Nocna zmiana? Sprawdź, jakie masz prawa
Artykuł zgodny ze stanem prawnym na dzień: 2021-03-26
Zgodnie z Kodeksem pracy godziny nocne obejmują 8 godzin pracy między 21:00 a 7:00. Każdemu pracownikowi za pracę w nocy przysługuje dodatkowe wynagrodzenie. Nie każdy jednak może taką pracę wykonywać. Podpowiadamy, jaki dodatek do wynagrodzenia przysługuje pracownikom pracującym w porze nocnej.
Pracownik, którego rozkład czasu pracy obejmuje w każdej dobie co najmniej 3 godziny pracy w porze nocnej lub którego co najmniej 1/4 czasu pracy w okresie rozliczeniowym przypada na porę nocną, jest z definicji pracownikiem pracującym w nocy. Czas pracy pracującego w nocy nie może przekraczać 8 godzin na dobę, jeżeli wykonuje prace szczególnie niebezpieczne albo związane z dużym wysiłkiem fizycznym lub umysłowym. Zasady tej nie stosuje się w odniesieniu do pracowników zarządzających w imieniu pracodawcy zakładem pracy oraz w przypadku konieczności prowadzenia akcji ratunkowej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii.
Dodatek za pracę w nocy
Pracownikowi wykonującemu pracę w porze nocnej przysługuje dodatek do wynagrodzenia za każdą godzinę pracy w porze nocnej w wysokości 20% stawki godzinowej wynikającej z minimalnego wynagrodzenia za pracę, ustalanego na podstawie odrębnych przepisów na dany rok kalendarzowy. Wysokość dodatku jest zmienna dla każdego miesiąca, ponieważ zależy od dni roboczych przypadających w danym okresie.
Dodatek za pracę w nocy oblicza się następująco: 2800 zł brutto : ilość godzin w miesiącu x 20%, np.:
- Styczeń 2021= 2800 zł : 152h x 20%= 3,68 zł brutto/godzinę,
- Luty 2021= 2800 zł : 160h x 20%= 3,50 zł brutto/godzinę,
- Marzec 2021= 2800 zł : 184h x 20%= 3,04 zł brutto/godzinę.
Powyższe stawki to minimalne wartości dodatku za pracę w porze nocnej. Pracodawca może ustalić wysokość dodatku na wyższym poziomie.
W przypadku pracowników, którzy stale wykonują pracę w porze nocnej poza zakładem pracy, dodatek za godzinę pracy w nocy może zostać zastąpiony ryczałtem. Jego wysokość powinna odpowiadać przewidywanemu wymiarowi pracy w porze nocnej.
Kto nie może pracować w nocy?
Istnieje wiele zawodów, których wykonywanie wiąże się z pracą w godzinach nocnych. Jednak w odniesieniu do niektórych grup pracowników zabronione jest bezwzględnie świadczenie przez nich pracy w nocy. Niekiedy pracodawca może skierować pracownika do pracy w porze nocnej tylko za zgodą pracownika lub po wyrażeniu zgody przez lekarza. W godzinach nocnych nie mogą pracować:
- kobiety w ciąży,
- pracownicy opiekujący się dzieckiem do 4 lat bez ich zgody,
- pracownicy młodociani,
- pracownicy niepełnosprawni bez ich zgody i pozytywnej opinii lekarza medycyny pracy.
Szczegółowych informacji z zakresu prawa pracy udziela Państwowa Inspekcja Pracy.
Katarzyna Sędziak (Zielona Linia 19524, Centrum Informacyjne Służb Zatrudnienia)
Źródło:
Kodeks pracy, rozdział VI – praca w porze nocnej.
Uwaga! Wszystkie treści i materiały zamieszczane na portalu zielonalinia.gov.pl,opracowywane przez grupę redakcyjną, mają charakter informacyjny. Redakcja portalu dokłada wszelkich starań, aby informacje w nim zawarte były rzetelne i wiarygodne. Nie stanowią one wiążącej interpretacji przepisów prawnych.
Zobacz podobne artykuły:
Upał a praca. Co czytamy w przepisach? „Uff - jak gorąco!”. Wysokie temperatury w okresie letnim mogą być bardzo uciążliwe dla pracowników, zwłaszcza tych pracujących na zewnątrz. Dlatego przepisy prawa pracy (BHP) nakładają na pracodawców pewne obowiązki, które mają poprawić komfort pracy w czasie upałów. Jakie? O co powinni zadbać pracodawcy, gdy słupek rtęci przekracza dopuszczalne normy bezpieczeństwa i higieny pracy?
Termin wypłaty wynagrodzenia za pracę – w trakcie zatrudnienia i po zakończonej umowie Wynagrodzenie za pracę (w ramach stosunku pracy) jest świadczeniem podlegającym szczególnej ochronie. Zgodnie z przepisami Kodeksu pracy, pracownik nie może się go zrzec, a pracodawca jest zobowiązany do zatrudnienia za wynagrodzeniem. Kiedy powinna być wypłacana pensja? Co z terminem wypłaty, gdy kończy się umowa? Odpowiadamy.
Brak wynagrodzenia a rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia Czy niewypłacanie pracownikowi wynagrodzenia na czas może być powodem rozwiązania umowy przez pracownika bez wypowiedzenia? Na co zwrócić uwagę i jakie przepisy Kodeksu pracy mają w tym przypadku zastosowanie? Odpowiadamy.
Okres wypowiedzenia. Czy wlicza się do stażu pracy? Czy można go skrócić? Wypowiadając umowę o pracę na czas określony lub nieokreślony należy pamiętać, że po złożeniu wypowiedzenia obowiązuje jeszcze okres wypowiedzenia, który jest uzależniony od okresu zatrudnienia u danego pracodawcy. Czy wlicza się on do stażu pracy? Czy przepisy przewidują możliwość skrócenia okresu wypowiedzenia? Odpowiadamy.
Trzy inne niż wynagrodzenie świadczenia ze stosunku pracy Przepisy prawa pracy (w szczególnych sytuacjach) przyznają pracownikom prawo do innych niż wynagrodzenie świadczeń z tytułu nawiązania stosunku pracy. Mowa tu o odprawie emerytalnej lub rentowej, odprawie pośmiertnej oraz odprawie ekonomicznej z tytułu zwolnienia z przyczyn niedotyczących pracowników. Co warto wiedzieć o tych świadczeniach? Odpowiadamy.
Pracownik na zwolnieniu lekarskim a informowanie pracodawcy Od wielu lat zwolnienia lekarskie wystawiane są elektronicznie i automatycznie trafiają do pracodawcy. Czy w takiej sytuacji pracownik powinien dodatkowo poinformować przełożonego o chorobie i nieobecności w pracy? Odpowiadamy.
Czym jest plan urlopów? Urlop wypoczynkowy jest prawem pracownika, a więc osoby świadczącej pracę na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania oraz spółdzielczej umowy o pracę. Aby czas wolny wszystkich zatrudnionych nadmiernie nie zaburzał funkcjonowania zakładu pracy, potrzebny jest plan. Już pod koniec jednego lub na początku kolejnego roku określa się w nim kto i kiedy skorzysta z przysługującego mu urlopu. Co warto wiedzieć o planie urlopowym?
Uzupełniający urlop macierzyński, czyli uprawnienia pracowników, którzy są rodzicami wcześniaków W Kodeksie pracy pojawił się nowy przepis, który zacznie obowiązywać od 19 marca 2025 r. Dzięki niemu rodzice hospitalizowanych dzieci urodzonych przedwcześnie oraz hospitalizowanych noworodków będą mogli skorzystać z uzupełniającego urlopu macierzyńskiego. W jakim wymiarze? Jakie warunki należy spełnić? Odpowiadamy.
