Rynek pracy a zdrowie psychiczne. Wyzwania i rozwiązania
Artykuł zgodny ze stanem prawnym na dzień: 2024-09-27
Praca jest jedynym z kluczowych elementów życia człowieka, wpływającym na jego poczucie wartości, stabilność finansową oraz relacje społeczne. Jednak gdy warunki pracy są niekorzystne, mogą stać się źródłem poważnych problemów psychicznych. Długotrwały stres, nadmierne obciążenie obowiązkami, brak wsparcia ze strony przełożonych oraz niepewność zatrudnienia, to jedne z czynników, które mogą prowadzić do zaburzeń, takich jak depresja, lęki czy wypalenie zawodowe.
Współczesny rynek pracy stawia przed pracownikami coraz większe wyzwania, które mają znaczący wpływ na ich zdrowie psychiczne. Globalizacja, szybki rozwój technologii, rosnące wymagania pracodawców oraz presja na osiąganie wysokich wyników przyczyniają się do wzrostu poziomu stresu i wypalania zawodowego. W efekcie coraz więcej osób boryka się z problemem natury psychicznej, co nie tylko obniża ich efektywność, ale także wpływa negatywnie na funkcjonowanie całych organizacji.
Problemy pracowników i pracodawców
Według przeprowadzonych badań „Zdrowie psychiczne na polskim rynku pracy. Raport z badania Poradni Zdrowia Psychicznego Harmonia, Lux Med” coraz większa ilość pracowników mierzy się z niepożądanymi skutkami przeciążenia w pracy. Aż 63% ankietowanych ma obniżony nastrój, 65% odczuwa niepokój, 53% mierzy się ze stresem. Może się do tego przyczyniać nadmiar obowiązków, długotrwały stres, słabe wynagrodzenie, niska kultura pracy, nieefektywne zarządzanie zespołem, niemożność sprostania nakładanym wymaganiom i monotonia pracy.
Problemy ze zdrowiem psychicznym pracowników mają dalekosiężne skutki nie tylko dla samych zainteresowanych, ale także dla pracodawców i całej gospodarki. Osoby borykające się z zaburzeniami psychicznymi są mniej efektywne, częściej korzystają ze zwolnień lekarskich. To wszystko przekłada się na obniżenie wydajności pracy i wzrost kosztów związanych z absencją oraz rotacją pracowników.
Dla pracodawców, problemy ze zdrowiem psychicznym pracowników oznaczają również zwiększone ryzyko błędów i wypadków w pracy, opóźnienie terminów w realizacji projektów, co może prowadzić do strat finansowych i reputacji. Ponadto zaniedbywanie tego aspektu może skutkować utratą cennych talentów, które szukają bardziej przyjaznych miejsc pracy i możliwości zachowania „work life balance”.
Wypalenie zawodowe
Wypalenie zawodowe to stan emocjonalnego, fizycznego i mentalnego wyczerpania spowodowany silnym i długotrwałym stresem w miejscu pracy.
W czerwcu 2019 r. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) wpisała wypalenie zawodowe do Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób (ICD-11). Nowa jednostka chorobowa stała się oficjalnie obowiązującą od 1 stycznia 2022 roku.
Pierwsze oznaki wypalenia zawodowego to:
- ciągłe zmęczenie,
- brak motywacji,
- obniżona wydajność,
- rosnąca frustracja, cynizm,
- problemy zdrowotne,
- izolacja społeczna,
- brak satysfakcji z pracy,
- problemy emocjonalne.
W celu profilaktyki należy zadbać o równowagę pomiędzy pracą a życiem prywatnym („work life balance”). Ważne jest, aby zapewnić czas na regenerację organizmu, aktywność fizyczną oraz zwrócić uwagę na odpowiednią dietę. Istotne w tym przypadku mogą okazać się również techniki radzenia sobie ze stresem oraz ocena swoich zasobów w kontekście wykonywanej pracy.
Rola pracodawcy w promowaniu zdrowia psychicznego
W obliczu tych wyzwań coraz więcej firm dostrzega konieczność inwestowania w zdrowie psychiczne pracowników. Pracodawcy, którzy dbają o dobre samopoczucie zatrudnionych osób, mogą liczyć na ich większe zaangażowanie, lojalność oraz wyższą produktywność. Dlatego wprowadzenie programów wsparcia psychologicznego, elastycznych form pracy czy szkoleń z zakresu zarządzania stresem staje się coraz bardziej powszechne.
Jednym z kluczowych elementów takiej strategii jest budowanie otwartej kultury organizacyjnej, w której pracownicy nie boją się mówić o swoich problemach i mogą liczyć na wsparcie ze strony przełożonych. Ważne jest również, aby kadra zarządzająca była odpowiednio przeszkolona w zakresie rozpoznawania sygnałów świadczących o problemach związanych ze zdrowiem psychicznym i wiedziała jak odpowiednio reagować.
Podsumowując. Zdrowie psychiczne na rynku pracy odgrywa coraz większą i ważniejszą rolę. Dbanie o nie wpływa pozytywnie nie tylko na samych pracowników, ale również przynosi korzyści dla pracodawców. Firmy, które inwestują w dobre samopoczucie swoich zespołów, zyskują na wydajności, obniżają koszty związane z absencją i rotacją kadry, a także budują swoją reputację na rynku pracy jako odpowiedzialny pracodawca. W obliczu rosnących wyzwań, jakie niesie za sobą nowoczesny rynek pracy, troska o zdrowie psychiczne zatrudnionych osób staje się nie tylko koniecznością, ale i przewagą konkurencyjną.
Publikacje, które rozwijają aspekt świadomego zarządzania oraz zdrowia psychicznego:
- https://38pr.prowly.com/239849-niepokoj-i-stres-zdrowie-psychiczne-na-rynku-pracy
- https://www.pip.gov.pl/nasza-oferta/dla-pracodawcow/przeciwdzialanie-negatywnym-skutkom-stresu-w-miejscu-pracy
- https://www.ciop.pl/CIOPPortalWAR/appmanager/ciop/pl?_nfpb=true&_pageLabel=P30001831335539182278&html_tresc_root_id=16117&html_tresc_id=19798&html_klucz=19558&html_klucz_spis=
- https://ruj.uj.edu.pl/entities/publication/87038166-ac84-44f7-be5d-162e2b80a0e8
Katarzyna Tymińska (Zielona Linia 19524, Centrum Informacyjne Służb Zatrudnienia)
Zobacz podobne artykuły:
Rynek pracy – perspektywy na 2025 r. Jak w najbliższych miesiącach będzie wyglądał polski rynek pracy pod względem rekrutacji? Na to pytanie starają się odpowiedzieć twórcy raportu „Barometr ManpowerGroup Perspektyw Zatrudnienia”. Przedstawiamy wybrane dane z tej publikacji, które ilustrują nastroje polskich pracodawców.
Pozytywna i stabilna sytuacja na polskim rynku pracy Sytuacja na polskim rynku pracy wydaje się być stabilna i daje powody do optymizmu. Na co powinni zwracać uwagę pracodawcy, by było lepiej i poziom satysfakcji pracowników się zwiększał? Poniżej kilka sugestii.
Najlepsze Miejsca Pracy w 2024 r. 91% pracowników 25 Najlepszych Miejsc Pracy na świecie potwierdza, że kierownictwo ich firm przestrzega zasad etyki i uczciwości, 90% jest dumnych z tego, co robi i nie mniej, bo 91%, ma powody do dumy z miejsca, w którym pracuje. Te dane pokazują, jak pozytywne i silne mogą być relacje w dobrze funkcjonującej, stabilnej firmie. Great Place To Work promuje organizacje, które są w tych staraniach konsekwentne. W efekcie najlepsi, aby zachować miejsce na liście, muszą starać się być… jeszcze lepsi. Przedstawiamy wyniki konkursu Great Place To Work 2024.
Pokolenie Z a rynek pracy Pokolenie Z (zet) to pokolenie urodzonych po 1995 roku. Są to pierwsi ludzie dorastający w scyfryzowanym społeczeństwie. Osoby z pokolenia Z od kilku lat wkraczają na rynek pracy. Na ich temat krąży wiele negatywnych opinii. Na szczęście są to najczęściej łatki i mity, które mają niewiele wspólnego z rzeczywistością. Jakimi pracownikami są osoby z pokolenia Z? Jakie wartości wnoszą na rynek pracy? Zapraszamy do lektury.
Jak zapobiegać wypaleniu zawodowemu? [RAPORT] „W przeciwieństwie do zwykłego zmęczenia, w którym wypoczynek przynosi ulgę, wypalenie zawodowe to stan chroniczny – bez względu na to, czy jesteśmy po weekendzie, czy po długim urlopie, wracamy do pracy i dopada nas zespół trzech objawów – wyczerpanie psychoruchowe, negatywne ocenianie swoich kompetencji i przyszłości oraz depersonalizacja innych, czyli postrzeganie ich jako szarej, irytującej masy, wobec której brak nam już empatii i cierpliwości” – mówi dr Beata Rajba, psycholog z WSKZ. Manpower zapytał pracowników, w jaki sposób pracodawcy mogliby zapobiegać zjawisku wypalenia zawodowego. Oto, co odpowiedzieli.
Praca a zdrowie psychiczne Zgodnie z definicją Światowej Organizacji Zdrowia, zdrowie psychiczne to „dobrostan, w którym jednostka uświadamia sobie własne możliwości, potrafi radzić sobie z normalnymi stresami życiowymi, może produktywnie pracować i jest w stanie wnieść wkład do swojej społeczności”. Na zdrowie psychiczne wpływa wszystko to, co wywołuje w nas emocje – życie prywatne, relacje z ludźmi, sytuacja ekonomiczna na świecie i wiele więcej. Wśród tych elementów, szczególnie ważna jest praca.
Usługi i instrumenty rynku pracy [INFOGRAFIKA] Zadaniem urzędów pracy jest wspieranie osób bezrobotnych w powrocie na rynek pracy. Służą temu usługi rynku pracy i instrumenty rynku pracy. Co się kryje pod tymi pojęciami? Odpowiedź znajduje się w poniższej infografice.
Zaangażowanie pracowników. Jak oceniają je Polacy? Zaangażowanie pracowników jest jednym z kluczowych elementów wpływających na kondycję firmy. Z badania Enpulse i Nais wynika, że większość z nas jest zaangażowana w wykonywanie swoich obowiązków służbowych. Jak pod tym względem wypadają Polacy na tle innych krajów Europy? Jakie inne wnioski wynikają z badania „Zaangażowanie i benefity 2024”? Odpowiedź poniżej.
