Praca w godzinach nadliczbowych
Artykuł zgodny ze stanem prawnym na dzień: 2018-10-12
Pracodawca po raz kolejny prosi żebyś został dłużej w pracy? Już nie pamiętasz, kiedy wyszedłeś z pracy o czasie? Sprawdź, co na to prawo pracy i czego możesz oczekiwać w zamian!
Przepisy prawa pracy określają dobowy i tygodniowy czas pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym. Każda praca wykonywana ponad obowiązujące pracownika normy czasu pracy, jak również praca wykonywana ponad przedłużony, dobowy wymiar czasu pracy, wynikający z obowiązującego pracownika systemu i rozkładu czasu pracy jest pracą w godzinach nadliczbowych. Za pracę w godzinach nadliczbowych pracownikowi przysługują dodatkowe pieniądze lub czas wolny.
Dodatek do wynagrodzenia
Za pracę w godzinach nadliczbowych, oprócz stałego wynagrodzenia, przysługuje dodatek w wysokości zależnej od pory lub dnia tygodnia ich wykonywania.
Za pracę w godzinach nadliczbowych, która wypada w porze nocnej, w niedzielę i święta, które normalnie nie są dla pracownika dniami pracy lub w dniu wolnym od pracy, udzielonym pracownikowi za pracę w niedzielę lub w święto, przysługuje 100 proc. wynagrodzenia za pracę. Za pracę w każdym innym dniu przysługuje 50 proc. wynagrodzenia.
Osobom zatrudnionym na niepełny etat, po przekroczeniu wymiaru pracy określonego w umowie przez pracodawcę, także przysługuje dodatkowe wynagrodzenie. W tym przypadku nie będą to jednak godziny nadliczbowe - te zaczynają się w momencie przekroczenia powszechnie obowiązujących norm czasu pracy. Za pracę powyżej ustalonej granicy przysługuje normalne wynagrodzenie, powiększone o dodatek, a dopiero praca powyżej normy czasu pracy uprawnia ich do wynagrodzenia normalnego, powiększonego o stosowany dodatek za nadgodziny.
Czas wolny za pracę w nadgodzinach
Wielu pracodawców zamiast pieniędzy za dodatkową pracę stosuje tzw. odbiór godzin. W zamian za przepracowane godziny nadliczbowe pracownik może, na pisemny wniosek, otrzymać czas wolny od pracy w tym samym wymiarze.
Udzielenie czasu wolnego za godziny nadliczbowe może nastąpić również bez wniosku pracownika, ale w tym wypadku pracodawca zobowiązany jest udzielić czasu wolnego od pracy najpóźniej do końca okresu rozliczeniowego, w wymiarze o połowę wyższym niż liczba przepracowanych godzin nadliczbowych. Nie może to spowodować obniżenia wynagrodzenia należnego pracownikowi za pełny, miesięczny wymiar czasu pracy.
Kto nie otrzyma rekompensaty za dodatkowe godziny?
Prawa do wynagrodzenia oraz dodatku za pracę w godzinach nadliczbowych nie otrzymają pracownicy zarządzający w imieniu pracodawcy zakładem pracy oraz kierownicy wyodrębnionych komórek organizacyjnych. Kierownicy mogą natomiast za pracę w godzinach nadliczbowych przypadających w niedzielę i święto liczyć na wynagrodzenie oraz dodatek z tytułu pracy w godzinach nadliczbowych, jeżeli w zamian za pracę w takim dniu nie otrzymali innego dnia wolnego od pracy.
Nadgodziny też kiedyś się kończą
Liczba godzin nadliczbowych w ciągu roku kalendarzowego nie może przekraczać dla poszczególnego pracownika 150 godzin.
Pracodawca w układzie zbiorowym pracy lub w regulaminie pracy, a jeśli nie jest nimi objęty, to w umowie o pracę, może ustalić inną liczbę godzin nadliczbowych w roku kalendarzowym.
Warto wiedzieć, że odmowa pracy w godzinach nadliczbowych może być traktowana jako naruszenie obowiązków pracowniczych i skutkować rozwiązaniem umowy. Takie postępowanie, o ile nie jest właściwie uzasadnione, jest traktowane jak naruszenie obowiązków pracowniczych.
Joanna Kuzub (Zielona Linia 19524, Centrum Informacyjne Służb Zatrudnienia)
Źródło: Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy
Uwaga! Wszystkie treści i materiały zamieszczane na portalu zielonalinia.gov.pl,opracowywane przez grupę redakcyjną, mają charakter informacyjny. Redakcja portalu dokłada wszelkich starań, aby informacje w nim zawarte były rzetelne i wiarygodne. Nie stanowią one wiążącej interpretacji przepisów prawnych.
Zobacz podobne artykuły:
Brak wynagrodzenia a rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia Czy niewypłacanie pracownikowi wynagrodzenia na czas może być powodem rozwiązania umowy przez pracownika bez wypowiedzenia? Na co zwrócić uwagę i jakie przepisy Kodeksu pracy mają w tym przypadku zastosowanie? Odpowiadamy.
Urlop na żądanie – wątpliwości Urlop na żądanie od samego początku sprawiał problemy z interpretacją przepisów zarówno pracownikom, jak i pracodawcom. Najczęściej kłopoty dotyczą rozumienia wymiaru urlopu na żądanie. Niektórzy myślą, że to dodatkowe dni wolne, liczone poza limitem 20 lub 26 dni urlopu wypoczynkowego. Inne nieporozumienie dotyczy sposobu udzielania urlopu na żądanie. Istnieje przekonanie, że wystarczy samo zgłoszenie chęci wzięcia takiego dnia wolnego do pracodawcy. Postaramy się rozwiać te wątpliwości.
Urlop wypoczynkowy a przedawnienie Zarówno pracownicy, jak i pracodawcy mają wiele wątpliwości dotyczących przepisów o urlopie wypoczynkowym, zawartych w Kodeksie pracy. Kilka z nich, dotyczących przedawnienia urlopu rozwiewa Marta Piernikowska, specjalista z Okręgowego Inspektoratu Pracy w Bydgoszczy. Zachęcamy do lektury części artykułu ekspertki.
Praca w godzinach nadliczbowych. Kto nie może jej wykonywać, a kto może jej odmówić? Praca w godzinach nadliczbowych jest możliwa w określonych przypadkach. Są jednak grupy pracowników, którym nie można jej powierzyć w ogóle. Kto się do nich zalicza? Są też grupy pracowników, którzy mogą odmówić pracy w godzinach nadliczbowych. Kto może nie wyrazić zgody na taką pracę? Odpowiadamy.
Czy można podpisać umowę o pracę w trakcie zwolnienia lekarskiego? Zwolnienie lekarskie pracownika to szczególny czas, w którym np. pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę. Stanowi o tym art. 41 Kodeksu pracy. Co w sytuacji, gdy pracownik chce podpisać umowę o pracę w trakcie choroby? Czy ma do tego prawo? Odpowiadamy.
Zagubione świadectwo pracy Nie masz świadectwa pracy? Sprawdź, kto może Ci pomóc!
Kiedy pracodawca może zlecić pracownikowi wykonywanie dodatkowych obowiązków Pracodawca ma obowiązek zapoznania pracownika z zakresem jego obowiązków przed dopuszczeniem go do pracy. Czy pracodawca może zlecić pracownikowi inne zadania niż wynikające z zawartej umowy o pracę? Czy pracownik ma obowiązek je wykonać? Podpowiadamy.
Nie ze wszystkich uprawnień rodzicielskich skorzysta jednocześnie matka i ojciec Kodeks pracy przewiduje liczne uprawnienia związane z rodzicielstwem. Jednym z nich jest zakaz zatrudniania w godzinach nadliczbowych, w porze nocnej oraz zakaz delegowania poza stałe miejsce pracy rodzica wychowującego dziecko do ukończenia przez nie 8. roku życia. Czy oboje rodzice mają prawo skorzystać z tego uprawnienia? Co w przypadku, gdy tylko jeden z nich jest zatrudniony? Podpowiadamy.
