Powrót

Wykroczenia przeciwko prawom pracownika

Artykuł zgodny ze stanem prawnym na dzień: 2023-02-08

Przepisy Kodeksu pracy określają prawa i obowiązki pracowników. Przede wszystkim po to, by ich chronić. Ciężkie naruszenie praw pracownika stanowi podstawę do rozwiązania umowy o pracę, a niektóre z wykroczeń przeciwko prawom pracownika mogą być podstawą do nałożenia na pracodawcę kary grzywny.

Naruszenie niektórych z obowiązków pracodawcy względem pracownika może stanowić wykroczenie przeciwko prawom pracownika określone w art. 281 Kodeksu pracy.

 

Katalog wykroczeń przeciwko prawom pracownika

Do wykroczeń przeciwko prawom pracownika zalicza się w szczególności:

  • zawarcie umowy cywilnoprawnej w warunkach, w których zgodnie z art. 22 § 1 kp powinna być zawarta umowa o pracę,
  • niepotwierdzenie na piśmie zawartej z pracownikiem umowy o pracę,
  • wypowiedzenie lub rozwiązanie z pracownikiem stosunku pracy bez wypowiedzenia, naruszające w sposób rażący przepisy prawa pracy,
  • stosowanie wobec pracowników innych kar niż przewidziane w przepisach prawa pracy o odpowiedzialności porządkowej pracowników,
  • naruszanie przepisów o czasie pracy lub przepisów o uprawnieniach pracowników związanych z rodzicielstwem,
  • nieprowadzenie dokumentacji w sprawach związanych ze stosunkiem pracy oraz akt osobowych pracowników,
  • niewypłacanie w ustalonym terminie wynagrodzenia za pracę lub innego świadczenia, przysługującego pracownikowi albo uprawnionemu do tego świadczenia członkowi rodziny pracownika, bezpodstawne obniżanie wysokości tego wynagrodzenia lub świadczenia, albo dokonywanie bezpodstawnych potrąceń,
  • nieudzielanie przysługującego pracownikowi urlopu wypoczynkowego lub bezpodstawne obniżanie wymiaru tego urlopu,
  • niewydanie pracownikowi świadectwa pracy,
  • nieprzestrzeganie przepisów lub zasad bezpieczeństwa i higieny pracy,
  • niezawiadomienie w terminie 30 dni właściwego okręgowego inspektora pracy i właściwego państwowego inspektora sanitarnego o miejscu, rodzaju, zakresie prowadzonej działalności, jak również o zmianie miejsca, rodzaju i zakresu prowadzonej działalności oraz o zmianie technologii, jeżeli zmiana technologii może powodować zwiększenie zagrożenia dla zdrowia pracowników.

 

Kara dla pracodawcy

Orzekanie w sprawach o wykroczenia przeciwko prawom pracownika należy do właściwości sądów rejonowych. Podstawą wszczęcia postępowania jest wniosek o ukaranie. Sporządza go inspektor pracy, który występuje w charakterze oskarżyciela publicznego. Wobec winnego wykroczenia sąd może orzec karę grzywny w wysokości od 1 000 zł do 30 000 zł.

Inspektor pracy może też poprzestać na ukaraniu sprawcy wykroczenia mandatem karnym w wysokości do 2 000 zł. Jeżeli jednak ukarany, co najmniej dwukrotnie za wykroczenie przeciwko prawom pracownika określone w Kkodeksie pracy, popełnia w ciągu dwóch lat od dnia ostatniego ukarania takie wykroczenie, inspektor pracy może w postępowaniu mandatowym nałożyć grzywnę w wysokości do 5  000 zł.

 

Rozwiązanie umowy o pracę

Pracownik może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia, gdy pracodawca dopuścił się ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków wobec pracownika.

Jeśli pracodawca dopuścił się ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków wobec pracownika, wówczas zgodnie z art. 55 § 11 Kodeksu pracy pracownikowi przysługuje odszkodowanie w wysokości wynagrodzenia za okres wypowiedzenia. W przypadku rozwiązania umowy o pracę zawartej na czas określony odszkodowanie przysługuje w wysokości wynagrodzenia za czas, do którego umowa miała trwać, nie więcej jednak niż za okres wypowiedzenia.

 

Szczegółowych informacji w zakresie prawa pracy udziela Państwowa Inspekcja Pracy.

 

Katarzyna Sędziak (Zielona Linia 19524, Centrum Informacyjne Służb Zatrudnienia)

Źródło:

Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy.

www.pip.gov.pl


Uwaga! Wszystkie treści i materiały zamieszczane na portalu www.zielonalinia.gov.pl, opracowywane przez grupę redakcyjną, mają charakter informacyjny. Redakcja portalu dokłada wszelkich starań, aby informacje w nim zawarte były rzetelne i wiarygodne. Nie stanowią one wiążącej interpretacji przepisów prawnych.

Zobacz podobne artykuły:

  • Nowe świadectwo pracy – co powinno zawierać?
    Gdy dochodzi do wygaśnięcia lub rozwiązania umowy o pracę, pracodawca ma obowiązek wydać pracownikowi świadectwo pracy. Co powinien zawierać ten dokument? Na co zwrócić uwagę? Co zmieniło się w przepisach dotyczących świadectwa pracy w 2023 r.?

  • Praca zdalna – przydatne informacje dla pracowników i pracodawców
    Przepisy dotyczące pracy zdalnej, zawarte w Kodeksie pracy, weszły w życie na początku kwietnia 2023 r. Ze względu na ich nowy charakter, wymagają wyjaśnienia. Odpowiadamy na niektóre wątpliwości dotyczące pracy zdalnej. Powinny one zainteresować zarówno pracodawców, jak i pracowników.

  • Czy urlop wypoczynkowy przepada?
    Urlop wypoczynkowy powinien być wykorzystany w roku kalendarzowym, w którym pracownik nabył do niego prawo. Co w przypadku, jeśli pracownik nie wykorzysta należnego mu urlopu? Czy zaległy urlop wypoczynkowy przepada? Sprawdź!

  • Równoważny system czasu pracy - zasady
    System równoważnego czasu pracy jest jedną z elastycznych form normowania czasu pracy. Na czym polega i jakie są jego ograniczenia? Sprawdź!

  • Praca zdalna. Co warto wiedzieć?
    Pod koniec kwietnia 2023 r. weszły w życie znowelizowane przepisy Kodeksu pracy, które umożliwiają świadczenie pracy zdalnej. Gdzie może być wykonywana taka praca? Czy wymiar etatu lub zmiana pracodawcy mają wpływ na limit dni okazjonalnej pracy zdalnej? Czy pracowników zdalnych może obowiązywać kontrola trzeźwości? Odpowiadamy.

  • Elastyczne formy zatrudnienia dla rodziców dzieci do lat 8
    Pracownicy wychowujący dzieci do 8. roku życia mogą korzystać z elastycznej organizacji pracy. Co oznacza to pojęcie oraz kto i kiedy może skorzystać z takich uprawnień? Podpowiadamy.

  • Trzy zmiany w świadectwie pracy
    23 maja 2023 r. w świadectwie pracy wprowadzono trzy ważne zmiany. Co się zmieniło? Sprawdź!

  • Roboty publiczne a limit umów o pracę na czas określony
    Czy umowa o pracę, którą podpisują bezrobotni w ramach robót publicznych wlicza się do limitu 3 umów (33 miesięcy) na czas określony, wymienionych w Kodeksie pracy? Podpowiadamy.

  • Potrzebujesz dostępu do starszych informacji? Skorzystaj z naszego Archiwum wiadomości.

    Pokaż/ukryj panel komentarzy