Zaległy urlop wypoczynkowy - Rynek pracy w prawie

Zgodnie z art. 161 Kodeksu pracy pracodawca jest zobowiązany udzielić pracownikowi urlopu wypoczynkowego w tym roku kalendarzowym, w którym dany pracownik nabył do niego prawo. Urlopy powinny być udzielane zgodnie z planem urlopów ustalonym przez pracodawcę, biorąc pod uwagę wnioski pracowników i konieczność zapewnienia normalnego toku pracy.

Komu przysługuje urlop wypoczynkowy

Pełnopłatny urlop wypoczynkowy przysługuje pracownikowi zatrudnionemu na podstawie umowy o pracę w wymiarze odpowiadającym jego stażowi pracy:

• 20 dni - jeżeli staż pracy wynosi mniej niż 10 lat,
• 26 dni – w przypadku stażu pracy powyżej 10 lat.

W przypadku osób zatrudnionych na podstawie umowy zlecenie lub umowy o dzieło stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego, który nie przewiduje urlopu wypoczynkowego. W tym przypadku dni wolne ustalane są na mocy porozumienia pracodawcy i zleceniodawcy. Urlopy pracowników zatrudnionych w niepełnym wymiarze czasu pracy oblicza się proporcjonalnie do wymiaru ich etatu.

Zasady udzielania urlopu wypoczynkowego

Na wniosek pracownika urlop może być podzielony na części. W takim jednak przypadku co najmniej jedna część wypoczynku powinna trwać nie mniej niż 14 kolejnych dni kalendarzowych. Urlop zostaje udzielony pracownikowi na jego wniosek, po wyrażeniu zgody przez pracodawcę. Pracodawca może odwołać pracownika z urlopu tylko wówczas, gdy jego obecności w zakładzie wymagają okoliczności nieprzewidziane w chwili rozpoczynania urlopu. W takiej sytuacji pracodawca będzie obowiązany do pokrycia kosztów poniesione przez pracownika w bezpośrednim związku z odwołaniem go z urlopu.

Niewykorzystany urlop wypoczynkowy

W myśl art. 168 Kodeksu pracy urlopu niewykorzystanego w terminie ustalonym zgodnie z planem urlopów, należy pracownikowi udzielić najpóźniej do dnia 30 września następnego roku kalendarzowego. W tym przypadku pracodawca nie ma obowiązku uzgadniania z pracownikiem terminu wykorzystania urlopu, lecz musi mu udzielić urlopu do końca września następnego roku, w którym pracownik nabył prawo do urlopu.

Warto podkreślić, że nieudzielenie pracownikowi urlopu wypoczynkowego może stanowić wykroczenie przeciwko prawom pracownika, podlegające karze grzywny. W kwestiach spornych dotyczących zaległego urlopu wypoczynkowego jednoznaczne rozstrzygnięcie może wydać Sąd Pracy.

Ekwiwalent pieniężny za niewykorzystany urlop

Nie w każdym przypadku pracownik może otrzymać dodatkowe wynagrodzenie za niewykorzystany urlop wypoczynkowy. Nie ma bowiem możliwości zrezygnowania z przysługującego urlopu na rzecz ekwiwalentu pieniężnego. Pracownik może otrzymać ekwiwalent pieniężny za niewykorzystany urlop w dniu wygaśnięcia lub rozwiązania z nim umowy o pracę. Tak więc, gdy pracownik odchodzi z firmy i nie wykorzystał przysługującego mu urlopu wypoczynkowego, to pracodawca ma obowiązek wypłacenia mu ekwiwalentu za te dni.

Art. 171 Kodeksu pracy mówi, że „Pracodawca nie ma obowiązku wypłacenia ekwiwalentu pieniężnego w przypadku, gdy strony postanowią o wykorzystaniu urlopu w czasie pozostawania pracownika w stosunku pracy na podstawie kolejnej umowy o pracę zawartej z tym samym pracodawcą bezpośrednio po rozwiązaniu lub wygaśnięciu poprzedniej umowy o pracę z tym pracodawcą”.

Informacji w zakresie przepisów kodeksu pracy udziela Państwowa Inspekcja Pracy.

Katarzyna Sędziak (Zielona Linia 19524, Centrum Informacyjne Służb Zatrudnienia)

Źródło:

Kodeks pracy: DZIAŁ SIÓDMY. URLOPY PRACOWNICZE, rozdział I. Urlopy wypoczynkowe
https://www.pip.gov.pl/pl/porady-prawne/urlopy/16059,jakie-sa-zasady-wykorzystywania-przez-pracownikow-zaleglego-urlopu-wypoczynkowego-.html