Skip to Content

Breadcrumb Breadcrumb

Web Content Display Web Content Display

Asset Publisher Asset Publisher

Back

Spółdzielnia socjalna - krok po kroku

Przeczytałam na Państwa stronach artykuł na temat zasad tworzenia i funkcjonowania spółdzielni socjalnych. Kto może założyć spółdzielnię socjalną? Od czego należy zacząć?

Założenie spółdzielni socjalnej wymaga dobrego pomysłu i zebrania grupy ludzi, ale także wypełnienia kilku ważnych formalności.

Rys. 1. Założenie spółdzielni socjalnej – krok po kroku

Krok 1. Pomysł na działalność

Najważniejszy jest pomysł na działalność. Przy jego poszukiwaniu, warto wziąć pod uwagę:

  • umiejętności członków spółdzielni,
  • potrzeby rynku,
  • potrzeby samorządu szczebla lokalnego i powiatowego, który może być źródłem zamówień.

Przed określeniem własnego zakresu działalności warto przejrzeć bazę funkcjonujących spółdzielni (np. katalog na stronie www.ozrss.pl) i skorzystać z gotowych, sprawdzonych schematów działania.

Sukces spółdzielni w największym stopniu determinuje właściwy dobór ludzi na starcie. Wspólna praca wymaga determinacji, zaangażowania i wzajemnego zaufania, zwłaszcza, że początki bywają trudne. Najlepiej, jeśli twórcy spółdzielni dobrze się znają i mają do siebie zaufanie. 

Pożądana jest w grupie założycielskiej obecność dobrego organizatora, lidera lub osoby z kompetencjami, która pozwoli na sprawne zajęcie się kwestiami organizacyjnymi. Jeśli takiej osoby nie ma pod ręką, warto poszukać pomocy w odpowiedniej instytucji, np. organizacji pozarządowej wspierającej rozwój spółdzielczości socjalnej. 

Na początku dobrze jest także skorzystać z dostępnych nieodpłatnie szkoleń dotyczących tworzenia i prowadzenia spółdzielni socjalnych. Szkolenia takie oferuje wiele instytucji, m.in. powiatowe urzędy pracy, regionalne i lokalne ośrodki wsparcia ekonomii społecznej, centra integracji społecznej, inkubatory gospodarki społecznej oraz organizacje pozarządowe (fundacje, stowarzyszenia).

Krok 2. Opracowanie statutu

Każda spółdzielnia socjalna musi mieć swój statut, który jest rodzajem umowy pomiędzy jej członkami. Zgodnie z ustawą Prawo spółdzielcze statut powinien zawierać:

  • nazwę spółdzielni i jej siedzibę (w przypadku spółdzielni socjalnej nazwa spółdzielni, niezależnie od jej brzmienia musi zawsze zawierać oznaczenie „spółdzielnia socjalna”, np. Spółdzielnia Socjalna „Rybka” czy Spółdzielnia Socjalna „Patron”);
  • cel i przedmiot działalności spółdzielni oraz czas jej trwania, o ile założono ją na czas określony (ważne jest, aby przedmiot działalności spółdzielni był zgodny z Polską Klasyfikacją Działalności);
  • prawa i obowiązki członków spółdzielni;
  • zasady i tryb przyjmowania członków spółdzielni, ich prawa i obowiązki, zasady i tryb wypowiadania członkostwa, wykreślania i wykluczania członków;
  • wysokość wpisowego oraz wysokość i liczbę udziałów, które członek spółdzielni obowiązany jest zadeklarować, terminy wnoszenia i zwrotu oraz skutki niewniesienia udziału w terminie (o ile statut przewiduje wnoszenie więcej niż jednego udziału, może określić ich górną granicę);
  • zasady, tryb wyboru i odwoływania oraz kompetencje głównych organów spółdzielni: walnego zgromadzenia członków, zarządu i rady nadzorczej;
  • zasady zwoływania walnych zgromadzeń, obradowania i podejmowania uchwał;
  • zasady podziału nadwyżki bilansowej (dochodu ogólnego) oraz pokrywania strat spółdzielni.

W statucie można zawrzeć także inne postanowienia, o ile nie są one sprzeczne z przepisami prawa. Zapisy zawarte w statucie powinny być precyzyjne, aby nie stanowiły przyczyny odrzucenia wniosku w kolejnych etapach tworzenia spółdzielni. Tworzenie statutu warto poprzedzić lekturą statutów innych spółdzielni albo skorzystać z nieodpłatnych usług doradczych świadczonych przez instytucje wspierające rozwój ekonomii społecznej.

Krok 3. Walne zgromadzenie

Walne zgromadzenie to najważniejszy decyzyjny organ spółdzielni. Uczestniczą w nim wszyscy członkowie – założyciele spółdzielni. Walne zgromadzenie obraduje przynajmniej raz w roku, w ciągu sześciu miesięcy po upływie każdego roku obrachunkowego. Na żądanie przynajmniej jednej dziesiątej (nie mniej jednak niż trzech) członków spółdzielni lub rady nadzorczej zarząd może zwołać tzw. nadzwyczajne walne zgromadzenie w celu omówienia i podjęcia istotnych dla spółdzielni decyzji. Walne zgromadzenie założycieli uchwala statut poprzez złożenie pod nim podpisów, a także podejmuje uchwały o:

  • powołaniu spółdzielni;
  • powołaniu zarządu, który kieruje działalnością spółdzielni oraz reprezentuje ją na zewnątrz;
  • powołaniu rady nadzorczej, która nadzoruje działalność spółdzielni pomiędzy kolejnymi walnymi zgromadzeniami. W skład rady wchodzi co najmniej trzech członków spółdzielni. Jeżeli liczba członków spółdzielni jest mniejsza niż 15, rada nie jest powoływana, a prawo kontroli działalności spółdzielni przysługuje każdemu członkowi.

Krok 4. Rejestracja spółdzielni

W ciągu 7 dni od zebrania założycielskiego spółdzielnia musi zostać zarejestrowana
w Krajowym Rejestrze Sądowym. W tym celu założyciele spółdzielni powinni złożyć w sądzie następujące dokumenty:

  • wniosek o rejestrację spółdzielni w rejestrze przedsiębiorców (KRS-W5);
  • wypełniony formularz „Organy podmiotu/wspólnicy uprawnieni do reprezentowania spółki” (KRS-WK);
  • wypełniony formularz „Przedmiot działania” (KRS-WM);

oraz:

  • protokół z walnego zgromadzenia założycielskiego;
  • listę obecności z adresami członków – założycieli oraz z ich podpisami;
  • uchwałę walnego zgromadzenia założycielskiego o powołaniu spółdzielni, zawierającą adres siedziby spółdzielni, skład zarządu i rady nadzorczej;
  • uchwałę o przyjęciu statutu wraz ze statutem;
  • zaświadczenia potwierdzające, że wszyscy członkowie – założyciele spółdzielni socjalnej mają uprawnienia do jej założenia.

Sąd rejestrowy działa obecnie jak „jedno okienko”, dlatego oprócz dokumentacji niezbędnej do powołania i rejestracji spółdzielni należy przygotować i załączyć druki do urzędu skarbowego (NIP-2), zgłoszenie oraz wniosek o nadanie numeru REGON (RG-1). W przypadku decyzji o zatrudnianiu członków założycieli od pierwszego dnia po rejestracji spółdzielni należy załączyć także wniosek zgłoszeniowy do ZUS-u (druk ZUS ZPA), zgłoszenie do Państwowej Inspekcji Pracy oraz do Krajowej Rady Spółdzielczej z siedzibą w Warszawie.

Warto wiedzieć!
Pomoc w przygotowaniu dokumentów rejestrowych można uzyskać m.in. w lokalnych centrach wsparcia spółdzielczości socjalnej.

Przydatne linki:


Web Content Display Web Content Display

Wszelkie prawa zastrzeżone - Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich - 2014