Minimalne wynagrodzenie - Rynek pracy w prawie

Minimalne wynagrodzenie to najniższe z możliwych wynagrodzeń, wypłacane pracownikowi zatrudnionemu w ramach umowy o pracę na pełny etat. Ustalane jest w celu wykluczenia szkodliwej dla pracowników konkurencji pracodawców w obniżaniu kosztów poprzez zaniżanie płac.

Krótka historia

Minimalne wynagrodzenie wprowadzono w 1956 roku, określało minimalny gwarantowany poziom całości lub części wynagrodzenia. W kolejnych latach minimalnego wynagrodzenia używano, a to w celu tworzenia tabel stawek wynagrodzenia, ustalanych jako minimalna stawka wynagrodzenia zasadniczego w najniższej kategorii zaszeregowania oraz poziom zarówno najniższego wynagrodzenia, jak i wysokość najniższej stawki wynagrodzenia zasadniczego w najniższej kategorii zaszeregowania.

Dopiero od 1 września 1990 r. została wprowadzona obowiązująca po dziś dzień zasada ustalania najniższego wynagrodzenia jako kwoty pełnego wynagrodzenia gwarantowanego pracownikom za pełny, miesięczny wymiar czasu pracy, niezależnie od posiadanych przez nich kwalifikacji i zaszeregowań osobistych, a także niezależnie od liczby i rodzaju stosowanych w zakładach pracy składników wynagrodzenia.

Proces określania najniższej krajowej

Ustalenie wysokości minimalnego wynagrodzenia składa się z kilku etapów. Najpierw Rada Ministrów, w terminie do 15 czerwca, zobowiązana jest przedstawić Trójstronnej Komisji m.in. propozycję wysokości wynagrodzenia, informację o wskaźniku cen i wydatkach gospodarstw domowych.

Następnie Komisja, po zapoznaniu się z uzyskanymi informacjami, do 15 lipca każdego roku uzgadnia wysokość minimalnego wynagrodzenia i ogłasza to w Dzienniku Urzędowym Rzeczpospolitej Polskiej „Monitor Polski” w terminie do 15 września. Jeśli Komisja nie jest w stanie uzgodnić wysokości minimalnego wynagrodzenia, zadanie to przechodzi na Radę Ministrów – ustalona kwota nie może jednak być niższa niż podana w propozycji.

Minimalne wynagrodzenie w ostatnich latach jest waloryzowane raz w roku, 1 stycznia. Ustawa przewiduje jednak dwa terminy waloryzacji, jeżeli prognozowany wskaźnik cen na następny rok wynosi co najmniej 105 proc. Drugi termin przypada na 1 lipca.

Wynagrodzenie i jego elementy składowe

Obliczając wysokość wynagrodzenia pracownika, należy uwzględnić przysługujące mu składniki wynagrodzenia i inne świadczenia wynikające ze stosunku pracy, zaliczone do wynagrodzeń osobowych. Ustalając więc ustawowe minimum, można uwzględnić: wynagrodzenie zasadnicze określone w stawce godzinowej lub miesięcznej bądź w formie prowizyjnej, dodatki za staż pracy lub funkcyjne, nagrody i premie, wynagrodzenie za urlop wypoczynkowy, odszkodowania za skrócenie okresu wypowiedzenia, dodatek wyrównawczy wypłacany pracownikom, których wynagrodzenie uległo obniżeniu wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej.

Ustalając wynagrodzenie, nie można doliczyć nagrody jubileuszowej, odprawy pieniężnej przysługującej pracownikowi w związku z przejściem na emeryturę lub rentę z tytułu niezdolności do pracy oraz wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych.

Wynagrodzenie pracownika zatrudnionego w niepełnym, miesięcznym wymiarze czasu pracy ustala się w kwocie proporcjonalnej do liczby godzin pracy, przypadającej do przepracowania w danym miesiącu, biorąc za podstawę wysokość minimalnego wynagrodzenia. 

Joanna Kuzub (Zielona Linia 19524, Centrum Informacyjne Służb Zatrudnienia)

Źródło: Ustawa z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu

http://www.mpips.gov.pl/prawo-pracy/wynagrodzenia/#1.%20Historia%20minimalnego%20wynagrodzenia

http://www.zus.pl/default.asp?p=4&id=3405