Urlop wypoczynkowy - wymiar urlopu
Artykuł zgodny ze stanem prawnym na dzień: 2021-11-22
Wymiar urlopu wypoczynkowego zależy od stażu pracy, do którego wliczają się także inne okresy. Jak zmienia się ilość dni wolnych przysługujących pracownikowi w zależności od przepracowanych lat i ukończonej szkoły? Jak policzyć wymiar urlopu wypoczynkowego? Odpowiadamy.
W art. 152. § 1 Kodeksu pracy czytamy, że wymiar urlopu wypoczynkowego wynosi:
- 20 dni – jeżeli pracownik jest zatrudniony krócej niż 10 lat,
- 26 dni – jeżeli pracownik jest zatrudniony co najmniej 10 lat.
Kodeks pracy reguluje także kwestię wymiaru urlopu pracownika zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy. W ustawie czytamy, że dla takiego pracownika wymiar urlopu ustala się proporcjonalnie do jego wymiaru czasu pracy, biorąc za podstawę 20 lub 26 dni; niepełny dzień urlopu zaokrągla się w górę do pełnego dnia.
Jeżeli np. pracownik jest zatrudniony na pół etatu, a jego staż pracy wynosi 8 lat, przysługuje mu urlop w wymiarze 10 dni (połowy z 20 dni przysługujących osobom zatrudnionym krócej niż 10 lat).
W przypadku pracownika zatrudnionego na 3/4 etatu, którego staż pracy wynosi 15 lat, przysługujący mu urlop to 20 dni (3/4 z 26 dni to 19,5 dnia, po zaokrągleniu 20 dni).
Zatrudnienie a wymiar urlopu
Kodeks pracy stanowi, że do okresu zatrudnienia, od którego zależy wymiar urlopu, wlicza się okresy poprzedniego zatrudnienia, bez względu na przerwy w zatrudnieniu oraz sposób ustania stosunku pracy, okresy nauki oraz inne okresy, które na mocy przepisów szczególnych podlegają wliczeniu do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze (takim okresem jest np. okres pobierania zasiłku lub stypendium, przysługującego osobom bezrobotnym).
W art. 155. § 1 Kodeksu pracy czytamy: do okresu pracy, od którego zależy wymiar urlopu, wlicza się z tytułu ukończenia:
- zasadniczej lub innej równorzędnej szkoły zawodowej – przewidziany programem nauczania czas trwania nauki, nie więcej jednak niż 3 lata,
- średniej szkoły zawodowej – przewidziany programem nauczania czas trwania nauki, nie więcej jednak niż 5 lat,
- średniej szkoły zawodowej dla absolwentów zasadniczych (równorzędnych) szkół zawodowych – 5 lat,
- średniej szkoły ogólnokształcącej – 4 lata,
- szkoły policealnej – 6 lat,
- szkoły wyższej – 8 lat.
Kodeks pracy precyzuje także, że okresy nauki się nie sumują. W stażu urlopowym uwzględnia się więc tylko jeden okres, najkorzystniejszy dla pracownika. Fakt ukończenia szkoły policealnej i później studiów nie sprawi, że pracownik będzie miał policzone 14 lat. Do stażu urlopowego wliczy mu się 8 lat ze względu na ukończenie studiów, które jest korzystniejsze niż 6 lat ze względu na ukończenie szkoły policealnej.
Warto dodać, że ukończenie szkoły powinno potwierdzać świadectwo lub dyplom. Jeżeli pracownik uzyskał na studiach tylko absolutorium, ale nie obronił pracy dyplomowej nie może mieć wliczonych do stażu urlopowego ośmiu lat.
W Kodeksie pracy w art. 155. § 2 czytamy, że jeżeli pracownik pobierał naukę w czasie zatrudnienia, do okresu pracy, od którego zależy wymiar urlopu, wlicza się bądź okres zatrudnienia, w którym była pobierana nauka, bądź okres nauki, zależnie od tego, co jest korzystniejsze dla pracownika.
Jeżeli np. pracownik ukończył liceum ogólnokształcące w 2000 r. i w tym samym roku rozpoczął pierwszą pracę, w której był zatrudniony przez 4 lata. Po pierwszym roku pracy rozpoczął 3-letnie studia zaoczne, które ukończył w 2004 roku uzyskując tytuł licencjata. W tym samym czasie – po ukończeniu studiów – zmienił pracodawcę. Na dzień podjęcia pracy u nowego pracodawcy do stażu urlopowego pracownika będzie wliczać się 8 lat z tytułu ukończenia szkoły wyższej oraz rok pracy, przypadający przed podjęciem studiów. Do tego okresu nie wlicza się czas pracy, który pokrywał się z okresem studiów. Tak więc pracownikowi u nowego pracodawcy będzie przysługiwał urlop w wymiarze 20 dni.
Informacji w zakresie urlopu wypoczynkowego oraz jego wymiaru udziela Państwowa Inspekcja Pracy.
Wojciech Napora (Zielona Linia 19524, Centrum Informacyjne Służb Zatrudnienia)
Źródło:
Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy.
Państwowa Inspekcja Pracy „Prawo pracy”.
Zobacz podobne artykuły:
Dni wolne od pracy i niedziele handlowe w 2025 r. Pracownicy mają prawo do urlopu w wymiarze 20 lub 26 dni. Aby dobrze i efektywnie zaplanować odpoczynek, warto skorzystać z kalendarza dni wolnych od pracy na 2025 r. Dzięki niemu można tak rozdysponować urlop, by częściej, niż tylko raz w roku, cieszyć się dłuższym wypoczynkiem. Warto też wiedzieć, w które niedziele 2025 r. będzie możliwość zrobienia zakupów. Przedstawiamy przydatne informacje i daty.
Urlop na żądanie – wątpliwości Urlop na żądanie od samego początku sprawiał problemy z interpretacją przepisów zarówno pracownikom, jak i pracodawcom. Najczęściej kłopoty dotyczą rozumienia wymiaru urlopu na żądanie. Niektórzy myślą, że to dodatkowe dni wolne, liczone poza limitem 20 lub 26 dni urlopu wypoczynkowego. Inne nieporozumienie dotyczy sposobu udzielania urlopu na żądanie. Istnieje przekonanie, że wystarczy samo zgłoszenie chęci wzięcia takiego dnia wolnego do pracodawcy. Postaramy się rozwiać te wątpliwości.
Urlop wypoczynkowy a przedawnienie Zarówno pracownicy, jak i pracodawcy mają wiele wątpliwości dotyczących przepisów o urlopie wypoczynkowym, zawartych w Kodeksie pracy. Kilka z nich, dotyczących przedawnienia urlopu rozwiewa Marta Piernikowska, specjalista z Okręgowego Inspektoratu Pracy w Bydgoszczy. Zachęcamy do lektury części artykułu ekspertki.
Wypowiedzenie umowy pracownicy w ciąży Czy pracodawca może wypowiedzieć umowę o pracę pracownicy w ciąży? Zgodnie z przepisami, nie. Pracownica taka jest chroniona od pierwszego dnia ciąży. Są jednak sytuacje, w których może dojść do zakończenia pracy takiej pracownicy. Jakie to przypadki? Odpowiadamy.
Praca w godzinach nadliczbowych. Kto nie może jej wykonywać, a kto może jej odmówić? Praca w godzinach nadliczbowych jest możliwa w określonych przypadkach. Są jednak grupy pracowników, którym nie można jej powierzyć w ogóle. Kto się do nich zalicza? Są też grupy pracowników, którzy mogą odmówić pracy w godzinach nadliczbowych. Kto może nie wyrazić zgody na taką pracę? Odpowiadamy.
Czy pracodawca może powierzyć pracę w innym miejscu niż wskazane w umowie? Miejsce lub miejsca wykonywania pracy są wskazane w umowie o pracę. Czy pracodawca może powierzyć pracownikowi pracę w innej lokalizacji niż ta wskazana w umowie? Odpowiadamy.
Dokumentacja pracownicza a zlikwidowany zakład pracy Dokumenty potwierdzające zatrudnienie i okresy składkowe są bardzo ważne. Nie zawsze jednak o nich pamiętamy lub nawet zdarza nam się je zgubić. Co w sytuacji, gdy zakład pracy, w którym kiedyś pracowaliśmy został zlikwidowany, a my nie mamy świadectwa pracy lub zaświadczenia o okresach odprowadzanych składek. Gdzie szukać pomocy? Odpowiadamy.
Czy można podpisać umowę o pracę w trakcie zwolnienia lekarskiego? Zwolnienie lekarskie pracownika to szczególny czas, w którym np. pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę. Stanowi o tym art. 41 Kodeksu pracy. Co w sytuacji, gdy pracownik chce podpisać umowę o pracę w trakcie choroby? Czy ma do tego prawo? Odpowiadamy.
