Dodatkowe wynagrodzenie roczne
Artykuł zgodny ze stanem prawnym na dzień: 2016-02-12
Sprawdź, czy masz prawo do trzynastki!
Dodatkowe wynagrodzenie roczne, potocznie nazywane trzynastką, jest świadczeniem ze stosunku pracy, nie oznacza to jednak, że jest uregulowane przepisami Kodeksu pracy. Świadczenie nie ma więc powszechnego charakteru.
Dodatkowe wynagrodzenie roczne powszechne jest w sferze budżetowej oraz w służbie cywilnej, wśród członków korpusu służby cywilnej zatrudnionych na podstawie umowy o pracę, zgodnie z zasadami określonymi w Ustawie o służbie cywilnej, a także wśród urzędników służby cywilnej –zatrudnionych na podstawie mianowania.
Dla kogo dodatkowe świadczenie
Prawo do pełnej trzynastki nabywa się po przepracowaniu u danego pracodawcy całego roku kalendarzowego. W przypadku przepracowania krótszego okresu przysługuje dodatkowe wynagrodzenia obliczone proporcjonalnie do okresu zatrudnienia. Aby otrzymać proporcjonalnie wyliczone wynagrodzenie, należy jednak przepracować u danego pracodawcy minimum 6 miesięcy. Przy czym należy mieć na uwadze (zgodnie z uchwałą Sądu Najwyższego z: 25 lipca 2003 r., sygn. akt III PZP 7/03, OSNP nr 2/2004, poz. 26; 13 grudnia 2005 r., sygn. akt II PZP 9/05, OSNP nr 7-8/2006, poz. 109; 7 lipca 2011 r., sygn. akt III PZP 3/11, OSNP nr 1-2/2012, poz. 3), iż chodzi o faktyczne świadczenie pracy, a nie o samo zatrudnienie.
Niektóre przypadki dopuszczają możliwość wypłaty trzynastki bez przepracowania pół roku u danego pracodawcy, np. w przypadku podjęcia zatrudnienia na postawie powołania lub wyboru.
Zawiniłeś? Trzynastki nie będzie
Ustawa określa również przypadki, które uprawniają pracodawcę do pozbawienia pracownika dodatkowego wynagrodzenia. Zgodnie z zasadą, że trzynastka przysługuje za efektywną pracę, pracownik, który dopuścił się rażących naruszeń, powinien liczyć się z utratą dodatkowych pieniędzy. Prawo do dodatkowego wynagrodzenia rocznego nie przysługuje bowiem w przypadkach nieusprawiedliwionej nieobecności w pracy, przekraczającej dwa dni oraz pracy w stanie nietrzeźwym. Pracownik, któremu wymierzono karę dyscyplinarnego wydalenia z pracy lub rozwiązano z nim umowę o pracę bez wypowiedzenia z jego winy, również nie otrzyma trzynastki.
Regulacje wewnętrze a trzynastka
Dodatkowe wynagrodzenie rocznie nie musi być tylko przywilejem wybranych grup pracowniczych. Przepisy prawa pracy umożliwiają bowiem pracodawcom swobodę regulowania płac, oczywiście pod warunkiem, że nie są one sprzeczne z przepisami prawa pracy oraz nie są mniej korzystne niż powszechnie obowiązujące przepisy. Dlatego, każdy pracodawca ma możliwość ustanowić dla swoich pracowników prawo do trzynastki.
Zapis o dodatkowym wynagrodzeniu powinien znaleźć się w takich dokumentach, jak: regulamin wynagradzania, premiowania i nagradzania bądź w układach zbiorowych pracy.
Wypłata dodatkowego wynagrodzenia powinna nastąpić w ciągu pierwszych trzech miesięcy roku kalendarzowego następującego po roku, za który trzynastka przysługuje.
Joanna Kuzub (Zielona Linia 19524, Centrum Informacyjne Służb Zatrudnienia)
Źródło: Ustawa z dnia 12 grudnia 1997 r. o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej
