Nie tylko dzień wolny, czyli co przysługuje pracownikom za nadgodziny
Artykuł zgodny ze stanem prawnym na dzień: 2016-07-15
W Polsce powyżej 50 godzin w tygodniu pracuje 7,3 proc. osób. W zestawieniu z innymi krajami OECD jesteśmy w drugiej dziesiątce. Co na to przepisy i jaką rekompensatę za pracę ponad normę przewidują?
Kodeks pracy dopuszcza możliwość pozostania pracownika po godzinach pracy w określonych sytuacjach: jeśli zachodzi konieczność prowadzenia akcji ratowniczej, mającej na celu ochronę życia lub zdrowia ludzkiego, ochronę mienia, środowiska lub usunięcie awarii. Dopuszcza również, w przypadku szczególnych potrzeb firmy, aby szef zarządził nadgodziny. Odmowa podwładnego może być traktowana jako naruszenie obowiązków pracowniczych i skutkować rozwiązaniem umowy.
Za dodatkowy czas pozostawania do dyspozycji pracodawcy, pracownik ma prawo do rekompensaty w postaci pieniężnej lub innej.
Czas wolny za pracę w godzinach nadliczbowych
Wielu pracodawców wybiera tę formę rekompensaty. W zamian za nadliczbowe godziny pracy, pracownik może, na pisemny wniosek, otrzymać czas wolny od pracy w tym samym wymiarze.
Pracodawca także może udzielić czasu wolnego bez uprzedniego wnioskowania przez pracownika. Wysyłając na odpoczynek, pracodawca powinien pamiętać, że wolne musi być udzielone najpóźniej do końca okresu rozliczeniowego, w wymiarze o połowę wyższym niż liczba przepracowanych godzin nadliczbowych. Udzielony czas wolny nie może wpływać na wysokość wynagrodzenia - obniżać wynagrodzenia należnego pracownikowi za pełny, miesięczny wymiar czasu pracy.
Rekompensata pieniężna
Za dodatkową pracę, oprócz ustalonego wynagrodzenia, przysługuje dodatek w wysokości zależnej od pory lub dnia tygodnia ich wykonywania.
Pracującym w porze nocnej, niedzielę i święta, które normalnie nie są dla pracownika dniami pracy lub w dniu wolnym od pracy, udzielonym pracownikowi za pracę w niedzielę lub w święto, przysługuje 100 proc. wynagrodzenia za pracę. Za nadgodziny w każdym innym dniu przysługuje 50 proc. wynagrodzenia.
W przypadku zatrudnionych w niepełnym wymiarze czasu pracy naliczanie dodatkowego wynagrodzenia wygląda inaczej. O godzinach nadliczbowych możemy mówić dopiero w momencie przekroczenia powszechnie obowiązujących norm czasu pracy. Za pracę powyżej ustalonej granicy przysługuje normalne wynagrodzenie, powiększone o dodatek, a dopiero praca powyżej normy czasu pracy uprawnia do wynagrodzenia normalnego, powiększonego o stosowany dodatek za nadgodziny.
Nie wszyscy w firmie mogą jednak liczyć na rekompensatę za dłuższe godziny pracy. Przepisy nie obejmują pracowników zarządzających w imieniu pracodawcy zakładem pracy oraz kierowników wyodrębnionych komórek organizacyjnych. Kierownicy mogą natomiast za pracę w godzinach nadliczbowych przypadających w niedzielę i święto, jeżeli w zamian nie otrzymali innego dnia wolnego od pracy, liczyć na wynagrodzenie oraz dodatek.
Liczba godzin nadliczbowych w ciągu roku kalendarzowego nie może przekraczać dla poszczególnego pracownika 150 godzin.
J
oanna Kuzub (Zielona Linia 19524, Centrum Informacyjne Służb Zatrudnienia)
Źródło: Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy
http://www.rynekpracy.pl/monitor_rynku_pracy_1.php/wpis.366
Zobacz podobne artykuły:
Nie ze wszystkich uprawnień rodzicielskich skorzysta jednocześnie matka i ojciec Kodeks pracy przewiduje liczne uprawnienia związane z rodzicielstwem. Jednym z nich jest zakaz zatrudniania w godzinach nadliczbowych, w porze nocnej oraz zakaz delegowania poza stałe miejsce pracy rodzica wychowującego dziecko do ukończenia przez nie 8. roku życia. Czy oboje rodzice mają prawo skorzystać z tego uprawnienia? Co w przypadku, gdy tylko jeden z nich jest zatrudniony? Podpowiadamy.
Zadaniowy czas pracy - zasady Zadaniowy czas pracy jest jednym z systemów czasu pracy. Na czym polega i kto może pracować w takim systemie? Podpowiadamy.
Równe traktowanie w zatrudnieniu Równe traktowanie pracowników jest podstawową zasadą prawa pracy. Kodeks pracy zakazuje wszelkiej dyskryminacji w zatrudnieniu. Podpowiadamy, jakie są przesłanki dyskryminacji oraz kiedy pracownik ma prawo ubiegać się o odszkodowanie.
Przerwy w pracy Od czego zależy długość i ilość przerw w pracy? Czy czas odpoczynku zawsze wlicza się do wymiaru czasu pracy? Kto może skorzystać z dodatkowej przerwy? Odpowiadamy.
Praca zdalna – czy pracodawca musi wyrazić na nią zgodę? O możliwość wykonywania pracy zdalnie musi zawnioskować pracownik oraz otrzymać zgodę pracodawcy. W jakich przypadkach pracodawca może nie wyrazić zgody i odrzucić wniosek pracownika? Sprawdź!
Urlop wypoczynkowy w okresie wypowiedzenia Urlop wypoczynkowy udzielany jest na wniosek pracownika, jednak nie zawsze pracodawca ma obowiązek taki wniosek uwzględnić. Wyjątkową sytuacją jest okres wypowiedzenia pracownika. Co stanowi Kodeks pracy? Podpowiadamy.
Rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem Rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem jest jednym ze sposobów na doprowadzenie do ustania stosunku pracy, czyli pożegnania się z pracownikiem lub pracodawcą. O czym należy pamiętać składając wypowiedzenie? Jaki ma ono wpływ na zasiłek dla bezrobotnych? Odpowiadamy.
Dzień wolny za święto wypadające w sobotę – co powinieneś wiedzieć? W 2024 roku 6 stycznia, czyli Święto Trzech Króli, przypada w sobotę. Czy za ten dzień przysługuje pracownikowi dodatkowy dzień wolny? Co ze świętami, które wypadną w niedzielę? Podpowiadamy.
