku zastosowanie? Odpowiadamy.

Okres wypowiedzenia. Czy wlicza się do stażu pracy? Czy można go skrócić? Wypowiadając umowę o pracę na czas określony lub nieokreślony należy pamiętać, że po złożeniu wypowiedzenia obowiązuje jeszcze okres wypowiedzenia, który jest uzależniony od okresu zatrudnienia u danego pracodawcy. Czy wlicza się on do stażu pracy? Czy przepisy przewidują możliwość skrócenia okresu wypowiedzenia? Odpowiadamy.

Trzy inne niż wynagrodzenie świadczenia ze stosunku pracy Przepisy prawa pracy (w szczególnych sytuacjach) przyznają pracownikom prawo do innych niż wynagrodzenie świadczeń z tytułu nawiązania stosunku pracy. Mowa tu o odprawie emerytalnej lub rentowej, odprawie pośmiertnej oraz odprawie ekonomicznej z tytułu zwolnienia z przyczyn niedotyczących pracowników. Co warto wiedzieć o tych świadczeniach? Odpowiadamy.

Pracownik na zwolnieniu lekarskim a informowanie pracodawcy Od wielu lat zwolnienia lekarskie wystawiane są elektronicznie i automatycznie trafiają do pracodawcy. Czy w takiej sytuacji pracownik powinien dodatkowo poinformować przełożonego o chorobie i nieobecności w pracy? Odpowiadamy.

Czym jest plan urlopów? Urlop wypoczynkowy jest prawem pracownika, a więc osoby świadczącej pracę na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania oraz spółdzielczej umowy o pracę. Aby czas wolny wszystkich zatrudnionych nadmiernie nie zaburzał funkcjonowania zakładu pracy, potrzebny jest plan. Już pod koniec jednego lub na początku kolejnego roku określa się w nim kto i kiedy skorzysta z przysługującego mu urlopu. Co warto wiedzieć o planie urlopowym?

Uzupełniający urlop macierzyński, czyli uprawnienia pracowników, którzy są rodzicami wcześniaków W Kodeksie pracy pojawił się nowy przepis, który zacznie obowiązywać od 19 marca 2025 r. Dzięki niemu rodzice hospitalizowanych dzieci urodzonych przedwcześnie oraz hospitalizowanych noworodków będą mogli skorzystać z uzupełniającego urlopu macierzyńskiego. W jakim wymiarze? Jakie warunki należy spełnić? Odpowiadamy.