Urlop bezpłatny – czy pracodawca może go odmówić?
Artykuł zgodny ze stanem prawnym na dzień: 2023-10-04
Urlop wypoczynkowy jest jednym z przywilejów pracowniczych. Co w przypadku wykorzystania przez pracownika całej puli przysługującego mu urlopu wypoczynkowego – 20 lub 26 dni? Ratunkiem może okazać się urlop bezpłatny, ale czy pracodawca musi wyrazić na niego zgodę? Podpowiadamy.
Urlop bezpłatny to czasowe zawieszenie współpracy między pracownikiem a pracodawcą. Co istotne, urlop bezpłatny udzielany jest wyłącznie na wniosek pracownika za zgodą pracodawcy.
Odmowa urlopu bezpłatnego
Zgodnie z art. 174 § 1 Kodeksu pracy pracodawca na pisemny wniosek pracownika może mu udzielić bezpłatnego urlopu, ale również ma prawo odmówić jego udzielenia. Jest to indywidualna decyzja pracodawcy, której nie ma obowiązku uzasadniać. Z drugiej strony, pracodawca nie może wysłać pracownika na urlop bezpłatny bez wniosku pracownika ani wymagać złożenia takiego wniosku – jest to działanie niezgodne z prawem. Niedopuszczalne jest również, aby pracodawca wymagał od pracownika wykorzystania w pierwszej kolejności urlopu wypoczynkowego. Pracownik sam decyduje o jaki rodzaj urlopu wnioskuje i w jakiej kolejności.
Czytaj także: Różnice między urlopem opiekuńczym a urlopem bezpłatnym [INFOGRAFIKA]
Limit urlopu bezpłatnego
Przepisy prawa pracy nie regulują limitu urlopu bezpłatnego, jakiego można udzielić pracownikowi. W praktyce oznacza to, że urlop taki może trwać kilka dni, tygodni lub nawet miesięcy. Udzielenie urlopu bezpłatnego jest niezależne od posiadanego wymiaru urlopu wypoczynkowego.
Art. 174 § 3 Kodeksu pracy wskazuje na możliwość ustalenia dopuszczalności odwołania pracownika z urlopu bezpłatnego trwającego dłużej niż 3 miesiące. Z tego przepisu wynika, że urlop ten może trwać dłużej niż 3 miesiące. Natomiast przy urlopie do 3 miesięcy pracodawca nie może odwołać pracownika z urlopu, czyli żądać jego powrotu do pracy, nawet z ważnych przyczyn.
Urlop bezpłatny a uprawnienia pracownicze
Urlop bezpłatny to przerwa w wykonywaniu pracy, podczas której ulegają zawieszeniu obowiązki pracownika i pracodawcy. Urlop bezpłatny nie jest wliczany do stażu pracy.
Od tej zasady jest jednak pewien wyjątek określony w art. 174(1) § 1 Kodeksu pracy. Jeśli pracodawca udziela pracownikowi urlopu bezpłatnego w celu wykonywania pracy u innego pracodawcy na podstawie porozumienia między pracodawcami, okres urlopu bezpłatnego wlicza się do czasu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze u dotychczasowego pracodawcy.
Czytaj także: Wykroczenia przeciwko prawom pracownika
Szczegółowych informacji w zakresie prawa pracy udziela Państwowa Inspekcja Pracy.
Katarzyna Sędziak (Zielona Linia 19524, Centrum Informacyjne Służb Zatrudnienia)
Źródło:
Ustawa z dnia z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy.
Zobacz podobne artykuły:
Czym jest plan urlopów? Urlop wypoczynkowy jest prawem pracownika, a więc osoby świadczącej pracę na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania oraz spółdzielczej umowy o pracę. Aby czas wolny wszystkich zatrudnionych nadmiernie nie zaburzał funkcjonowania zakładu pracy, potrzebny jest plan. Już pod koniec jednego lub na początku kolejnego roku określa się w nim kto i kiedy skorzysta z przysługującego mu urlopu. Co warto wiedzieć o planie urlopowym?
Uzupełniający urlop macierzyński, czyli uprawnienia pracowników, którzy są rodzicami wcześniaków W Kodeksie pracy pojawił się nowy przepis, który zacznie obowiązywać od 19 marca 2025 r. Dzięki niemu rodzice hospitalizowanych dzieci urodzonych przedwcześnie oraz hospitalizowanych noworodków będą mogli skorzystać z uzupełniającego urlopu macierzyńskiego. W jakim wymiarze? Jakie warunki należy spełnić? Odpowiadamy.
Okresy wpływające na wymiar urlopu Urlop wypoczynkowy jest jednym z uprawnień pracownika, czyli osoby zatrudnionej na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania lub spółdzielczej umowy o pracę. Wymiar urlopu zależy od stażu pracy i wykształcenia pracownika. Jakie okresy wpływają na ilość (20 czy 26) wolnych dni? Odpowiadamy.
Rozwiązanie umowy za porozumieniem stron. Czy można cofnąć zgodę? Porozumienie stron jest jedną z form rozwiązania umowy o pracę. Jak wskazuje nazwa, to najmniej konfliktowy sposób zakończenia stosunku pracy. Wymaga jednak aprobaty obu stron umowy, a więc pracodawcy i pracownika. Czy wyrażoną zgodę na rozwiązanie umowy za porozumieniem stron można cofnąć? Odpowiadamy.
Urlop szkoleniowy, czyli sposób na pogodzenie pracy z nauką Raz uzyskane kwalifikacje zawodowe oraz zdobyte dzięki nim zatrudnienie nie zapewnią nam pracy do emerytury. W obecnych czasach musimy na bieżąco poszerzać swój zakres wiedzy, aby nie wypaść z rynku. Tylko jak pogodzić pracę z nauką? Rozwiązanie wskazuje Kodeks pracy.
Jaki wpływ mają nowoczesne technologie na zatrudnianie młodych? „Dostosowanie współczesnego środowiska pracy do oczekiwań przedstawicieli różnych pokoleń jest wręcz kluczowe dla funkcjonowania firm. Aktualnie na rynku mamy przedstawicieli kilku grup pokoleniowych mających różne oczekiwania i czasami zupełnie odmienne podejście do życia czy pracy” – mówi Justyna Mazur, ekspertka rynku pracy IT, liderka w Experis. Jakie wyzwania stoją przed pracodawcami zatrudniającymi pracowników w różnym wieku? Jaką rolę odgrywa w tym nowoczesna technologia?
Rodzice w pracy - wyzwania dla pracodawcy Rodzice stanowią liczną grupę pracowników w Polsce. Szacuje się, że w przedziale wiekowym między 24. a 54. rokiem życia, to 1/3 wszystkich zatrudnionych. Urlopy rodzicielskie są nie lada wyzwaniem dla pracodawców, którzy muszą mierzyć się z długą nieobecnością pracowników oraz ponownym wdrożeniem ich do pracy.
Urlop na żądanie – wątpliwości Urlop na żądanie od samego początku sprawiał problemy z interpretacją przepisów zarówno pracownikom, jak i pracodawcom. Najczęściej kłopoty dotyczą rozumienia wymiaru urlopu na żądanie. Niektórzy myślą, że to dodatkowe dni wolne, liczone poza limitem 20 lub 26 dni urlopu wypoczynkowego. Inne nieporozumienie dotyczy sposobu udzielania urlopu na żądanie. Istnieje przekonanie, że wystarczy samo zgłoszenie chęci wzięcia takiego dnia wolnego do pracodawcy. Postaramy się rozwiać te wątpliwości.
