Praca w godzinach nadliczbowych
Artykuł zgodny ze stanem prawnym na dzień: 2018-10-12
Pracodawca po raz kolejny prosi żebyś został dłużej w pracy? Już nie pamiętasz, kiedy wyszedłeś z pracy o czasie? Sprawdź, co na to prawo pracy i czego możesz oczekiwać w zamian!
Przepisy prawa pracy określają dobowy i tygodniowy czas pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym. Każda praca wykonywana ponad obowiązujące pracownika normy czasu pracy, jak również praca wykonywana ponad przedłużony, dobowy wymiar czasu pracy, wynikający z obowiązującego pracownika systemu i rozkładu czasu pracy jest pracą w godzinach nadliczbowych. Za pracę w godzinach nadliczbowych pracownikowi przysługują dodatkowe pieniądze lub czas wolny.
Dodatek do wynagrodzenia
Za pracę w godzinach nadliczbowych, oprócz stałego wynagrodzenia, przysługuje dodatek w wysokości zależnej od pory lub dnia tygodnia ich wykonywania.
Za pracę w godzinach nadliczbowych, która wypada w porze nocnej, w niedzielę i święta, które normalnie nie są dla pracownika dniami pracy lub w dniu wolnym od pracy, udzielonym pracownikowi za pracę w niedzielę lub w święto, przysługuje 100 proc. wynagrodzenia za pracę. Za pracę w każdym innym dniu przysługuje 50 proc. wynagrodzenia.
Osobom zatrudnionym na niepełny etat, po przekroczeniu wymiaru pracy określonego w umowie przez pracodawcę, także przysługuje dodatkowe wynagrodzenie. W tym przypadku nie będą to jednak godziny nadliczbowe - te zaczynają się w momencie przekroczenia powszechnie obowiązujących norm czasu pracy. Za pracę powyżej ustalonej granicy przysługuje normalne wynagrodzenie, powiększone o dodatek, a dopiero praca powyżej normy czasu pracy uprawnia ich do wynagrodzenia normalnego, powiększonego o stosowany dodatek za nadgodziny.
Czas wolny za pracę w nadgodzinach
Wielu pracodawców zamiast pieniędzy za dodatkową pracę stosuje tzw. odbiór godzin. W zamian za przepracowane godziny nadliczbowe pracownik może, na pisemny wniosek, otrzymać czas wolny od pracy w tym samym wymiarze.
Udzielenie czasu wolnego za godziny nadliczbowe może nastąpić również bez wniosku pracownika, ale w tym wypadku pracodawca zobowiązany jest udzielić czasu wolnego od pracy najpóźniej do końca okresu rozliczeniowego, w wymiarze o połowę wyższym niż liczba przepracowanych godzin nadliczbowych. Nie może to spowodować obniżenia wynagrodzenia należnego pracownikowi za pełny, miesięczny wymiar czasu pracy.
Kto nie otrzyma rekompensaty za dodatkowe godziny?
Prawa do wynagrodzenia oraz dodatku za pracę w godzinach nadliczbowych nie otrzymają pracownicy zarządzający w imieniu pracodawcy zakładem pracy oraz kierownicy wyodrębnionych komórek organizacyjnych. Kierownicy mogą natomiast za pracę w godzinach nadliczbowych przypadających w niedzielę i święto liczyć na wynagrodzenie oraz dodatek z tytułu pracy w godzinach nadliczbowych, jeżeli w zamian za pracę w takim dniu nie otrzymali innego dnia wolnego od pracy.
Nadgodziny też kiedyś się kończą
Liczba godzin nadliczbowych w ciągu roku kalendarzowego nie może przekraczać dla poszczególnego pracownika 150 godzin.
Pracodawca w układzie zbiorowym pracy lub w regulaminie pracy, a jeśli nie jest nimi objęty, to w umowie o pracę, może ustalić inną liczbę godzin nadliczbowych w roku kalendarzowym.
Warto wiedzieć, że odmowa pracy w godzinach nadliczbowych może być traktowana jako naruszenie obowiązków pracowniczych i skutkować rozwiązaniem umowy. Takie postępowanie, o ile nie jest właściwie uzasadnione, jest traktowane jak naruszenie obowiązków pracowniczych.
Joanna Kuzub (Zielona Linia 19524, Centrum Informacyjne Służb Zatrudnienia)
Źródło: Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy
Zobacz podobne artykuły:
Nie ze wszystkich uprawnień rodzicielskich skorzysta jednocześnie matka i ojciec Kodeks pracy przewiduje liczne uprawnienia związane z rodzicielstwem. Jednym z nich jest zakaz zatrudniania w godzinach nadliczbowych, w porze nocnej oraz zakaz delegowania poza stałe miejsce pracy rodzica wychowującego dziecko do ukończenia przez nie 8. roku życia. Czy oboje rodzice mają prawo skorzystać z tego uprawnienia? Co w przypadku, gdy tylko jeden z nich jest zatrudniony? Podpowiadamy.
Zadaniowy czas pracy - zasady Zadaniowy czas pracy jest jednym z systemów czasu pracy. Na czym polega i kto może pracować w takim systemie? Podpowiadamy.
Równe traktowanie w zatrudnieniu Równe traktowanie pracowników jest podstawową zasadą prawa pracy. Kodeks pracy zakazuje wszelkiej dyskryminacji w zatrudnieniu. Podpowiadamy, jakie są przesłanki dyskryminacji oraz kiedy pracownik ma prawo ubiegać się o odszkodowanie.
Przerwy w pracy Od czego zależy długość i ilość przerw w pracy? Czy czas odpoczynku zawsze wlicza się do wymiaru czasu pracy? Kto może skorzystać z dodatkowej przerwy? Odpowiadamy.
Praca zdalna – czy pracodawca musi wyrazić na nią zgodę? O możliwość wykonywania pracy zdalnie musi zawnioskować pracownik oraz otrzymać zgodę pracodawcy. W jakich przypadkach pracodawca może nie wyrazić zgody i odrzucić wniosek pracownika? Sprawdź!
Urlop wypoczynkowy w okresie wypowiedzenia Urlop wypoczynkowy udzielany jest na wniosek pracownika, jednak nie zawsze pracodawca ma obowiązek taki wniosek uwzględnić. Wyjątkową sytuacją jest okres wypowiedzenia pracownika. Co stanowi Kodeks pracy? Podpowiadamy.
Rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem Rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem jest jednym ze sposobów na doprowadzenie do ustania stosunku pracy, czyli pożegnania się z pracownikiem lub pracodawcą. O czym należy pamiętać składając wypowiedzenie? Jaki ma ono wpływ na zasiłek dla bezrobotnych? Odpowiadamy.
Dzień wolny za święto wypadające w sobotę – co powinieneś wiedzieć? W 2024 roku 6 stycznia, czyli Święto Trzech Króli, przypada w sobotę. Czy za ten dzień przysługuje pracownikowi dodatkowy dzień wolny? Co ze świętami, które wypadną w niedzielę? Podpowiadamy.
