Wolontariat a status bezrobotnego - Rynek pracy w prawie

Status prawny wolontariusza

Status prawny wolontariusza reguluje ustawa z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Zgodnie z art. 2 ust. 3 tego dokumentu wolontariuszem jest osoba, która ochotniczo i bez wynagrodzenia, wykonuje świadczenia na rzecz korzystających, czyli organizacji pozarządowych, a także rozmaitych instytucji działających w różnych obszarach społecznych. Instytucje te nie mogą korzystać z pracy wolontariuszy przy prowadzonej działalności gospodarczej, czego wprost zakazuje ustawa.

Wolontariusz nie jest pracownikiem, ponieważ za wykonanie świadczenia na rzecz korzystającego nie pobiera wynagrodzenia, a wykonuje je na podstawie porozumienia wolontariackiego. Świadczenie wolontariusza nie jest wliczane do stażu pracy ani nie wpływa na jego przyszłe uprawnienia pracownicze, np. na długość przysługującego urlopu wypoczynkowego. Okres wykonywania pracy w charakterze wolontariusza nie ma wpływu na uzyskanie prawa do renty lub emerytury ani na wysokość tych świadczeń, ponieważ nie jest on zaliczany do okresów składkowych ani do okresów nieskładkowych.

Czytaj także: Wsparcie z urzędu pracy a rozliczenie PIT

Kto może zostać wolontariuszem?

Wolontariuszami mogą być zarówno osoby pełnoletnie, jak i niepełnoletnie, ale w ich przypadku wymagana jest pisemna zgoda opiekuna prawnego. Wolontariuszami mogą zostać również cudzoziemcy legalnie przebywający w Polsce, którzy nie muszą do tego rodzaju aktywności posiadać zezwolenia na pracę.

Bezrobotny wolontariusz

Nie ma przeciwwskazań, aby wolontariat świadczyły osoby bezrobotne i poszukujące pracy. Bezrobotny, który zostaje wolontariuszem nie traci prawa do zasiłku dla bezrobotnych, jeśli takie prawo posiada. Zgodnie z art. 2 ust. 2 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, wykonywanie przez wolontariuszy świadczeń odpowiadających świadczeniu pracy na zasadach określonych w przepisach ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie nie stanowi przeszkody do nabycia oraz posiadania statusu bezrobotnego, jeżeli wolontariusz przedstawi właściwemu powiatowemu urzędowi pracy porozumienie z korzystającym.

W myśl ustawy "korzystającymi", czyli podmiotami uprawnionymi do podpisywania porozumień z wolontariuszami są fundacje, stowarzyszenia, związki wyznaniowe, kościoły, czyli organizacje pozarządowe i podmioty prawne działające na rzecz pożytku publicznego. Pracując dla organów administracji publicznej i podległych im jednostek, wolontariusz może wykonywać tylko zadania związane z prowadzoną przez nie działalnością w sferze pożytku publicznego, nie zaś działalnością gospodarczą (zarobkową).

Wolontariat nie zwalnia jednak bezrobotnego z obowiązków, jakie nakłada na niego ustawa o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Wolontariusz w dalszym ciągu jest osobą niezatrudnioną i niewykonującą innej pracy zarobkowej oraz jest zdolny i gotowy do podjęcia zatrudnienia w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym w danym zawodzie lub służbie, a co za tym idzie ma też obowiązek stawiennictwa w urzędzie pracy w wyznaczonym terminie oraz przyjęcia odpowiedniej oferty pracy.

Czytaj także: Prawo do zasiłku dla bezrobotnych – na co zwrócić uwagę?

Katarzyna Sędziak (Zielona Linia 19524, Centrum Informacyjne Służb Zatrudnienia)

Źródło:

Ustawa z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie.

Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.