Prawa zwalnianego pracownika
Artykuł zgodny ze stanem prawnym na dzień: 2019-04-08
Pracodawca chce Cię zwolnić? Zastanawia się nad formą rozwiązania umowy? Sprawdź przepisy dotyczące porozumienia stron i wypowiedzenia oraz uprawnienia pracownika.
Przepisy prawa pracy przewidują możliwość rozwiązania umowy na mocy porozumienia stron, za wypowiedzeniem lub bez wypowiedzenia. Porozumienie stron polega na wspólnym ustaleniu, pracodawcy i pracownika, terminu, w którym nastąpi rozwiązanie umowy. Wypowiedzenie wiąże się z możliwością rozwiązania umowy dopiero po upłynięciu okresu narzuconego przepisami prawa pracy. Okres wypowiedzenia uzależniony jest od okresu przepracowanego u danego pracodawcy i może wynosić dwa tygodnie, miesiąc, trzy miesiące. Rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia następuje również w przypadkach określonych prawem pracy, np. z tytułu długotrwałej choroby lub przyczyn dyscyplinarnych. Do wypowiedzenia umowy mają prawo obie strony.
Zwalniany pracownik ma prawa, o których warto pamiętać i z nich korzystać.
Wolne na poszukiwanie pracy
Pracodawca wypowiadający umowę podwładnemu ma obowiązek udzielić mu wolnego na poszukiwanie nowej pracy. Od okresu wypowiedzenia zależy, ile dni wolnego przysługuje na poszukiwanie zatrudnienia. W przypadku 3-miesięcznego okresu wypowiedzenia przysługują 3 dni na poszukiwanie pracy, miesięczny i dwutygodniowy okres wypowiedzenia uprawnia do 2 dni wolnego. Wolne przysługuje tylko w przypadku wypowiedzenia dokonanego przez pracodawcę. Jeśli to pracownik wypowiada umowę, wolne nie przysługuje.
Prawo do wykorzystania zaległego urlopu lub ekwiwalent
Pracownik, który ma jeszcze niewykorzystany urlop wypoczynkowy, zobowiązany jest do końca trwania umowy go wykorzystać. Jeśli pracodawca wyśle go na urlop, w tym przypadku nie może on odmówić. W przypadku gdy, z uzasadnionych przyczyn, pracodawca nie jest w stanie udzielić urlopu do upłynięcia okresu wypowiedzenia, zobowiązany jest wypłacić podwładnemu ekwiwalent pieniężny.
Zwolnienie z obowiązku świadczenia pracy
Pracodawca może zwolnić pracownika z obowiązku świadczenia pracy w okresie wypowiedzenia. Decyzja należy jedynie do pracodawcy i nie wymaga zgody podwładnego.
Zwolnienie może dotyczyć całego okresu wypowiedzenia lub jego części. Jeśli strony nie ustalą możliwości odwołania ze zwolnienia, pracodawca nie może żądać powrotu pracownika do pracy. Nie ma prawa również z tego tytułu wyciągać konsekwencji. Za ten okres pracownikowi przysługuje wynagrodzenie.
Odszkodowanie
Pracodawca wypłaca odszkodowanie tylko w przypadku, gdy skorzysta z prawa do skrócenia okresu wypowiedzenia. Kodeks pracy dopuszcza tę możliwość w przypadku trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia, jeśli rozwiązanie następuje z powodu ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy bądź z innych przyczyn niedotyczących pracownika. Okres wypowiedzenia może ulec skróceniu do miesiąca. Odszkodowanie wypłaca się w wysokości wynagrodzenia za pozostałą część wypowiedzenia.
Odprawa
W przypadku zwolnienia z przyczyn leżących po stronie pracodawcy przysługuje odprawa. Wysokość świadczenia wynosi od jednej do trzech pensji pracownika. O tym, na jak wysoką kwotę może liczyć podwładny, decyduje jego staż pracy.
Odprawa z mocy aktu prawnego przysługuje, jeśli pracodawca zatrudnia powyżej 20 pracowników. W przypadku mniejszej kadry, prawo do odprawy może regulować wewnętrzny regulamin.
Po rozwiązaniu umowy bezrobotnemu przysługuje prawo do rejestracji w urzędzie pracy oraz możliwość pobierania zasiłku dla bezrobotnych.
Joanna Kuzub (Zielona Linia 19524, Centrum Informacyjne Służb Zatrudnienia)
Źródło: Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy
Uwaga! Wszystkie treści i materiały zamieszczane na portalu zielonalinia.gov.pl,opracowywane przez grupę redakcyjną, mają charakter informacyjny. Redakcja portalu dokłada wszelkich starań, aby informacje w nim zawarte były rzetelne i wiarygodne. Nie stanowią one wiążącej interpretacji przepisów prawnych.
Zobacz podobne artykuły:
Zatrudnianie cudzoziemców – wnioski tylko elektronicznie 1 czerwca 2025 r. weszła w życie ustawa o warunkach dopuszczalności powierzania pracy cudzoziemcom na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Zgodnie z przepisami zawartymi w tym akcie prawnym, od dnia jego obowiązywania, o dokumenty legalizujące pracę cudzoziemców (zezwolenia na pracę, oświadczenie o powierzeniu pracy) można wnioskować jedynie elektronicznie. Ponadto każdy dołączany dokument powinien być podpisany elektronicznie.
Motywacja, mikro-zmiany i rozwój zespołu W świecie krótkich deadline’ów, rosnących oczekiwań i nieustannych zmian, motywacja pracowników staje się jednym z kluczowych czynników sukcesu każdej organizacji. Ale czy da się ją zbudować w sposób trwały, bez ciągłego sięgania po zewnętrzne motywatory, jak premie, benefity czy akcje integracyjne? Coraz więcej badań i doświadczeń z obszaru HR pokazuje, że skuteczna motywacja to nie wielkie hasła, ale mikro-zmiany, codzienna uważność lidera i psychologia, która działa w rytmie pracy zespołu.
Już jutro (1 lipca) będzie wprowadzona możliwość przesyłania do urzędów pracy kopii umów zawartych z cudzoziemcami Nowe przepisy, które weszły w życie 1 czerwca, nakładają na pracodawców zatrudniających cudzoziemców na podstawie oświadczeń o powierzeniu pracy oraz zezwoleń na pracę obowiązek przesyłania kopii umów zawartych z cudzoziemcami. Od 1 lipca podmioty powierzające pracę cudzoziemcom na podstawie oświadczeń lub zezwoleń na pracę sezonową będą miały możliwość, za pośrednictwem praca.gov.pl, wypełnić ten obowiązek.
Zmiany w przepisach dotyczących polskiego rynku pracy 1 czerwca 2025 r. weszły w życie nowe przepisy dotyczące polskiego rynku pracy. Swoim zakresem obejmują one m.in. bezrobotnych. Zmienia się wiele w zasadach rejestracji, kontaktu z urzędem pracy, jak i warunkach przyznawanych wsparć. Ponadto wprowadzone zostały nowe zasady powierzania pracy cudzoziemcom. W tym przypadku, również mamy do czynienia z ważnymi zmianami.
Ochrona sygnalistów w Polsce W naszym niedawnym artykule poruszyliśmy zjawisko whistleblowingu, czyli tzw. demaskatorstwa. Pora przenieść temat w polskie realia. Jakie formy ochrony sygnalistów przewiduje nasze prawo?
Przygotowanie do rozmowy rekrutacyjnej – klucz do sukcesu zawodowego Rozmowa kwalifikacyjna to jeden z najważniejszych etapów procesu rekrutacyjnego. Właściwe przygotowanie może znacząco zwiększyć szanse na pozytywny rezultat i uzyskanie pracy. Proces ten warto potraktować strategicznie, dzieląc go na kilka etapów.
Wizy a praca cudzoziemców po zmianie przepisów 1 czerwca 2025 r. weszły w życie przepisy, które zmieniają zasady zatrudniania w Polsce cudzoziemców z krajów trzecich. Jak obecnie wygląda kwestia pracy osób, które przyjechały do naszego kraju na wizach? Które z nich umożliwiają podjęcie pracy, a które nie? Pobyt na jakich wizach umożliwia ubieganie się o zezwolenie na pobyt czasowy i pracę? Odpowiadamy.
O sygnalistach, czyli kim jest whistleblower? Sygnalista to dość tajemnicze określenie osoby, która działa w celu eksponowania nieprawidłowości w różnych sferach życia, w tym pracy. Jakie są genezy tego zjawiska i najgłośniejsze przypadki tego typu działań na świecie?
