Wsparcie skierowane do ukraińskich przedsiębiorców
Artykuł zgodny ze stanem prawnym na dzień: 2022-03-31
Obywatele Ukrainy, którzy przebywają w Polsce legalnie i mają nadany numer PESEL, mogą prowadzić w naszym kraju działalność gospodarczą. Dotyczy to zakładania zarówno firmy jednoosobowej (zarejestrowanej w CEIDG), jak również dowolnej spółki osobowej lub kapitałowej, w tym spółki jawnej. Ukraińscy przedsiębiorcy mogą liczyć na wsparcie polskich instytucji, które udzielą im informacji i pomogą w pierwszych krokach działalności w RP. Większość wiadomości dostępna jest również w języku ukraińskim. Podpowiadamy, gdzie ich szukać?
Ustawa o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa umożliwia obywatelom Ukrainy podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej na terytorium Polski na takich samych zasadach jak obywatele polscy, pod warunkiem uzyskania numeru PESEL. Stanowi o tym art. 23 ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa. Czytamy w nim, m.in.:
„1. Obywatele Ukrainy, których pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uznaje się za legalny na podstawie niniejszej ustawy lub ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach (Dz. U. z 2021 r. poz. 2354 oraz z 2022 r. poz. 91 i 583), mogą podejmować i wykonywać działalność gospodarczą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na takich samych zasadach jak obywatele polscy, z zastrzeżeniem ust. 2.
2. Uprawnienie, o którym mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem uzyskania przez obywatela Ukrainy numeru PESEL”.
Na jakie wsparcie mogą liczyć ukraińscy przedsiębiorcy?
Obywatele Ukrainy, którzy są zainteresowani otwarciem i prowadzeniem działalności gospodarczej w Polsce, swoje pierwsze kroki powinni skierować na stronę Ministerstwa Rozwoju i Technologii: biznes.gov.pl. Na niej znajdują się informacje (w języku ukraińskim) dotyczące zakładania działalności gospodarczej, ale i podejmowania pracy i zatrudniania obywateli Ukrainy.
Warto również posłuchać (w języku polskim) podcastów dotyczących m.in. zatrudniania osób z Ukrainy.
Udogodnieniem dla obywateli Ukrainy, którzy planują otwarcie działalności gospodarczej jest to, że mogą to zrobić przez Internet. Systemy usług elektronicznych (CEIDG oraz biznes.gov.pl) zostały przystosowane do nowych przepisów i umożliwiają zakładanie działalności online.
Publiczne Służby Zatrudnienia i Zielona Linia
Przedsiębiorcy z Ukrainy, i nie tylko z tego kraju, zainteresowani tematyką zatrudniania cudzoziemców oraz wsparcia, które pracodawcom oferują urzędy pracy mogą skorzystać z wortalu Publicznych Służb Zatrudnienia oraz usług Zielonej Linii (Centrum Informacyjne Publicznych Służb Zatrudnienia).
Na wortalu Publicznych Służb Zatrudnienia wszystkie znajdujące się na nim informacje dostępne są również w języku ukraińskim. Umieszczono tam także specjalną zakładkę „Rynek pracy - pomoc dla obywateli Ukrainy”, adresowaną do obywateli Ukrainy, którzy przybyli do Polski w związku z wojną w ich kraju. Treści, również w języku ukraińskim, zostały w niej umieszczone w trzech blokach tematycznych: Rynek pracy w Polsce; Rynek pracy w Unii Europejskiej; Pomoc w innych obszarach.
Przedsiębiorcy mogą również uzyskać informacje na temat zatrudniania cudzoziemców oraz wsparcia z urzędów pracy kontaktując się z Zieloną Linią - przez infolinię 19524, czat, Messenger, e-mail oraz formularze kontaktowe. Konsultanci udzielają informacji m.in. o wsparciu urzędów pracy oferowanym przedsiębiorcom, którzy chcą zatrudnić osoby bezrobotne. Pracodawca może skorzystać np. z opcji przyjęcia bezrobotnego na staż czy z dofinansowania do wyposażenia lub doposażenia stanowiska pracy.
Ważnym elementem działalności Zielonej Linii jest serwis informacyjny: www.zielonalinia.gov.pl. Osoby zainteresowane rynkiem pracy i wsparciem urzędów pracy znajdą na nim niezbędne i bieżące informacje (również w języku ukraińskim).
Kontakt z Zieloną Linią jest możliwy w języku polskim, angielskim, ukraińskim i rosyjskim.
Infolinia, dostępna pod numerem 19524, jest czynna w godzinach 8-18 w dni robocze (Infolinia płatna. Opłata za połączenie jest zgodna z taryfą operatora osoby dzwoniącej).
Oferta PAIH
Przedsiębiorcy z Ukrainy mogą również skorzystać z oferty, którą specjalnie dla nich przygotowała Polska Agencja Inwestycji i Handlu (PAIH). W ramach wsparcia PAIH oferuje:
- "Coworking Ukraina". Od początku marca 2022 r., małe i średnie firmy z Ukrainy mogą prowadzić swoją działalność z terytorium Polski. PAIH oferuje bezpłatną przestrzeń biurową w kamienicy przy ul. Bagatela 12 w Warszawie wraz z niezbędną infrastrukturą (kontakt: coworking-ukraina@paih.gov.pl);
- pomoc w relokacji biznesu z Ukrainy. Obsługa w języku ukraińskim, baza dostępnych powierzchni logistycznej i produkcyjnej, informacje na temat szybkiego rozpoczęcia działalności, wyszukiwanie nieruchomości do działalności, doradztwo w zakresie pomocy publicznej, wsparcie w kontaktach z administracją, informacje na temat warunków prowadzenia działalności w PL (kontakt: ukraina@paih.gov.pl);
- program „Poland. Business Harbour”, przeznaczony dla specjalistów oraz firm z sektora ICT, ułatwiający specjalistom z branży IT, start-upom oraz małym, średnim i dużym firmom relokację na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej (program przeznaczony dla specjalistów z Białorusi, Armenii, Gruzji, Mołdawii, Rosji i Ukrainy).
PAIH podjął również współpracę z Ministerstwem Transformacji Cyfrowej Ukrainy i Biurem Promocji Przedsiębiorczości i Eksportu Ukrainy w zakresie wsparcia w utworzeniu centrum Diia.Business w Polsce ( https://business.diia.gov.ua/en ) Celem tego portalu jest wspieranie przedsiębiorczości. Na Diia.Business można znaleźć przydatne informacje dotyczące rozpoczęcia działalności gospodarczej, wsparcia w trakcie prowadzenia przedsiębiorstwa, ekspansji zagranicznej firmy, w tym niezbędne informacje eksportowe, wraz z obowiązującymi stawkami celnymi do poszczególnych rynków. Portal jest wspierany przez offline'owe centra wsparcia, które dotychczas działały w kilkunastu miastach Ukrainy, gdzie przedsiębiorcy mogli uzyskać bezpłatne konsultacje i porady eksperta w zakresie otwarcia firmy, kwestii podatkowych, marketingu, sprzedaży, eksportu itp. Obecnie z uwagi na działania wojenne centra nie działają. Ponieważ do Polski wyjechała największa liczba obywateli Ukrainy Ministerstwo Transformacji Cyfrowej Ukrainy zwróciło się z prośbą o rozważenie możliwości utworzenia jednego skonsolidowanego centrum wspierania przedsiębiorczości Diia.Business poza Ukrainą - w Polsce, które miałoby pomóc wszystkim ukraińskim przedsiębiorcom-uchodźcom i osobom prowadzącym działalność na własny rachunek kontynuować swoją działalność zawodową.
Wsparcie PARP
Również Centrum Rozwoju Małych i Średnich Przedsiębiorstw (PARP) planuje działania wspierające ukraińskich przedsiębiorców działających w Polsce. I tak:
- uruchomiony zostanie dodatkowy kanał w ramach infolinii PARP (prowadzonej pod numerami: 801 332 202, 22 574 07 07 po wybraniu numeru 9), gdzie udzielane będą informacje w języku ukraińskim. Konsultant będzie informował o planowanych działaniach Agencji, w szczególności w zakresie oferty dla osób przybywających z Ukrainy, takich jak: planowane szkolenia w ramach programu "Kompetencje dla sektorów", kursie Akademii PARP przetłumaczonym na język ukraiński. Będzie przekazywał także informacje o całej ofercie Agencji;
- prowadzone są prace nad przygotowaniem w języku ukraińskim filmu szkoleniowego i kursu e-learningowego Akademii PARP na temat zakładania działalności gospodarczej w Polsce. Materiały zostaną przygotowane w ramach realizowanego przez PARP projektu Centrum Rozwoju MŚP;
- planowana jest realizacja projektu w ramach polskiej pomocy rozwojowej "Adaptacja zawodowa i wspieranie postaw przedsiębiorczości wśród kobiet – uchodźców wojennych z Ukrainy", którym może zostać objęte 30 osób. W ramach projektu planowane są: 3-miesięczny praktyczny kurs języka polskiego, organizacja warsztatów psychologicznych, warsztaty zawodowe, mentoring, wsparcie w zakresie poszukiwania pracy i zakładania działalności gospodarczej;
- planowane jest dofinansowanie do szkoleń branżowych (także z branżowego jęz. polskiego) dla pracowników z Ukrainy w ramach instrumentu dotyczącego wdrażania rekomendacji sektorowych rad ds. kompetencji w działaniu 2.21 typ 4 PO WER (Poprawa zarządzania, rozwoju kapitału ludzkiego oraz wsparcie procesów innowacyjnych w przedsiębiorstwach).